Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə Ġnstitutu “Müasir fəlsəfə problemləri” Ģöbəsi

Mustafa  Bilalov.  Dağıstan  milli  fəlsəfəsinin  statusu  haqqında.  Məqalədə, 

ümumiyyətlə, milli fəlsəfə və xüsusilə Dağıstan fəlsəfəsi məsələsinin qoyuluşunun 

nə  qədər  doğru  olub-olmamasına  nəzər  yetirilir,  fəlsəfi  diskursa  malik  olan 

Dağıstan ictimai-siyasi düşüncəsinin formalaşmasının mənşəyi və mərhələləri təhlil 

olunur,  Dağıstanın  tanınmış  filosoflarının  təlimlərinin  məzmunu  barədə  məlumat 

verilir.  Şərq  fəlsəfəsinin  xüsusiyyətləri  ilə  yanaşı,  sovet  dövründə  formalaşmış 

Dağıstan  fəlsəfəsinin  xüsusi  ənənələri  (problemləri  və  tendensiyaları)  vurğulanır. 

Respublikada  elm  və  fəlsəfə  təhsili,  onların  hazırkı  vəziyyəti  və  inkişaf 

perspektivləri  müəllif  tərəfindən  qiymətləndirilir.  Qloballaşma  dövründə  bölgənin 

etnik  qruplarının  sivilizasiya  perspektivlərini  dərk  etmək  kontekstindən  çıxış 

edərək, Dağıstan fəlsəfəsinin aktual vəzifələri müəyyənləşdirilir. 

Мустафа  Билалов.  О  статусе  дагестанской  национальной  философии. 

Рассматривается    корректность  постановки  вопроса  о  национальной 

философии  вообще  и  дагестанской  в  частности;  осмысливаются  истоки  и 

этапы  становления  дагестанской  общественно-политической  мысли, 

имеющей  характер  философского  дискурса.  Изложено  содержание    учений 

видных  философов  Дагестана.  Наряду  с  особенностями  восточной 

философии,  подчеркнуты  специфические  традиции  (проблематики  и 

направлений)  дагестанской  философии,  сложившиеся  в  советское  время. 

Дана  авторская оценка  философского образования и науки в республике,  их 

настоящего  состояния  и  перспектив  развития.  Исходя  из  контекста 

осмысления  цивилизационных  перспектив  этносов  региона  в  эпоху 

глобализации определены актуальные задачи дагестанской философии. 

Mustafa  Bilalov.  About  a  status  of  the  Dagestan  national  philosophy. 

The 

correctness of raising the question of national philosophy in general and Dagestan 

in particular is considered in the article; the origins and real stages of the formation 

of  Dagestan  social  and  political  thought,  which  has  the  character  of  philosophical 

discourse,  are  comprehended.  The  content  of  several  teachings  of  philosophers  of 

Dagestan is presented. Along with the peculiarities of Eastern philosophy, specific 

948 

 

traditions  (problems  and  trends)  of  the  Dagestan  philosophy,  established  in  the 

Soviet era, are emphasized. The author's assessment of philosophical education and 

science  in  the  republic,  their  present  state  and  development  prospects  is  given. 

Based  on  the  context  of  understanding  of  civilizational  possibilities  for  ethnic 

groups  of  the  region  in  the  era  of  globalization,  the  urgent  tasks  of  Dagestan 

philosophy are defined.

 

Aydar  Yuzeyev.  Tatar  fəlsəfəsi.    Məqalə,  Tatar  xalqının  fəlsəfi  düşüncəsinin 

formalaşmasının  tarixinə  və  inkişafının  əsas  istiqamətlərinə  həsr  olunmuşdur.  X-

XX  (1918)  əsrlərarası  tatar  fəlsəfəsinin  təkamülü,  onun  ən  görkəmli 

nümayəndələrinin fikirləri araşdırılır.

 

Айдар  Юзеев.  Татарская  философия.  Статья  посвящена  истории 

формирования  и  основным  направлениям  развития  философской  мысли 

татарского  народа.  Татарская  философия  рассматривается  в  эволюции 

с X по XX  вв.  (1918  г.),  освещаются  взгляды  наиболее  видных  ее 

представителей. 

