Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kollec Metodiki iş

Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kollec Metodiki iş

• Fənn: Psixologiya
• Mövzu : Diqqət çoxcəhətli psixi proses kimi
• FBK: Nahidə Məmmədova
• Müəllim: Rəhilə Vəliyeva

1.Diqqət haqqında anlayış 2.Diqqətin fizioloji mexanizmləri 3.Diqqətin növləri 4.Diqqətin xarakterik xüsusiyyətləri 5.Diqqətin inkişafı və dərsdə şagirdin diqqətinin səmərəli təşkili

Plan:

Diqqət –şüurun müəyyən bir obyekt üzərinə yönəlməsi və mərkəzləşməsindən ibarət psixi hadisədir.

• «Ziddiyyətlər hissləri deyil, diqqəti oyatmalıdır»

Fuller.

• «Mən təmtəraqlı diqqətin mahiyyətini bilirəm: bu , təfəkkürün ən dərin dərəcəsidir»

Lixtenberq

• Diqqətsizlik yaradılış cınayətidir.

Diqqətin fizioliji mexanizmləri:
Diqqətin idarə olunmasında beynin alın payı xüsusilə böyük rol oynayır. Diqqətin fizioloji əsasını passiv oyanıqlıqdan aktiv oyanıqlığa keçidi təmin edən ümumi fəallaşma təşkil edir.

İ.P.Pavlovun kəşf etdiyi «Optimal oyanma ocağı» haqqında təlimə görə baş beyin yarımkürələrində hər an oyanma üçün optimal şəraitin olması ilə xarakterizə olunan yüksək oyanma ocağı mövcuddur. Sinir proseslərinin induksiyası qanununa görə beynin bir sahəsində yaranan oyanma prosesləri baş beynin digər sahələrində ləngimə yaradır və diqqət həmin oyanma sahəsi ilə bağlı olur.

Oyanma
Ləngimə

A.A.Uxtomlinskinin irəli sürdüyü « dominantlıq prinsipi» oyanma sahəsinin yüksək davamlılığına əsaslanır. Dominant oyanma ocağı yeni yaranan oyanma ocağını ləngitməklə bərabər həm də onun hesabına güclənir. Kənar qıcıqlandırıcılar diqqətin əsas məsələ üzərinə yönəlməsini gücləndirir. Bu ixtiyari diqqətin qeyri-ixtiyari diqqət üzərində möhkəmlənməsilə izah olunur və diqqətin mərkəzləşməsi artıq.

Dominant sahə
Kənar qıcıqlandırıcılar
Kənar qıcıqlandırıcılar
Kənar qıcıqlandırıcılar
Kənar qıcıqlandırıcılar
Kənar qıcıqlandırıcılar
Kənar qıcıqlandırıcılar
Kənar qıcıqlandırıcılar

• Sadədir
• Iradi səy tələb etmir
• Məqsədli deyil

Qeyri- ixtiyari diqqətin xüsusiyyətləri

• Insanın maraqları
• Insanın təlabatları
• Insanın daxili vəziyyətinə uyğun gələn qıcıqlandırıcılar

Qeyri- ixtiyari diqqətin səbəbləri
Qıcıqlandırıcının yeniliyi
Şəraitin kəskin dəyişməsi
Qıcıqlandırıcının təsir etmə müddəti
Qıcıqlandırılar arasında kontrast
Qıcıqlandırıcıların gözlənilmədən təsiri
qıcıqlandırıcıların intensivliyi

Ixtiyaridən sonrakı diqqətin formalaşması

• Iradi cəhd tələb edir

Başlanğıc mərhələdə

• Vərdişə çecrilir

Gedişatda

• Iradi cəhd tələb olunmur

Nəticə

Diqqətin xarakterik xüsusiyyətləri

Həcmi
paylanması
Mərkəzləşməsi
davamlılığı
Keçirilməsi
Diqqətin pozulma halları
Yayınma
dalğınlıq
Tərəddüd

Diqqətin funksiyaları

Seçmə

• Lazımı obyektlərin aydın qavranılması

saxlama

• Lazımi obyektlərin aydın şəkildə dərk edilməsi

Nəzarət

• Fəaliyyətin gedişini tənzim etmək

Diqqətin inkişafı

Oyun
Yaradıcı oyun
Təlim

Diqqətin dərs prosesidə səmərəli təşkili

Təlim materiallarının təşkili
Şagirdlərin fəaliyyətinin düzgün təşkili
Müəllim fəaliyyətinin düzgün təşkili
Əyani və texniki vasitələrdən istifadə
Şagirdlərdə təlim vərdişlərinin yaranması
Şagirdlərdə təlim motivasiyasının formalaşdırılması

1. S.İ.Seyidov; M.Ə.Həmzəyev Psixologiya Bakı-2007 2.Kəmalə Salahova Ümumi psixologiya Sumqayıt -2018 3.Ə. Əlizadə Psixologiya dərslik 4. Gültac Əliyeva Psixologiya dərslik

Ədəbiyyat siyahısı: