Axborot kommunikatsion texnologiyalar

“отключен”
–
 “o‘chirilgan”
. 
Xulosa qilib aytganda, yuqoridagi ishlarni, ajarish orqali kompyuterdan ruxsat 
etilmagan begona shaxsning foydalanishini taqiqlash mumkin. Masalan, begona 
shaxs kompyuterga kelib 2 marta yoki 3 marta noto‘g‘ri parol kiritsa, u holda 
kompyuter bir necha minutga yoki soatga blokirovkaga tushib qoladi. Bu paytda, 
agar to‘g‘ri parol terilsa ham kompyuter blokirovkadan chiqmaydi, toki blokirovka 
vaqti tugamaguncha. 
4.3§ Kompyuter virusi, vazifalari, turlari va ularga qarshi kurashish usullari 
Kompyuter virusi - bu o‘lchami katta bo‘lmagan, maxsus yozilgan dastur 
bo‘lib, u o‘zining nusxalarini yaratish va ularni boshqa dasturlarga, kompyuterning 
tizim sohalariga, kompyuter tarmoqlariga joylashi mumkin. Ichida virus bo‘lgan 
dastur «zararlangan» deyiladi. Bunday dasturni ishga tushirilganda boshqaruvni 
avval virus amalga oshiradi. Virus boshqa dasturlarni topadi va zararlaydi, 

---

76 
shuningdek qandaydir buzg‘unchi harakatlarni bajaradi (masalan, diskdagi 
fayllarni va shu fayllar joylashgan jadvalni ishdan chiqaradi (buzadi), operativ 
xotirani bo‘lar-bo‘lmas «musor» bilan to‘ldiradi va h.k.). Virus o‘zini yashirish 
maqsadida dasturni zararlantirish harakatlari har doim ham bajarilavermaydi. Ular 
faqat muayyan sharoitda amalga oshadi. Virus kerakli harakatlarni bajarib 
bo‘lgandan so‘ng, boshqaruvni o‘sha o‘zi o‘rnashib olgan dasturga beradi (virus 
shu dasturning ichida yotadi) va u oldingidek ishlayveradi. Shu bilan bir qatorda 
virus bilan zararlangan dastur xuddi viruslanmagan dastur kabi faoliyat ko‘rsatadi. 
Mavjud bo‘lgan viruslarning ko‘pchiligi yadro tizimli fayllarni afzal 
ko‘radilar, chunki ko‘p zamonaviy kompyuterlarda fayllar tizimi bir xil nomlanadi. 
Masalan, viruslar aksariyat hollarda,