Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
221 
dadını  və  tamını  yaxşılaşdırmaq  üçün  istifadə  edirlər.  Təzə 
cəfəri yarpaqlarında 37% zülal, 58-290% mq C vitamini, 1,7 
mq%  /9-kurotin,  8,1%  karbohidrat  maddələri,  1,5%  sel-
lüloza, 1,1% mineral maddələr, 0,1% üzvi turşular, 150-300 
mq  %  karotin  A  provitamini,  az  miqdarda  B1,  B2,  PP 
vitaminləri aşkar edilmişdir. 
Cəfərinin  tərkibində  efir  yağının  olması  onun  istifadə 
olunma  sahələrini  ildən-ilə  genişləndirir.  Belə  ki,  toxum-
larının  tərkibində  2-7%,  yaşıl  yarpaqlarında  0,02-0,3%,  qu-
rudulmuş  kök  hissəsində  0,08%-ə  qədər  efir  yağı  müəyyən 
edilmişdir.  Tərkibindəki  efir  yağının  əsas  komponentləri 
apiol-C12H1404, pinen, miristisin CMH1203,  fenol, stearin 
və  palmitin,  apiol  turşuları,  berqapten  və  kumarin  aşkar 
olunmuşdur. Toxumlarının tərkibindən daha bir neçə maddə 
–  22%  piyli  yağ,  alfapinin-C26H28N14,  diosmin-
C28H32015  flavonoidleri,  yarpaqlarından  0,08%  efir  yağı, 
karotin,  askorbin  turşusu,  çiçəklərindən  kversetin  və 
kempferol,  kökündən  isə  apigenin  flavonoidləri,  berkarton, 
1,5%  zülalı  maddə,  11%  sulu  karbohidrat,  1,3%  sellüloza, 
0,1  %  üzvi  turşu,  l,l%o  mineral  maddələr,  35-68  mq%  C 
vitamini,  1,00  mq%  PP,  B,,  B2,  K,  karotin  vitaminləri 
tapılmışdır. 
Yaşıl hissəsindən 9,3% kül, mq/q%-lə K-51,50, 19,90-
Ca, 4,90-Mg, 0,40-Fe makroelementləri, mq%>-lə 0,13-Mn, 
1,95-Ci, 1,03-Zn, 0,18-Co, 0,15-Cr, 0,18-A1, 0,50-Ba, 0,03-
V,  3,25-Se,  0,35-Ni,  0,28-Sr,  0,08-Pb,  0,48-1  və  s. 
mikroelementləri aşkar edilmişdir. 
Cəfəridən  tərəvəz  və  ədviyyat  məqsədləri  üçün  onun 
ikiillik  xammalından  istifadə  edilir.  Bitkinin  əsasən  kök  və 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---