Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı
Cinsi oriyentasiya (Məlumat kitabçasının 110-cu səhifəsi)
Yüklə 1,45 Mb.
|
|
4.3. Cinsi oriyentasiya (Məlumat kitabçasının 110-cu səhifəsi)
AİHM, Schalk and Kopf Avstriyaya qarşı (No. 30141/04), 24 iyun 2010) (ECtHR, Schalk and Kopf v. Austria (No. 30141/04), 24 June 2010) 2002-ci ildə, həmcins cütlük olan ərizəçilər səlahiyyətli orqandan nikaha daxil olmaq üçün icazə istədilər. Sözügedən vaxtda, daxilli qanunvericiliyə 190
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı əsasən, nikah yalnız əks cinslərin arasında bağlana bilərdi və müvafiq olaraq, ərizəçilərin tələbi rədd edildi. 1 yanvar 2010-cu ildə Avstriyada həmcins cütlüklərin münasibətlərinin tanınmasının rəsmi mexanizmini təmin etmək və qanuniləşdirmək üçün Qeydiyyata alınmış Partnyorluğa dair Akt qüvvəyə mindi. AİHM, ilk olaraq, Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının (AİHK) 12-ci Maddəsinə əsasən, “kişi və qadınlara” verilən ailə qurmaq hüququnun ərizəçilərin vəziyyətində tətbiq olunub- oluna bilməyəcəyini araşdırdı. Baxmayaraq ki, Avropa Şurasının yalnız 6 üzv dövləti eyni-cins nikahlara icazə verirdi, AİHM qeyd etdi ki, Avropa İttifaqının Əsas Hüquqlar üzrə Xartiyasının ailə qurmaq hüququnu əks etdirən müddəası kişi və qadınlara istinad etmir, bununla da belə bir nəticəyə gəlməyə imkan verir ki, ailə qurmaq hüququ heç də bütün hal- larda əks cinsdən olan iki şəxs arasında nikahla məhdudlaşdırılmır. Buna görə də, AİHK-nın 12-ci Maddəsinin ərizəçilərin şikayətinə şamil oluna bilməyəcəyi qənaətinə gəlmək olmaz. Eyni zamanda, Xartiya həmcins nikahlara icazə verib-verməmək qərarını üzv dövlətlərin daxili hüququnun tənzimləməsinin ixtiyarına buraxır. AİHM vurğuladı ki, nikahın, bir cəmiyyətdən digərinə fərqli olan sosial və mədəni aspektlərdə dərin kök saldığını nəzərə alaraq, daxili hakimiyyət orqanları bu sahədə cəmiyyətin ehtiyaclarını qiymətləndirmək və cavab vermək baxımından daha əlverişli vəziyyətdədirlər. Müvafiq olaraq, AİHK-nın 12-ci Maddəsi cavabdeh dövlətin üzərinə həmcins cütlüklərə nikaha daxil olmaq imkanı vermək kimi öhdəlik qoymur və deməli, bu müddəa pozulmamışdır. Ancaq son onillikdə Avropada həmcins cütlüklərə qarşı sosial münasibətlərin sürətli inkişafına nəzər salaraq, AİHM-nin belə cütlüklərin AİHK-in 8-ci Maddəsi ilə müdafiə olunan “ailə həyatı”ndan istifadə edə bilməməsi mövqeyini ifadə etməsi süni görünərdi. Buna görə də, ilk dəfə olaraq ərizəçilərlə bağlı belə qərara alındı ki, daimi partnyorluqda olan həmcins cütlüklərin birgə yaşaması eyni situasiyada olan əks cins cütlüklərin münasibəti kimi “ailə həyatı” anlayışına daxildir. 12-ci Maddə əsasında gəlinmiş nəticəyə görə, AİHM həmcins cütlüklərə ailə qurmaq hüququ verilməsi vəzifəsi baxımından ərizəçilərin mövqeyini paylaşa bilməsə də, bu hala 14-cü Maddə 8-ci Maddə ilə birlikdə götürüldükdə şamil edilə bilər. Eləcə də, dövlətin, ərizəçilərin partnyorluğunun qanuni olaraq tanınması üçün alternativ vasitələr axtarmalı olmasını araşdırmaq lazım idi. Həmcins partnyorluqların hüquqi cəhətdən tanınması ilə bağlı yaranmış tendensiyaya baxmayaraq, bu sahə hələ də tam konsensusun formalaşmadığı inkişaf etməkdə olan hüquqlardan biri hesab olunur ki, bu 191 Yeni məhkəmə işləri (iyul 2010-dekabr 2011) sahədə dövlətlər qanunvericiliyə dəyişikliklər etmək baxımından mülahizə sərbəstliyindən istifadə edirlər. Avstriya hüququ bu inkişafı əks etdirir və qanunverici 2010-cu ilə qədər Qeydiyyata alınmış Partnyorluğa dair Aktın həyata keçirilməməsinə görə qınana bilməz. Son olaraq, Qeydiyyata alınmış Partnyorluğa dair Akt bənzər qanunvericiliyi qəbul etmiş digər üzv dövlətlərdəki cərəyana daha çox uyğun gələn nikahla müqayisə etdikdə bəzi maddi fərqləri saxlayırdı. Bundan başqa, ərizəçilər bilavasitə valideyn- lik hüququ ilə bağlı hər hansı məhdudiyyətə məruz qalmalarına dair iddia irəli sürmürdülər, odur ki, AİHM işin miqyasından kənara çıxaraq bu fərqlərdən hər birini detallı araşdırmalı deyildi. Buna görə də, belə qərara alındı ki, ərizəçilərin Konvensiyaya əsasən malik olduqları hüquqların heç bir pozuntusu olmayıb. Yüklə 1,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|