Kimyoviy allergen bilan ishlovchilar uchun qaysi go‘sht maxsulotlari tavsiya etiladi
səhifə 18/25 tarix 07.01.2017 ölçüsü 0,9 Mb. #4740
Kimyoviy allergen bilan ishlovchilar uchun qaysi go‘sht maxsulotlari tavsiya etiladi :
quyon go‘sht
tovuq go‘sht
yurak
quy
kolbasa
jigar
kurka
pashtet
Dimonasaxaridlar bilan himoyalangan mahsulotlarni ko‘rsating:
grechka
suli
makkajo‘xori
javdar uni
yarim no‘xot
fasol
bug‘doyuni
mosh
Giposensibilizasiya xususiyatiga ega maxsulotlarni ko‘rsating :
yashil no‘xat
limon
baliq
kurka go‘shti
apelsin
qo‘y go‘shti
sigir go‘shti
fasol
YUqori sensibilizasiya xususiyatiga ega maxsulotlarni ko‘rsating :
cho‘chqa
qulupnay
yashil no‘xat
limon
mandarin
dukkaklilar
baliq
kurka go‘shti
Baliq go‘shtining parhezlik xususiyati nimalar bilan bog‘liq :
tarkibida ko‘p miqdorda O‘TYK bo‘lishi
kaliyning yuqori kontsentratsiyasi
yuqori kaloriyaligi
ko‘p miqdorda KTYK bo‘lishi
giposensibilizasiya
elastin ko‘p miqdorda bo‘lishi
kaliyning kam konsentrasiyasi
gipersensibilizatsiya
Pivo zavodlarida arpani ishlatishdan oldin nimalar qilinadi :
omborxon atozalanadi ,
devor yuviladi
shamollatiladi
dezinseksiya qilinadi
bakteriotsid lampa ishlatiladi
omborxona devor va pollari dezinfeksiya qilinadi
xona antibiotiklar bilan ishlov beriladi
xonalar sovutiladi
Tiaminning 4 xil manbasi:
cho‘chqa go‘shti
grechka
sigir go‘shti
tiamin kungaboqar
kunjut
yashil nuxot
lavlagi
tiamin achitqida
Askorbin kislotasining etishmovchiligini boshlang‘ich formasini 4 ta belgisi:
shomollash kasalliklariga beriluvchanligi
sekin charchash
ish qobiliyatini oshishi
isiqqa chidamliligini pasayishi
askorbin kislota ish qobiliyatini pasayishi
sovuqqa chidamligini pasayishi
askorbin kislota etishmaganda tez charchash
oshqozon ichak kasalliklariga beruvchanligi
. Ozi q ov q at moddalarining ishlatish fondining 4 yo‘li:
texnik ishlab chiqarish (sovun, kraxmal.)
oziq ovqat moddalarini eksporti
texnologik ishlabchiqarish
import
ishlab chiqarishdagi oziqovqatlarni yo‘qotish (don, sabzavot)
tashqi iste’mol
oziq ovqat moddalarini ichki ist’emol fondi
ishlab chiqarishdagi ko‘payish
O q silni biologik effektivligini ani q lashni 4 usuli:
aminokislota shakli
lipidli skor
CHUK
aminokislota skori
KEK
lipoproteid shakli
oqsil biologik CHO‘B
oksil effektivligi koeffitsienti
YU q ori xaroratda ishlovchilarning profilaktik ratsionning 4 ma q sadi:
suvtuz almashinuvini normallashtirish
modda almashinuvini normallashtirish
uglevodlarni normalashtirish
kislotalarini normalash
markaziy asab sistemasini ximoyalash
yurakqon tomir sistemasini ximoyalash
nafas olish sistemasini xomoyalash
eshitish sistemasini ximoyalash
Essensial yo g‘ kislotalarning organizm uchun 4 axamiyati:
to‘qima garmonlarni ishlab chiqishda qatnashadi
biologik komplekslar xosil qilishda qatnashadi
muskullarni qiskarish funksiyasini pasaytiradi
xujayra membranasi tarkibiy qismiga kiradi
