__________________________________ Nübar Həkimova
221
dadını və tamını yaxşılaşdırmaq üçün istifadə edirlər. Təzə
cəfəri yarpaqlarında 37% zülal, 58-290% mq C vitamini, 1,7
mq% /9-kurotin, 8,1% karbohidrat maddələri, 1,5% sel-
lüloza, 1,1% mineral maddələr, 0,1% üzvi turşular, 150-300
mq % karotin A provitamini, az miqdarda B1, B2, PP
vitaminləri aşkar edilmişdir.
Cəfərinin tərkibində efir yağının olması onun istifadə
olunma sahələrini ildən-ilə genişləndirir. Belə ki, toxum-
larının tərkibində 2-7%, yaşıl yarpaqlarında 0,02-0,3%, qu-
rudulmuş kök hissəsində 0,08%-ə qədər efir yağı müəyyən
edilmişdir. Tərkibindəki efir yağının əsas komponentləri
apiol-C12H1404, pinen, miristisin CMH1203, fenol, stearin
və palmitin, apiol turşuları, berqapten və kumarin aşkar
olunmuşdur. Toxumlarının tərkibindən daha bir neçə maddə
– 22% piyli yağ, alfapinin-C26H28N14, diosmin-
C28H32015 flavonoidleri, yarpaqlarından 0,08% efir yağı,
karotin, askorbin turşusu, çiçəklərindən kversetin və
kempferol, kökündən isə apigenin flavonoidləri, berkarton,
1,5% zülalı maddə, 11% sulu karbohidrat, 1,3% sellüloza,
0,1 % üzvi turşu, l,l%o mineral maddələr, 35-68 mq% C
vitamini, 1,00 mq% PP, B,, B2, K, karotin vitaminləri
tapılmışdır.
Yaşıl hissəsindən 9,3% kül, mq/q%-lə K-51,50, 19,90-
Ca, 4,90-Mg, 0,40-Fe makroelementləri, mq%>-lə 0,13-Mn,
1,95-Ci, 1,03-Zn, 0,18-Co, 0,15-Cr, 0,18-A1, 0,50-Ba, 0,03-
V, 3,25-Se, 0,35-Ni, 0,28-Sr, 0,08-Pb, 0,48-1 və s.
mikroelementləri aşkar edilmişdir.
Cəfəridən tərəvəz və ədviyyat məqsədləri üçün onun
ikiillik xammalından istifadə edilir. Bitkinin əsasən kök və
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
|