Aydar  Yuzeyev.  The  Tatar   philosophy.  The  article  is  devoted  to  the  history  of 

formation and the  main directions of  the development of  philosophical  thought of 

the Tatar people. Tatar philosophy is considered in the evolution from the X to the 

XX  cc.  (1918)  and  the  views  of  the  most  prominent  its  representatives  are 

highlighted. 

Valeriy  Xaziyev.  BaĢqırd  mifologiyasında  kosmos  və  xaos.  Məqalədə, 

ümumilikdə,  türk  xalqlarının  və  xüsusilə,  başqırdların  mifik  təsəvvürlərinin 

təməlində  yaranan  fəlsəfi  (ontoloji,  epistemoloji,  aksioloji)  fikirlərin  mənşəyi 

araşdırılır.  "Göy  və  Yer"  kateqoriyalarının  antroplaşmış  ―Tengri  və  Humay‖ 

transformasiyasının  fəlsəfi  xüsusiyyətləri  təhlil  edilir.  Türk  xalqlarında 

(başqırdların  nümunəsində)  kainatın  mifoloji  və  dini  mənzərəsinin  formalaşması 

məsələsi geniş struktiv şəkildə nəzərdən keçirilir. Dünyada insanın rolu və yerinin 

dərk  olunmasına  xüsusi  önəm  verilir.  Kosmos,  dünyada  və  kosmik  qaydaların 

dərinliklərində,  insanların  həyatında  sonadək  itməyən  və  qorunan  nizamlı  xaosun 

bir hissəsidir. O, sosial varlığın və şüurun hər hansı bir parçasında gözlənilməz və 

səbəbsiz  xarakterə  malikdir.  Kosmos  isə  determinivdir.  Həyatda  olanların  çoxunu 

determiniv  əsaslarla  izah  etmək  olar.  Cəmiyyətdə  xaos  mədəni  dünyadan 

kənarlaşdırılır. Kosmos mədəniyyət sahəsidir və estetik cəhətdən müəyyənləşdirilir. 

Xaos  lazımsız,  yanlış,  irrasional,  asosial,  faydasız  bir  haldır.  Müəyyən  bir  zaman 

kəsiyində  xaosdan  yaranan  Kosmos  zamanın  başlanğıcıdır.  Xaos  həyatda  qeyri-

müəyyənlik, gözlənilməzlik, nizamsızlıq, təhlükə şəklində mövcuddur. "Ural Batır" 

eposunun  əsas  ideyası,  insanların  qəhrəmanlığı  sayəsində  həqiqət,  gözəllik  və 

xeyirin yalan, şər və pislik üzərində qələbəsidir.  

Валерий  Хазиев. Космос  и  Хаос  в  Башкирской  мифологии.  В 

статье рассматривается 

генезис 

философских 

(онтологических, 

гносеологических,  аксиологических)  идей,  возникающих  в  недрах 

мифологических  представлений  тюркских  народов  в  целом  и  башкир  в 

частности.  Анализируются  мировоззренческие  особенности  трансформации 

категорий  «Небо  и  Земля»  в  антропологизированные  –  «Тенгри  и  Умай». 

949 

 

Проводится широкомасштабное и структурное рассмотрение формирования у 

тюркских  народов  (на  примере  башкир)  мифологической  и  религиозной 

картины  мироздания.  Основное  внимание  уделено  пониманию  роли  и  места 

человека  в мире. Космос  есть  упорядоченная часть  хаоса, который до конца 

не  исчезает  и  сохраняется  в  недрах  космического  порядка  и  в  области 

мироустройства, и в жизни людей. Хаос непредсказуем и беспричинен, и это 

может  быть  в  любом  фрагменте  общественного  бытия  и  сознания.  Космос 

детерминирован. И в жизни многое можно объяснить наличием совокупности 

причин.  В  социуме  Хаос  удален  от  культурного  мира,  Космос  есть  сфера 

культуры  и  эстетически  определен.  Хаос  –  ненужное,  неправильное, 

неразумное,  асоциальное,  бесполезное  состояние.  Космос  возник  из  Хаоса  в 

какой-то  определенный  момент,  который  и  служит  началом  времени.  Хаос 

присутствует  в  жизни  как  непонятность,  непредсказуемость,  неизвестность, 

неупорядоченность – опасность. Основная идея, проходящая через весь эпос 

«Урал-батыр», – это победа истины, красоты и добра над ложью, уродством и 

злом благодаря героической деятельности людей. 

Valery  Khaziyev.  Cosmos  and  Chaos  in  the  Bashkir  mythology.  The  article 

examines  the  genesis  of  philosophical  (ontological,  gnoseological,  axiological) 

ideas  that  arose  in  the  depth  of  mythological  beliefs  of  Turkic  people  as  a  whole 

and  the  Bashkirs  in  particular.  The  author  analyzes  the  worldview  aspects  of 

transformation  of  the  categories  "Heaven  and  Earth"  into  anthropologized  ones  – 

"Tengri and Umay", carries out the large-scale, structured study of the formation of 

mythological  and  religious  view  of  the  world  across  the  Turkic  peoples  (through 

the  example  of  the  Bashkirs).  Special  emphasis  is  placed  on  the  understanding  of 

human role and place in the world. Cosmos is a  well-ordered part of chaos which 

does not completely disappear and remains within cosmic order  – in the sphere of 

the  world  order  and  in  human  life.  Chaos  is  unpredictable  and  causeless,  and  this 

can  be  in  any  fragment  of  social  existence  and  consciousness.  Cosmos  is 

determined.  There  are  many  things  in  life  which  can  be  explained  through  the 

presence  of  a  set  of  causes.  In  the  society,  Chaos  is  removed  from  the  cultural 

world, Cosmos is the sphere of culture, and it is aesthetically determined. Chaos is 

a needless, improper, unreasonable, asocial, useless condition. Cosmos rose out of 

Chaos at a certain moment which is the beginning of time. Chaos is present in life 

as an incomprehensibility, unpredictability, uncertainty, disorder – danger. The key 

idea which dominates all the epos "Ural-batyr" is the win of truth, beauty and good 

over falsehood, ugliness and evil thanks to heroic activity of people. 

Maka LaĢxiya. Gürcüstan intellektual  məkanına Platon və  neoplatonçuluğun 

daxil  olması.  XII  əsrdən  etibarən,  gürcü  filosoflarının  məşhur  yunan  filosofu 

Platonun  əsərlərini  öyrənməsi  ənənə  halına  gəlmişdir.  Platon  və  neoplatonçuların 

əsərlərinin  tərcümə  və  şərhləri,  onların  əsərlərinin  müəyyən  aspektlərinin  təhlili, 

fəlsəfə  ilə  məşğul  olanların  fəlsəfəsinə  marağının  artmasına  səbəb  olmuşdur. 

Gürcüstanda  Platon  əsərlərinin  öyrənilməsi,  XII  əsrdə  İoane  Petrisi  ilə  başladı. 

Antik fəlsəfəyə  olan  maraq, XX  əsrə qədər davam etdi.  XX  əsrdə  Sergi Daneliya 

1925-ci  ildə  nəşr  olunan  əsərləri  ilə,  Platon  və  neoplatonçuluğun  ilk  tədqiqatçısı 

950 

 

oldu.  Antik  fəlsəfə  ilə  bağlı  digər  Gürcüstan  tədqiqatçılarına  Salve  Sereteli,  Meri 

Çelidze,  Quram  Tevzadze,  Nino  Dolidze,  Mamuka  Beriaşvili  və  digərləri  aiddir. 

Onlar  antik  fəlsəfəyə  müxtəlif  aspektlərdən  yanaşmış  və  əsas  tədqiqat  obyektləri 

azadlıq  problemi,  bilik  nəzəriyyəsi,  mifin  mahiyyəti  və  dilin  fəlsəfəsi  məsələləri 

olmuşdur.  Platon  və  neoplatonçuluğun  fəlsəfi  anlayışlarının  konkret  şəkildə 

müəyyənləşdirilməsi, onların dil və üslub analizi sahəsində böyük nailiyyətlər əldə 

olunmuşdur.  Böyük  yunan  filosofunun  dialoqlarının  tərcüməsi,  əhəmiyyətli  bir 

uğur idi. Bu məqalədə apardığımız araşdırmalar bizə qürurla deməyə əsas verir ki, 

gürcü milli fəlsəfəsi, Platon fəlsəfəsinə olan maraq və onun əsərlərinin öyrənilməsi 

vasitəsilə əsrlər boyu inkişaf etmişdir. 