sitoplazmani asosiy qismi
yurak mushaklari qisqarishini ko‘paytiradi
buyrak usti bezi garmonini xosil qiladi
fiziologik komplekslarni tashkil etishda qatnashadi
Organizmda xolesterinning 4 fiziologik axamiyati:
fiziologik kompleks xosil qiladi
buyrak usti bezi faoliyatini boshqaradi
to‘qima namligini saqlaydi
biologik kompleks xosil qiladi
o‘t xosil bo‘lishda qatnashadi
to‘kima namligini kuchaytiradi
erkaklar gormonini ishlab chiqarishni boshqaradi
yurak mushaklarini qisqartiradi
Mineral moddalarning 4 fiziologik axamiyati:
buyrak faoliyatini stimullaydi
qon almashinishda qatnashishi
osmotik bosimni saqlaydi
kislotaishqor balansini saqlash
ferment sistemalarida qatnashishi
atsetilinxolin miqdorini xisobga olish
plastik jarayonida qatnashishi
jigarni intoksikatsiya xususiyatini kuchaytirish
Kislotalik xususiyatga ega 4 ta element:
fosfor
azot
oltingugurt
xlor
magniy
kalsiy
natriy
kalsiy
Ishqoriylik xususiyatiga ega 4 ta elementni kursating:
magniy
kalsiy
natriy
kalsiy
fosfor
azot
oltingugurt
xlor
Nordon xarakterga ega maxsulotlarni turi:
go‘sht
non
sut
meva
baliq
sabzavot
tuxum
qovun
. Ish q oriy xarakterga ega maxsulotlarni turi:
sut va sut mahsulotlari
mevalar
baliq
gusht
sabzavotlar
suli
kartoshka
shokolad
Keksalar uchun vitaminlarning axamiyati:
yurak qon tomir sistemasini normalashtiradi
Qarish jarayonini sekinlashtiradi
soch o‘sishi normallashadi
keksalar sklerotik protsessni tormozlaydi
siydik ayirish sistemasini normallashtiradi
keksalar nerv sistemasiga ta’sirni normalashtiradi
qarishni tezlashtiradi
yurak qon tomir sistemasida o‘zgarishlar olib keladi.
Davolash profilaktik ovkatlanishni asosiy funksiyasi :
BADni neytrallaydi
davolash prof.zaharlovchi moddalarni yo‘qotish
zarali moddalarni eritadi
davolash prof.ovqatlanish kimyoviy jarayonni kuchaytirish
ximik fiziologik faoliyatni pasaytiradi
davolash prof. Zaharlovchi moddalarni neytrallash
davolash prof.organ va sistemalarni himoyalash
organizmni tashqi ta’sirdan ximoya qiladi
Ov q atlanishni baxolashni statusi:
etarli emas
noyob
fizik
biologik
optimal
oddiy
ortiqcha
yoshga bog‘liq
Ozu q a maxsulotlariga ishlov berishlar aralashmalar xosil bulishining sabablarini ayting :
ozuqa maxsulotlariga ionizatsiyalovchi nurlanish bilan ishlov berish
zaxarli kimeviy moddalar bilan ishlov berish
ozuqa maxsulotlariga xarorat bilan ishlov berish
sublimatsion kuritish
ultratovush bilan ishlov berish
ozuqa maxsulotlariga antibiotiklar bilan ishlov berish
ferment modda bilan ishlov berish
ozuqa maxsulotlarini gidroliz orqali boyitish
YOg‘ t o‘q masining agressiv xossalarini ayting :
qondan yog‘ni singdirib olish
zararli moddalarni to‘planishi
turli kasalliklarni davolashga rezistentlik
o‘zigao‘xshash to‘qimani xosil qilishga moyil
e yog‘ning yog‘ deposida to‘planishi
uglevodlardan yog‘ni xosil qilish
yog‘ni turli moddalardan xosil bo‘lishi
nergetik disbalansni xosil bo‘lishi
Xamir korishda katnashadigan komponentlarni ayting:
xamirturush
tuz drojji
yog
un
suv
quruq sut
sut
qatiq
Non tarkibidagi vitaminlar:
V2
S
V9
K
RR
V6
E
V3
Non tarkibidagi mineral elementlar:
magniy
brom
xrom
fosfor
natriy
kaliy
yod
berilliy
Sotuvchilardan talab q ilinadigan k o‘ rsatkich:
shaxsiy va ishlab chiqarish gigienasi talablariga rioyaqilish
sanitar kiyim
tibbiy spravka
maxsus kiyim
tibbiy ko‘rikdan o‘tganligi
tirnoqlarning olinganligi
san. minimum topshirganiligi
sochlarining kaltaligi
Loyixaning grafik qismida o‘z aksining topgan qismini ko‘rsating:
ishlab chiqarish texnologik jarayonining loyixa va sxemasi
suv ta’minoti rejasi
bosh planga qo‘shimcha
gorizontal kesmalar
vaziyatli reja oziqovqat korxonasi joylashgan joyning rejasi
bosh plan imorat va inshoatlar joylashgan korxonaning uchastka rejasi
rejalar va xonalarning kesmalari
vertikal kesmalar
Bosh rejada kanday ma’lumot aks ettiriladi:
qurilish maydonining zichligi
bino va qurilmalarning o‘zaro joylashishi
maydonning o‘lchami
maydonning ko‘kalamzorlashtirilganlik darajasi
transport va yulovchilar uchun yo‘laklarning borligi va to‘g‘riligi
maydonning xolati
yo‘laklarnig borligi
binolarning balandligi
Davlat sanitariya nazorati to‘g‘risidagi qonundagi ovqatlanish gigienasi bo‘yicha sanitariya vrachining faoliyatini ko‘rsatuvchi modda:
№ 27
№ 23
№ 28
№ 29
№ 31
№ 25
№ 30
№ 21
Ovqatlanish gigienasi soxasida asos bo‘luvchi xujjat:
O‘zbekiston Respublikasining "Konstitutsiyasi"1992 yil
“oziq ovqat mahsulotlari sifati va xavfsizligi” to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi qonuni № 4831 30.02.1997
axoli salomatligini ximoyalash xaqidagi qonun 1996
Davlat sanitariya nazorati tug‘risidagi konun (3.7.1992 657.12.
umumiy ovqatlanish korxonalar uchun qoida
jarima to‘g‘risidagi xujjat
SANPIN lar
farmoishlar
Qandolat sanoatida ishlatiladigan xom ashyoga bo‘lgan talabni ayting:
ikkinchi kategoriyadan past bo‘lmagan tovuq tuxumlari, krem tayyorlash uchun parxez tuxumlar
etmak ildizi faqat xolva tayyorlash uchun (0,03% dan ko‘p bo‘lmagan miqdord
sun’iy bo‘yoqlar
aromatik essensiyalar, ovqat kislotalari yo‘l qo‘yilmagan miqdord
tabiiy bo‘yoqlar (sariq indyukarmin,sariq tatrazin., ruxsat etilgan miqdorda)
uchinchi kategoriyalari tuxumlar
vanilin ruxsat etilgan miqdorda
stabilizatorlar
Qandolat ishlab chiqarish korxonasi xududiga bo‘lgan talabni ayting:
har kuni tozalash, yozda suv sepish
xovli xojatxonalarni ishlab chiqarish xonalaridan 25 m uzoqlikda joylashtirish
harxaftada tozalash
axlat idishlarni to‘lishdan oldin, lekin ikki kunda bir martadan kam bo‘lmagan vaqtida tozalash
axlat yig‘ish joyini ishlab chiqarish va omborxonalardan 25 m uzoqlikda joylashtirish
axlat idishlarni kunda tozalash
axlat yig‘ish joyini asosiy xonalardan 35 m uzoqlikda joylashishi kerak
xojatxonalar 50 m uzoqlikda joylashishi kerak
Q andolat maxsulotlarini tashishga b o‘ lgan talabni ayting:
maxsulotlarni tashishida xarorat 6 gradusdan yuqori bo‘lmasligi kerak
qandolat maxsulotlarini yo‘lda kuzatib beruvchi shaxslar sanitarkiyim va tibbiyot daftarchasiga ega bo‘lishlari kerak va o‘z vaqtida tibbiy ko‘rikdan utib turishlari kerak
maxsulotni kuzatib boruvchilar tibbiy kitobchaga ega bo‘lishi kerak
sovutgichli yoki izotermik kuzovli maxsus transportdan foydalanish kerak
qulay transportda tashish
ishlabchiqarish smenasi, kuni va soati ko‘rsatilgan, xamda iste’mol muddati ko‘rsatilgan markirovkani bo‘lishi
maxsulotda markirovka bo‘lishi
mahsulotni tashishda xarorat 15 0 dan yuqori bo‘lmasligi
Idish tovoq yuvishni qoidasini ko‘rsating:
birinchi kamerada ruxsat etilgan yuvuvchi moddalar bilan 40-50 0 li suvda yuvish
2% xlorli oxak bilan yuviladi
90% suvda chayiladi
bug‘ bilan ishlov beriladi
ikkinchi kamerada 0,5% xlorli oxak yoki 2% xloramin eritmasida yuvish
to‘rtinchi kamerada kuritish
uchinchi kamerada 70 0 li suvda chayish
90 0 li suvda yuviladi
Sex ichi idishtovo q lariga ishlov berishni q oidasini ayting:
bo‘yoqlar va aromatizatorlar, kislotalarni sertifikati bulishi
xom ashyoni amaldagi GOST, OST va texnik sharoitlariga to‘g‘ri kelishi
standarlariga to‘g‘ri kelishi
xom ashyoni va yordamchi materiallarni sertifikati bo‘lishi
kakao va yong‘oq donlarini saralash mashinasidan o‘tkazish
un elash va magnit tutiladigan o‘tkazish qoidalariga rioya qilish
xom ashyoda yorug‘lik bo‘lishi
tuxumni qayta ishlash qoidalariga rioya qilish
Tuxum yuvishdagi q oidani ayting:
birinchi seksiya iliq suvda 510 min chayish
iliq suvda chayiladi
turtinchi seksiyada oqar suvda chayiladi
ikkinchi seksiyadan 40-50 0 0,5% li kalsiyli sodada 5 10 min yuvish
birinchi seksiyada sovuq suvda 5 min yuviladi
poroshokli suvda yuviladi
uchinchiseksiyada 5 min 2% li xlorli oxak yoki 0,% li xloramin eritmasida dezinfeksiyalash
5% li xlorli oxakda yuviladi
Texnologik jixozlar va idishlarga b o‘ lgan asosiy sanitar gigienik talabni k o‘ rsating:
idishlarni xomashyo va yarim fabrikatni nomini ko‘rsatgan xolda markirovkalash
birinchi seksiyada 40 0 0,5% li kalsiylangan soda eritmasida yuvish
ikkinchi seksiyada 2% xlor oxagi eritmasida 40 0 da dezinfeksiya kilish
uchinchi seksiyada 60 0 li suvda chayish
xonalarni markirovkalash
10% li soda eritmasida yuvish
5% li xlor oxagida dezinfeksiya qilish
90 0 li suvda chayish
Tuxumli massa tayyorlash uchun ishlatiladigan jixozlarga ishlov berish asosiy q oidasini ayting:
issiq suvda chayish
quritish
2% li soda eritmasida yuvish
5% xlorli eritmada yuvish
0,5% li kalysiylangan soda eritmasida yuvish
10 min 2% li xlor oxagi eritmasida dezinfeksiyalash
iliq suvda chayish
sovutish
YAxna ichimliklarga kiruvchi ichimlik qaysi:
aroqlar
sharbatlar
mineral suvlar
vitaminli ekstraktlar
gazlashtirilgan yaxna ichimliklar
kola ichimligi
siroplar
soklar
Kvasning turi:
bug‘doyli
nonli
moskva kvasi
kartoshkali
sulili
okroshkali
rus kvasi
boshoqli
CHoy olish texnologik jarayonning boskichi:
sulitish
kuydirish
vitaminlash
bargni burash
konservantlar qo‘shish
fermentatsiya
quritish
qadoqlash
Sutni xaydovchi apparatura va q uvurlarni tozalashning bos q ichi:
suv bilan yuvish
havo bilan tozalash
0,5%li xlorli eritma bilan
qaynoq suv bilan chayish yoki qaynoq bug‘ o‘tkazish
1%li soda bilan yuvish
0,5%li kalsiylangan soda bilan
0,1-0,2%li xlorli oxak eritmasi bilan
2%li xlorli eritma bilan
Sutga yot jism tushishini oldini oluvchi chora tadbir:
mexanik qo‘shimchalar kakao, kofe, vanilin ustidan nazorat
un, shakarni elash
pasterlash
kishmishni tozalash
sovutish
separatordan o‘tkazish
sutni filtrlash
tortib ko‘rish
Savdo korxonasining xovlisi maydonining asosiy ko‘rsatkichi:
asfaltlangan bo‘lishi
tosh yotqizilgan bo‘lishi
quruq bo‘lishi
qulay yo‘laklarning borligi
botqoq bo‘lmasligi
ko‘kalamzorlantirilganligi
gullar ekilishi
fantanlarning borligi
Savdo korxonasining tushirish maydonchasining soni:
savdo zali 650 m gacha bo‘lsa 3 ta
savdo zali 250 m gacha bo‘lsa 1 ta
savdo zali 350 m gacha bo‘lsa 2 ta
savdo zali 900 m gacha bo‘lsa 4 ta
savdo zali 1200 m gacha bo‘lsa 5 ta
savdo zali 220 m gacha bo‘lsa 1 ta
savdo zali 680 m gacha bo‘lsa 3 ta
savdo zali 360 m gacha bo‘lsa 2 ta
Loyixaning grafik kismida uz aksining topgan kismini kursating:
vaziyatli reja (ozikovkat korxonasi joylashgan joyning rejasi
gorizontal kesmalar
bosh plan (imorat va inщoatlar joylashgan korxonaning uchastka rejasi
suv ta’minoti rejasi
rejalar va xonalarning kesmalari
ishlab chiqarish texnologik jarayonining loyixa va sxemasi
bosh planga kushimcha
vertikal kesmalar
Bosh rejada kanday ma’lumot aks ettiriladi:
transport va yulovchilar uchun yulaklarning borligi va tug‘riligi
yulaklarnig borligi
bino va qurilmalarning uzaro joylashishi
maydonning xolati
binolarning balandligi
qurilish maydonining zichligi
maydonning ko‘kalamzorlashtirilganligi darajasi
xonalar sonini
Ovqatlanish gigienasi fanining asosiy usulini ayting:
ijtimoiy
sanitar– gigienik
bakteriologik
fiziologik
fizik-kimyoviy
radiologik
biokimyoviy
klinik
Ovqatlanish gigienasi rivojlanishiga hissa qo‘shgan o‘zbek olimlarini ko‘rsating:
M. Maxkamov
T.I.Iskandarov
L.A.Ponamareva
M.Q.Usmonov
N.L. Romanchenko
N.K. Boboxadjaev
S. A.Xudayberganov
M.N.Ismoilov
Oziq ovqat maxsulotlarini xavfsizligini va sifatiga ta’sir qiluvchi O‘z bekiston Respublikasiniig qonuni:
“Davlat sanitariya nazorati to‘g‘risi”dagi qonun.
maxsulotlar sertifekatsiyasi xaqidagi qonun
“ovqat maxsulotlarining xavfsizligi va sifati to‘g‘risi”dagi qonun
O‘zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi
O‘zbekiston Respublikasi qonuni
“xaridorlarning huquqlari to‘g‘risi”dagi qonuni.
“oziq ovqat maxsulotlarining sertifekatsiyasi va xizmati to‘g‘risi”dagi qonuni
maxsulotlar xavfsizligi to‘g‘risidagi qonun
Dostları ilə paylaş: