Dəyişkən oxu proqramı. Dəyişkən oxu proqramının olmaması çoxlarına ziyan vurur. Çox sadə bir üsuldan-inteqral alqoritmdən istifadə etməklə oxu sürətini iki dəfə artırmaq və oxunmuşların mənimsənilməsini təxminən iki dəfə yaxşılaşdırmaq mümkün olur.
Artikulyasiya. Oxu zamanı dodaqların, dilin və digər tələffüz orqanlarının hərəkəti özlüyündə oxunun sürətini yalnız zahirən azaldır. Əslində isə onlar daim gizli hərəkətdə olurlar. Artikulyasiya aparatının mikrohərəkətlərinin intensivliyi hər şeydən əvvəl oxunun inkişaf səviyyəsindən və mətnin çətinliyindən asılıdır.
Dar görüş sahəsi. Ənənəvi oxuda görüş sahəsi çox dardır, bu zamanı hərf, söz, ən yaxşı halda isə iki-üç söz qavranılır. Bunun nəticəsində gözlər çox sıçrayış edir və nəzəri gərgin saxlayır. Bu üsulu nəzərin parçalanması ilə oxu üsulu adlandırmaq olar. Görüş sahəsi nə qədər geniş olarsa, göz hər dəfə dayandıqda bir o qədər çox informasiya qavranılır, nəticədə isə effektiv oxu alınır. Sürətlə oxuyan şagird nəzərini bir dəfə saxlayaraq iki-üç sözü deyil, bütöv bir sətri, bütöv cümləni, bəzən isə bütöv bir abzası qavraya bilir.
Diqqətin təşkil olunma səviyyəsi. Diqqət oxu prosesinin katalizatorudur. Ləng oxuyan şagirdin diqqəti kənar düşüncələrə, əşyaya yayınır və mətnə maraq azalır. Buna görə də mətnin hissələri mexaniki olaraq oxunur və oxunmuş hissənin mənası dərk olunmur. Belə şagird həmin parçanı yenidən oxumağa məcbur olur ki, bu da oxunun sürətini azaldır.
Ədəbiyyat
Abdullayev A.S. İbtidai məktəbdə Azərbaycan dilinin tədrisinin metodikası. Bakı: Maarif, 1962, 165 s.
Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəbləri üçün Azərbaycan dili fənni üzrə təhsil proqramı (kurikulumu) (I-IV siniflər). Çap olunub: 18.12.2012
Abdullayeva N. I siniflərin ilk təlim çətinliklərinin psixoloji xüsusiyyətləti//BQU-nun Elmi əsərləri, Bakı, 2019, №3(39)
Abdulla Şaiq. Əsərləri. IV c., Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1977
Azərbaycan qəzeti, 1995 ci il, № 210, s.2
Azərbaycan dili. 1-ci sinif. II hissə. Bakı: “Şərq-Qərb” ASC MMS, 2020, 80 s.
Azərbaycan dili. 2-ci sinif üçün dərslik. Bakı: Altun Kitab, 2018, 208 s.
Azərbaycan dili. 3-cü sinif üçün dərslik. Bakı: Altun Kitab, 2018, 208 s.
Azərbaycan dili. 4-cü sinif üçün dərslik. Bakı: Altun Kitab, 2019, 224 s.
Balıyev H.B. Ana dilinin tədrisi metodikası. Bakı: 3 №li Sənaye Liseyi, 1997, 102 s.
Bayramov Ə., Əlizadə Ə. Psixologiya. Bakı: Çinar-çap, 2009, 201s.
Cəfərova N.B. İbtidai siniflərdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası. I hissə. Bakı: ADPU, 2020, 404s.
Cəfərova N. İbtidai siniflərdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası. II hissə. Bakı: ADPU, 2019, 440 s.
Dəmirçizadə Ə.M. Müasir Azərbaycan dili. 4 hissəli, I hissə (Fonetika, orfoepiya, orfoqrafiya), Bakı: Maarif, 1984, 312 s.
Əliyev A.H. Ümumtəhsil sistemində yeni təlim texnologiyalarına keçidin vacibliyi haqqında // Azərbaycan məktəbi, 2006, № 2, s.45
Əlizadə Ə.Ə., Sultanova İ.H. Taksonomiya nəzəriyyəsi və təcrübəsi: müasir məktəbin işıqlı yolu. Bakı, 2008, 173 s.
Əhmədov B.A. Ana dili dərslərində şagirdlərin nitqini inkişaf etdirmək yolları. Bakı: Maarif, 1967, 110 s.
Həsənov M., Cəfərova N., Bəhmənova C. İbtidai sinif müəllimləri üçün kurikulumun məzmunu və həyata keçirilməsi yolları. Bakı:Elm və təhsil, 2014, 70 s.
Həsənli B, Abdullazadə N. İfadəli oxu. Bakı: Müəllim, 2015, 304 s.
Həsənli B., Hüseynoğlu S., Səfərova Ə., Quliyev Ə. Ədəbiyyat. 5-ci sinif, müəllim üçün metodik vəsait. Bakı, 2012
Hüseynoğlu S. İfadəli oxunun əsasları. Bakı: ADPU, 2010
İsmayılov, S. Abdullayeva, X. Qasımova. Azərbaycan dili, 4-cü sinif, Müəllim üçün metodik vəsait.Bakı, 2011, 240 s.
Kərimov Y.Ş. Ana dilinin tədrisi metodikası. Bakı: Nasir, 2003, 520 s.
Kazımov A.S. Orta məktəbdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası. Bakı, 2013,186 s.
Mikayılov Ş. İfadəli oxu əsas şərtdir//Azərbaycan müəllimi qəz., 12 dekabr, 1969
Nəbiyeva Ş.Ana dili tədrisi metodikasının aktual problemləri. Bakı: ADPU, 2010, 127s.
Orucova G., Qaragözova N., İsmayılov R., Xəlilov Z. Azərbancan dili (2-ci sinif). Müəllim üçün metodik vəsait. Bakı: Altun Kitab, 2009, 224 s.
Rəhimov A.N.İbtidai siniflərdə ifadəli oxunun təşkili. Bakı, 1982, 125 s.
Rəhimov A.N. Ana dilinin tədrisi metodikası (ibtidai siniflərdə). Bakı, Nurlan, 2003, 408 s.
Savad təlimi məşğələlərinin təşkili. Bakı, 1988, 66 s.
Tağıyev B. Oxu təlimi.Bakı:ADPU, 2006, 315 s.
Tapmacalar.Bakı, 1973, s.11
Uşinski K.D. Seçilmiş pedaqoji əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1953, 311 s.
Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartı və proqramları (kurikulumları)// Kurikulum, 2010, №3, s. 116-130
Yusifov F. İfadəli oxu.Bakı: ADPU, 2006,111s.
Rus dilində
Элконин Д.Б. Как учить детей читать. М.: Изд. Знане, 1976
Борисова Л.Г. Обучение школьников культуре чтения. M., 2004
Капацинская Е.В. Определение выразительности и способы ее усиления // Проблемы экспрессивной стилистики. - Ростов н / Д, 1987
Корст Н.О.Не только читать, но и изучать. Художественное произведение. “Литература в школе”, №3, 1962, стр.23
Мальцев В.А. Введение в лингвистическую поетику. Минск , 1974
Пропп В.Я. Фольклор и действительность. Москва: Главная редакция восточной литературы, 1976
Рыбникова М.А. Очерки по методике литературного чтения. М.: Просвещение, 1963
Türk dilində
Artar Y.U. Etkili ve hızlı okuma teknikleri. T., 2011
Özen M. Metinleri ekrandan okumanin anlam kurma üzerine etkisi. Türkiye, 2009
İngilis dilində
Roxanne F. Hudson, Paige C. Pullen, Polly B. Lane, Joseph K. Torgesen. Complex Nature of Reading Fluency: A Multidimensional Vieᴡ. 2015
İnternet resursları
https://www.shagird.az
http://www.tipii.edu.az/noduploads/document/oxu-talimi-muallimlar-ucun-vasait.
http://seadetazerb.com/?p=720
Dostları ilə paylaş: |