Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
281 
qatqısı kimi ən çox qənnadı, çörək-bulka, spirtsiz içkilər, pi-
və istehsalında, ətriyyat sənayesində işlədilir. Zəncəfilin kö-
kümsovlarından alınan ətirli yağlan ən çox qadınlar saçlarına 
sürtürlər. Çünki bu yağ saçları parlaq və çox təravətli edir. 
Çində isə bunun kökümsovlarından hazırlanan ədviyyə 
tozu şəkərli məhsulların tərkibinə daxil edilir. Bundan başqa, 
onun  tozundan  müalicəvi  təsirə  malik  olan  mazların, 
cövhərlərin və iksirlərin tərkibinə qatırlar. 
Zəncəfıl  kökümsovlarından  ətirli  qatran  və  az  uçucu 
olan efir yağı alınmışdır. Qurudulmuş kökümsovlarında 1,8-
3,5%-ə qədər efir yağı vardır. 
Hazırda zəncəfildən dünyanın bir çox ölkəsində xörək-
lərin tamını, ətrini və keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün qatqı 
kimi istifadə olunur. 
Zəncəfilin  növ,  forma  və  sortlarının  adları  onların 
əkilib becərildikdəri dövlətlərin adı ilə adlandırılır. 
 
Sarıkök 
 
Sarıkök ədviyyat təbiətli, boyaq əhəmiyyətli və dərman 
xüsusiyyətli  hesab  edilir.  Yeyinti  sənayesində  onun  əsas 
kökündən  xammal  kimi  istifadə  olunur.  Kökümsovlarının 
tərkibində nişasta, 1,5-5 faizə qədər efir yağı, kurkumin adlı 
boyaq,  alkoloid  maddələri,  müxtəlif  duzlar,  qatran,  kalium 
və  s.  vardır.  Qədim  zamanlardan  başlayaraq  hazırki  dövrə 
kimi müxtəlif ölkələrdə sarıkökdən dərman, ədviyyat, boyaq, 
efir yağlı bitki kimi istifadə edilir. 
Sarıkökdən nişasta, reaktivlər, yeyinti və toxuculuq sə-
nayesi üçün boyaq və s. maddələr də almır. Bitkinin köküm-
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---