Мака  Лашхиа.  Введение  Платона  и  неоплатонизма  в  грузинское 

интеллектуальное  пространство.  Начиная  с  XII  века,  у  грузинских 

философов стало традицией изучать труды знаменитого греческого философа 

Платона.  Переводы  и  комментарии  к  текстам  Платона  и  неоплатоников, 

анализ отдельных аспектов их работ способствовали росту интереса к учению 

Платона  и  неоплатоников  среди  лиц,  увлеченных  философией.  Впервые 

изучение трудов Платона в Грузии начал Иоане Петрици в 12 веке. Интерес к 

античной  философии  сохранялся  вплоть  до  XX  века.  В  XX  веке  Серги 

Данелиа  стал  первым  автором  исследований  Платона  и  неоплатонизма, 

изданных в 1925 г. Были также опубликованы работы, касающиеся античной 

философии,  следующих  грузинских  исследователей:  Салве  Церетели,  Мери 

Челидзе,  Гурам  Тевзадзе,  Нино  Долидзе,  Мамука  Бериашвили  и  др. 

Грузинские  философы  рассматривали  античную  философию  под  разными 

углами;  основным  предметом  их  исследований  были  проблема  свободы, 

теория  познания,  сущность  мифа  и  философские  вопросы,  связанные  с 

языком.  Большим  достижением  было  предложить  точные  дефиниции 

философских понятий, встречающихся в трудах Платона и неоплатоников, и 

провести  их  лингвистический  и  стилистический  анализ.  Не  меньшим  по 

значимости  достижением  стал  перевод  диалогов  великого  греческого 

философа.  Исследования,  упомянутые  в  этой  статье,  позволяют  нам  с 

гордостью  заявить, что  грузинская национальная философия в значительной 

степени  определялась  интересом  к  философии  Платона  и  на  протяжении 

столетий развивалась благодаря изучению его трудов. 

Maka  Lashkhia.  Reception  of  Plato  and  neoplatonism  into  the  Georgian 

intellectual  area.  Since  the  12

th

 century  it  has  become  a  tradition  amongst  the 

Georgian  philosophers  to  study  the  works  of  Plato,  a  famous  Greek  philosopher. 

Translations  and  commentaries  on  the  texts  of  Plato  and  the  Neo-Platonists,  the 

analysis  of  individual  aspects  of  their  writings  have  contributed  to  the  rising 

interest towards the studies of Plato and the Neo-Platonists amongst the individuals 

interested  in  philosophy.  Studies  of  Platonic  works  were  first  initiated  by  Joane 

Petrizi in the 12

th

 century in  Georgia. The  interest  towards the ancient philosophy 

has persisted all through the 20

th

 century. In the 20

th

 century the first study of Plato 

and  the  Neoplatonism  was  authored  by  Sergi  Danelia  and  released  in  1925.  The 

works related to the ancient philosophy have also  been published by the following 

951 

 

researchers:  Savle  Tsereteli,  Meri  Chelidze,  Guram  Tevzadze,  Nino  Dolidze, 

Mamuka Beriashvili, etc. The Georgian philosophers review the ancient philosophy 

from  different  angles;  their  main  focus  is  on  the  issue  of  freedom,  the  theory  of 

cognition,  an  essence  of  myth  and  the  philosophic  questions  related  to  the 

language.  It  is  a  great  achievement  to  come  up  with  accurate  definitions  of  the 

philosophic  concepts  found  in  the  works  by  Plato  and  the  Neoplatonists  and  do 

their linguistic and stylistic analysis. It is an accomplishment of no less importance 

to do a translation of dialogues by the great Greek philosopher. 

Studies  as  highlighted  in  this  article  enable  us  to  proudly  state  that  the  Georgian 

national philosophy was greatly determined by the interest towards the philosophy 

of Plato and developed through the studies of his works throughout centuries. 

Georgi  XeoĢvili.  Merab  MamardaĢvili  rus  fəlsəfi  məktəbi  barədə.  Merab 

Mamardaşvilinin  rus  fəlsəfi  ənənəsinə  olan  münasibəti  birmənalı  deyil. 

Mamardaşvili  qeyd  edir  ki,  fəlsəfi  ənənələri  millətə  görə  bölmək  çox  şübhəlidir. 

Yunan mədəniyyətindən qaynaqlanan bir avropa fəlsəfəsi vardır. Millətçilik əlaməti 

əsasında  (fransız,  alman,  rus  və  s.)  meydana  çıxan  müəyyənlik,  yalnız 

mədəniyyətin ruhuna  işarə edir. Mamardaşviliyə görə, rus fəlsəfəsi, bu baxımdan, 

XIX  əsrin  sonundan  başlayır.  Mamardaşvilinin  fikrincə,  ilk  rus  mütəfəkkiri  P. 

Çaadayev idi. O, rus maarifçiliyinin iflasını təsdiq edən unikal bir mütəfəkkir idi. 

Çaadayev  kimi,  Mamardaşvili  də  hesab  edir  ki,  Rusiya  tarixində  totalitar  rejimi 

körükləyən fantom bir xüsusiyyət mövcuddur. Onun sözlərinə görə, totalitar rejim 

Rusiya  tarixindən  çıxmır.  Mamardaşvili  bu  tarixdə  totalitar  rejimin  ön  şərtlərini 

görürdü.  

K.  Leontyev  kimi,  Mamardaşvilidə  Rusiya  totalitarizminin  rus  mədəni  və  siyasi 

məkanı  üçün  gözlənilməz  bir  amil  olmadığını  bildirir.  Lakin,  Leontiyev  üçün 

sosializm,  eqalitar  və  demokratik  sistemlərdən  müdafiədir;  Mamardaşvili  üçün 

əksinə  sosializm  antropoloji  fəlakətdir.  Rus  mədəniyyəti  Rusiya  məkanı  üçün 

tənzimləyici bir amil olmadı. Rus fəlsəfə məktəbi haqqında da belə danışmaq olar. 

Rus  filosofları  öz  nəzəriyyələrinin  nəticələrinə  görə  məsuliyyət  daşımadılar 

(məsələn,  P.  Florenski,  N.  Berdyaev,  S.  Bulqakov,  A.  Losev  dini  antisemitizm 

mövqeyini  saxladılar,  nəticədə,  bəzi  Avropa  filosofları  holokostun  nəzəri 

əsaslarının rus fəlsəfəsində kök saldığını bildirirdilər). Avropada sürgündə olan rus 

filosoflarının bir hissəsinin faşizmə qatılması (məsələn, D. Merejkovski) gözlənilən 

idi.  Postmodernist  ənənələrdən  fərqli  olaraq,  Mamardaşvili    üçün  ―fəlsəfə  yapma‖ 

özündə məsuliyyət ehtiva edir və müəllifi öz ideyalarının nəticələrindən azad etmir. 

Rusiyanın mədəni və tarixi məkanını təhlil edən Mamardaşvili, rus fəlsəfəsinin əsas 

mövzusunu  davam  etdirdi.  Onun  əsərlərinin  bu  hissəsi  hələ  də  Qərb  üçün  çox 

maraqlıdır. Mamardaşvili  hesab edirdi ki,  "ictimai  və  siyasi  mistika" ilə  müşayiət 

olunan inqilabaqədərki rus fəlsəfi ənənəsini dirçəltmək mümkün deyildir. 

Георгий  Хеошвили.  Мераб  Мамардашвили  о  русской  философской 

школе. Отношение Мераба Мамардашвили к русской философской традиции 

неоднозначно.  Мамардашвили  отмечает,  что  весьма  сомнительно  разделять 

философские  традиции  на  основе  национальности.  Существует  европейская 

философия,  которая  укоренена  в  греческой  культуре.  А  уточнение  по 

952 

 

признаку  национальности  (французский,  немецкий,  русский  и  др.)  только 

указывает  на  душу  культуры.  Тем  не  менее,  по  словам  Мамардашвили, 

русская  философия,  если  можно  говорить  о  таком  явлении,  начинается  с 

конца  XIX  в.  Первым  мыслителем,  как  считает  Мамардашвили,  был  П. 

Чаадаев  -  философ  с  уникальным  мышлением,  который  подтвердил  провал 

русского Просвещения. 

Как  и  Чаадаев,  Мамардашвили  считает,  что  в  российской  истории  есть 

фантомная  особенность,  которая  стала  предпосылкой  для  тоталитарного 

режима  в  России.  По  его  словам,  тоталитарный  режим  не  выводится  из 

истории России, но в этой истории Мамардашвили усматривает предпосылки 

тоталитарного режима. 

Как и К. Леонтьев, Мамардашвили утверждает, что русский тоталитаризм не 

был  неожиданным  фактом  для  российского  культурного  и  политического 

пространства.  Но  для  Леонтьева  социализм  -  это  защита  от  эгалитарных  и 

демократических  систем;  напротив,  для  Мамардашвили  социализм  -  это 

антропологическая  катастрофа.  Русская  культура  не  стала  регулирующим 

фактором  для  российского  пространства.  То  же  самое  можно  сказать  и  о 

русской 

философской 

школе. 

Русские 

философы 

не 

признали 

ответственность  за  последствия своих  теорий (например, П. Флоренский, Н. 

Бердяев,  С.  Булгаков,  А.  Лосев  стояли  на  позиции  религиозного 

антисемитизма; в результате некоторые европейские философы утверждают, 

что  теоретические  основы  Холокоста  коренятся  в  русской  философии).  Не 

было  неожиданным,  что  часть  русских  философов  (например,  Д. 

Мережковский), находившихся в  изгнании в Европе, примкнули к фашизму. 

В  отличие  от  постмодернистской  традиции,  для  Мамардашвили 

«философствование»  включает  в  себя  ответственность,  которая  не 

освобождает автора от последствий собственных идей. 

Анализируя культурное и историческое пространство России, Мамардашвили 

продолжил основную тему русской философии. Эта часть его работы до сих 

пор  самая  интересная  для  Запада.  Мамардашвили  считает  невозможным 

возрождение  дореволюционной  русской  философской  традиции  с  ее 

«социальной и политической мистикой». 

Giorgi  Kheoshvili.  Merab  Mamardashvili  on  Russian  philosophical 

school. Attitude of Merab Mamardashvili to the  Russian philosophical tradition is 

ambivalent.  Mamardashvili  notes  that  it  is  very  doubtful  to  divide  philosophical 

tradition on the base of nationality. There is European philosophy, which is rooted 

in  the  Greek  culture.  And  specification  on  the  grounds  of  nationality  (French, 

German,  Russian,  etc.)  is  only  indicates  to  the  soul  of  the  culture.  Nevertheless, 

according  to  Mamardashvili,  Russian  philosophy,  if  we  can  speak  of  such  a 

phenomenon, starts from the end of XIX c. First thinker, as Mamardashvili thinks, 

was  P.  Chaadaev  –  philosopher  with  unique  way  of  thinking  –  who  confirmed  a 

failure of Russian Enlightenment.  

Like  Chaadaev,  Mamardashvili  holds  that  Russian  history  has  a  phantomatical 

feature that had become a prerequisite for totalitarian regime in Russia. According 

953 

 

to  him,  totalitarian  regime  not  deduced  from  history  of  Russia,  but  in  that  history 

Mamardashvili views the prerequisites of totalitarian regime. 

It  is  obvious  that,  like  K.  Leontyev,  Mamardashvili  asserts  that  Russian 

totalitarianism  was  not  a  unexpected  fact  for  Russian  cultural  and  political  space. 

But for Leontyev socialism is defence from egalitarian and democracy systems; on 

the  contrary,  for  Mamardashvili  socialism  is  an  anthropological  catastrophe. 

Russian  culture  has  not  become  regulating  factor  for  Russian  space:  the  cultural-

intellectual  part  of  society  and  people  turned  on  different  sides.  The  same  can  be 

said on Russian philosophical school. Russian philosophers have not recognized the 

responsibility for the consequences of their theories (for example, P. Florensky, N. 

Berdyaev, S. Bulgakov, A. Losev stood on position of Religious Anti-Semitism; as 

the  result,  some  European  philosopher  assert  that  the  theoretical  grounds  of  the 

Holocaust  are  rooted  in  the  Russian  philosophy).  It  was  not  unexpected  fact  that 

some  part  of  Russian  philosophers  (for  example,  D.  Merezhkovsky),  those  who 

were  in  exile  in  Europe,  adjoined  the  Fascism.  And,  unlike  the  post-modern 

tradition,  for  Mamardashvili  "philosophizing"  includes  a  responsibility  that  does 

not exempt the author from the consequences of their own ideas. 

Thereby,  it  can  be  said,  that,  by  analysis  of  Russian  cultural  and  historical  space, 

Mamardashvili  continued  the  main  theme  of  Russian  philosophy.  This  part  of  his 

work  is  still  the  most  interesting  at  the  West.  On  the  other  hand,  Mamardashvili 

thinks  that  it  is  not  possible  to  revitalization  of  pre-revolutionary  Russian 

philosophical tradition with its "social and political mysticism".