Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
284 
lamaq,  sonra  onu  yeməkdən  qabaq  üç  dəfəyə  içmək  qan 
təzyiqini normal hala salır. 
 
Cirə 
 
Cirənin  toxumları  ətirli  və  müalicəvi  xüsusiyyətlərə 
malikdir.  Quru  meyvəsinin  tərkibində  2,2-6%-ə  qədər  efir 
yağı  vardır  ki,  bunun  da  80-90%-ni  anetol  təşkil  edir.  Bun-
dan  əlavə,  10%-ə  qədər  metil-avikol,  cirə-keton,  cirə  alde-
hidi,  pinen,  kamfen,  18-28  %  piyli  yağ,  18%  zülal,  3-5% 
şəkər,  furfurol,  kafein  və  xloregen  turşuları  və  s.  maddələr 
vardır. Cirə  yağı şəffaf,  rəngsiz, özünəməxsus  ətrə və şirin-
təhər  dada  malikdir.  Aşağı  temperaturda  ağ  rəngli  kristal 
kütləyə çevrilir. Yağından əsasən ətriyyatda və kosmetikada 
istifadə olunur. 
Yağından  naşatırlı  cirə  damcısı,  sinə  məlhəmi,  gigi-
yena preparatları (diş pastaları, tozları və ətirli  su) və s. ha-
zırlanmasında  qatqı  kimi  istifadə  edilir.  Bundan  başqa,  cirə 
çörək-bulka,  unlu  qənnadı  məmulatında  və  müxtəlif  xö-
rəklərin  hazırlanmasında  işlədilir.  Şorabaya  qoyulmuş 
xiyarın,  pomidorun,  tutmanın  tamını  və  keyfiyyətini  yaxşı-
laşdırmaq  üçün  istifadə  edilir.  İştahı  artırmaq  üçün  də  işlə-
dilir. Bunun üçün cirə natamam üyüdülür, xörək duzu qatılıb 
nahardan qabaq bir az çörəklə yeyilir. Efir yağından bronxit 
və  öskürəkdə  bəlğəmgətirici  vasitə  kimi,  boğaz  vəzilərinin 
soyuqdəyməsində,  səsin kallaşmasında, zəif görmədə, həzm 
olunmanın yaxşılaşdırılmasında və preparatların hazırlanma-
sında istifadə edilir. Xalq təbabətində cirə meyvəsi astmanın 
qarşısını  alan,  eləcə  də  xroniki  mədə-bağırsaq  xəstəliklərini 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---