Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi Qərbi Kaspi Universiteti


Potensiallar fərqi ilə sahə intensivliyi arasında əlaqə



Yüklə 68,91 Kb.
səhifə4/5
tarix07.01.2024
ölçüsü68,91 Kb.
#211633
1   2   3   4   5
Potensiallar fərqi ilə sahə intensivliyi arasında əlaqə
Fərz edək ki, o nöqtəsində nöqtəvi yük yerləşir, I, II və III ekvipotensial səthlərdir.
E
kvipotensial boyu yükün hərəkəti zamanı iş görülmür: A=0 (çünki Δφ=0)
I və II ekvipotensial səthləri elə yaxın götürək ki, = const olsun.
Bu halda dl yolunda müsbət q yükünü apararkən görülən elementar iş:
dA=qEdl
Digər tərəfdən bu elementar iş:
olduğundan
(1)
(-) işarəsi intensivlik vektorunun potensialın azaldığı istiqamətdə yönəldiyini ifadə edir. Bu ifadədən görünür ki, sahə intensivliyi potensialın vahid məsafədəki azalmasına bərabərdir.
Potensialın ən çox dəyişdiyi istiqamətdə, vahid məsafədə azalmasına, -ə onun qradiyenti deyilir yəni:
Deməli
Potensial qradiyenti vektorial kəmiyyət olub, potensialın artması istiqamətində yönəlir
(2)
(1)-dən alınır ki,:
Bir birindən müəyyən üzaqlıqda olan iki nöqtə arasındakı potensiallar fərqi:

Bircinsli sahədə olduğundan:

L-potensialları və olan nöqtələr arasındakı məsafədir.
Və ya
(3)
Ümümi halda . Onda
qrad
Burada

vektorial kəmiyyəti Nabl operatoru adlanır.
F
ərz edək ki, radiusu r olan metal kürə q yükü ilə φ potensialına qədər elektriklənmişdir.
Bu kürənin potensialı düsturu ilə hesablanır.
Şəkildən görünür ki, yüklənmiş kürə daxilində   olur. Kürənin səthindən uzaqlaşdıqda isə asılılıq
 və 
kimi olur.
H
ər-hansı  və  yüklərini birləşdirən xətt üzərindəki ixtiyari  nöqtəsində sahə intensivliyi və potensialı uyğun olaraq



kimi hesablanır.
V
ahid müsbət yük A nöqtəsindən dR məsafəsinə hərəkət edərsə (şəkil) elektrik qüvvələrinin gördüyü iş

olar. Potensial isə vahid yükü sonsuzluqdan həmin kürə üzərinə gətirərkən görülən işə bərabərdi

Bu elektriklənmiş kürənin potensialıdır

Yüklə 68,91 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin