Azərbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti S. A. Gürzəliyev



Yüklə 1,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə26/54
tarix20.11.2023
ölçüsü1,44 Mb.
#161937
növüDərs
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   54
İSTEHSALAT TOKSİKOLOGİYASI (dərs vəsaiti)

 Tapşırıq 4 
Zərərli kimyəvi maddələrlə təmasda olan işçilər üçün 
sağlamlaşdırıcı nümunələri və sxemi təsəvvür edin. 
Tapşırıq 5 
 
Suallara cavab hazırlayın. 
5.1.Bir normativ göstəricisi olanlar üçün əmək şəraiti necə 
qiymətləndirilir? (YVKmax yaxud YVKon)? Əgər iki qiyməti
olarsa (YVKmax yaxud YVKon)?
5.2.İşçi zonası havasında eyni təsir istiqamətli summasiya 
effektli təsir edən bir neçə kimyəvi maddə iştirak edir.Nə vaxt 
əmək şəraiti yol verilənə uyğun gəlir? 
5.3.Eyni istiqamətli təsir mexanizmli maddə bortriftoriddir.Onun 
YVK-nı təyin edin, hansı aqreqat vəziyyətində maddə havada ola 


38 
bilər?Onun 
təhlükəlilik 
sinfini, 
təsir 
xüsusiyyətini 
qiymətləndirin.Hansı sənədin köməyi ilə siz bu tapşırığı yerinə 
yetirdiniz? 
5.4.Butan turşusu qıcıqlandırıcı təsirə malik olan maddələrə 
aiddirmi, bu maddə təhlükəsizliyinə görə hansı sinfə 
daxildir?Hansı sənəddən istifaəd etdiniz? 
5.5. Xloretan (vinilxlorid) insan üçün konserogen maddələrə 
aiddirmi?Hazırki maddənin gigiyenik normativi varmı? Hansı 
sənəddən istifadə etdiniz? 
5.6.Berillium və onun birləşmələri insanın reproduktiv sağlamlığı 
üçün təhlükəli maddələrə aiddirmi? Onun təhlükəlilik sinfi 
neçədir və onun orqanizmə təsir xüsusiyyətləri varmı və 
hansıdır? Siz hansı sənəddən istifadə etdiniz? 
5.7. Allergenlərin siyahısına hansı sənəddə baxmaq olar? 
 
 
TEST TAPŞIRIQLARI 
1.TOKSİKLİK -BU 
1) kimyəvi maddənin mexaniki yolla biosistemi zədələmək və 
yaxud ölüm törətmək qabiliyyətidir. 
2) maddənin zəhərləyici təsirinə qarşı orqanizmin yüksək 
həssaslığıdır. 
3) kimyəvi maddənin orqanizmə qeyri-qənaətbəxş təsir 
ehtimalıdır. 
2. TOKSİKOLOGİYANIN BÖLMƏSİ KİMİ TOKSİKLİYİ 
MİQDARCA QİYMƏTLƏNDİRMƏ METODLARINI VƏ 
PRİNSİP SİSTEMİNİ ÖYRƏNƏN ELMİ SAHƏSİ ADLANIR 
1)
Toksikodinamika 
2)
Toksikokinetika 
3)
Toksikometriya 
3. TOKSİKLİYİN TƏYİNİ ÜSULLARININ ƏSASINDA 
DAYANAN ASILILIQ 


39 
1)vaxt-doza 
2)doza-effekt 
4.HƏDD DOZASI (KONSENTRASİYASI) ADLANIR 
1)müasir müayinə üsulları ilə aşkar edilən effekt törətməyən 
doza(konsentrasiya) 
2) toksiki prosesin erkən əlamətlərini törədən ən az 
doza(konsentrasiya) 
3)eksperimentdə 
heyvanların ölümünü tərədən ən az 
doza(konsentrasiya) 
5.TOKSİKOKİNETİKA-BU TOKSİKOLOGİYANIN BİR 
BÖLMƏSİ OLARAQ ÖYRƏNİR 
1)kimyəvi birləşmənin elektron quruluşunu 
2)kimyəvi maddənini orqanizmə daxil olmasını 
3)kimyəvi birləşmələrin əlaqələrini təbiətini 
4)kimyəvi maddələrin daşınmasını 
5)kimyəvi maddələrin orqanizmdə paylanmasını 
6)kimyəvi maddələrin orqanizmdə çevrilmələrini və xaric 
olunmasını 
7)yüksək enerji mübadiləsi olan orqanları 
8)hüceyrələrin bölünməsi üzrə böyük potensiala malik olan orqan 
və sisitemləri 
6.ORQANİZMİN TOKSİKANTLA TƏMAS MÜDDƏTİNƏ 
GÖRƏ İNTOKSİKASİYA ADLANIR 
1)Kəskin 
2)xroniki 
3) ildırımsürətli 
4)yerli 
5)yarım kəskin 
7.TOKSİKANTLARIN TOKSİKLİYƏ TƏSİR GÖSTƏRƏN 
ƏSAS FİZİ-KİMYƏVİ XASSƏLƏRİ 


40 
1)suda həll olunması 
2)kristallaşma temperaturu 
3)ərimə temperaturu 
4)lipidlərdə və üzvi həlledicilərdə həll olunması 
5)sıxlığı 
6)turşu-qələvi xarakteristikası 
8.TOKSİKANTLARIN TƏSİRİ ANINDA ƏTRAF HAVANIN 
YÜKSƏK TEMPERATURU VƏ YÜKSƏK RÜTUBƏTLİLİYİ 
1) dərinin zədələnməsini gücləndirir 
2)dərini zədələnməsini azaldır 
3)müxtəlif zəhərlərin insan və heyvan orqanizmini zədələmə 
şəklini dəyişdirmir. 
9.MADDƏ NƏ QƏDƏR TƏHLÜKƏLİ OLARSA, BİR O 
QƏDƏR 
1)kəskin təsir zonası daha kiçik olur
2)xroniki təsir zonası daha kiçik olur 
3)kəskin təsir zonası daha böyük olur 
10. MADDƏ NƏ QƏDƏR TƏHLÜKƏLİ OLARSA, BİR O 
QƏDƏR 
1)kəskin təsir zonası daha böyük olur 
2)xroniki təsir zonası daha böyük olur 
3)xroniki təsir zonası daha kiçik olur 
11.TƏNƏFFÜS ZONASINDA ÜZVİ HƏLLEDİCİLƏRİN 
BUXARLARINI AZALTMAQ ÜÇÜN VENTİLYASİYA 
NÖVÜNÜN TƏTBİQ EDİLMƏSİ MƏQSƏDƏ UYĞUNDUR 
1)
mexaniki ümumi gətirici 
2)
gətirici sorucu ilə mexaniki yerli sorucu 
3)
aerasiya 
12.ÜZVİ HƏLLEDİCİLƏRLƏ İŞLƏYƏNLƏR ÜÇÜN DAHA 
TİPİK ZƏHƏRLƏNMƏ 


41 
1)
kəskin 
2)
xroniki 
13. ZƏHƏRLƏRİN TƏSİR XARAKTERİNƏ GÖRƏ, KƏSKİN 
POZĞUNLUQ 
VƏ 
ORQANİZMİN 
ÖLÜMÜNÜ 
TÖRƏDƏNLƏRƏ AİDDİR 
1)
təhlükəliliyə 
2)
zərərliliyə 
14. SƏNAYE ZƏHƏRLƏRİNİN ORQANİZMƏ ƏSAS DAXİL 
OLMA YOLLARI: 
1) mədə bağırsaq traktı
2) tənəffüs orqanları 
3) zədələnməmiş dəri
4) zədələnmiş dəri 
15. SƏNAYE ZƏHƏRLƏRİNİN İNHALYASİON YOLLA 
DAXİL OLMASI ZAMANI TƏYİN EDİLİR: 
1) maddənin konsentrasiyası
2) maddənin dozası
16. ZƏDƏLƏNMƏMİŞ DƏRİ VASİTƏSİLƏ NÜFUZ EDİR: 
1) qeyri- elektrolitlər 
2) elektrolitlər 
17. 
BÖYÜK 
MİQDARDA 
QEYRİ-ELEKTROLİTLƏR 
HÜCEYRƏLƏRƏ BU HALDA NÜFUZ EDİR: 
1) suda yaxşı həll olunması ilə
2) yağlarda yaxşı həll olunması ilə
18. AĞIR METALLARLA XRONİKİ ZƏHƏRLƏNMƏ 
ORQANİZMDƏKİ ÜSTÜNLÜK NƏTİCƏSİNDƏ BAŞ 
VERİR: 
1) maddi kumulyasiya
2) funksional kumulyasiya 


42 
19. EYNİ VAXTDA VƏ YAXUD ORQANİZMƏ ARDICIL 
OLARAQ BİR NEÇƏ ZƏHƏRİN EYNİ YOLLA DAXİL 
OLMASI ADLANIR: 
1) zərərli maddələrin kombinəedilmiş təsiri
2) zərərli maddələrin müştərək təsiri 
20. İSTEHSALAT ZƏHƏRLƏRİN ADDİTİV TƏSİRİ 
ADLANIR: 
1) 
summasiya 
olunan 
təsirlərinə 
və 
təhrik 
olunmuş 
kombinəedilmiş təsirlər fenomeni
2) effektlərin güclənməsi ilə edilən təsir daha çoxdur nəinki 
summasiya ilə
3) kombinəeedilmiş effekt , sadə toplama ilə gözləniləndən azdır 
4) birləşdirilmiş effekt hər zəhərin təcrid olunmuş təsirindən 
fərqlənmir 
21. KUMULYASİYA ƏMSALI BƏRABƏRDİR: 
1) kəskin təsir həddinin orta ölüm konsentrasiyasına nisbətinə
2) kəskin təsir həddinin xroniki təsir həddinə nisbətinə
3) təkrar yeridilməsi zamanı orta ölüm dozasıının birdəfəlik 
yeritməklə orta ölüm dozasına nisbətinə
4) orta ölüm dozasının kəskin təsir həddinə nisbətinə
22. XRONİKİ TƏSİR ZONASI BƏRABƏRDİR: 
1) orta ölüm dozasının kəskin təsir həddinə olan nisbətinə
2) kəskin təsir həddinin orta ölüm dozasına olan nisbətinə
3) xroniki təsir həddinin kəskin təsir həddinə olan nisbətinə
4) xroniki təsir həddinin orta ölüm konsentrasiyasına nisbətinə
5) kəskin təsir həddinin xroniki təsir həddinə nisbətinə 
23. KƏSKİN TƏSİR ZONASI BƏRABƏRDİR:
1) Orta ölüm konsentrasiyasının kəskin təsir həddinə nisbətinə 
2) kəskin təsir həddinin xroniki təsir həddinə nisbətinə 


43 
3) xroniki təsir həddinin kəskin təsir həddinə nisbətinə 
4) kəskin təsir həddinin orta ölüm konsentrasiyasına nisbətinə 
24. EHTİYATLILIQ ƏMSALI ARTMALIDIR: 
1) İZEƏ-nin artması ilə 
2) İZEƏ-nin azalması ilə
3) Kəskin təsir zonasının artması ilə 
4) Kəskin təsir zonasının azalması ilə 
5) Kumulyativ xassənin artması ilə 
6)Kumulyativ xassənin azalması ilə 
7) Kəskin rezorbtiv təsiri zamanı 
25. İSTEHSALAT ZƏHƏRİNİN ÖZÜNÜN ORQANİZMDƏ 
TOPLANMASINA DEYİLİR: 
1)Funksional kumulyasiya 
2)Maddi kumulyasiya 
26. KƏSKİN TOKSİKLİYİ XARAKTERİZƏ 
EDƏN 
GÖSTƏRİCİLƏRƏ AİDDİR 
1)orta ölüm dozası 
2)kəskin təsir həddi 
3)xroniki təsir həddi 
4)kəskin təsir zonası
5) kumulyasiya əmsalı 
27. 
İSTEHSALATDA 
APARILAN 
RADİKAL 
SAĞLAMLAŞDIRISI TƏDBİRLƏRƏ AİDDİR 
1)rasional ventilyasiya və işıqlanma 
2)uzaqdan idarə olunmaqla, kompleks mexanikləşdirmə və 
avtomatlaşdırma 
3)fərdi mühafizə vasitələri 
4)toksiki maddələrin az toksikiləri ilə əvəz edilməsi 


44 
28. SƏNAYE ZƏHƏRLƏRİNİN KOMPLEKS TƏSİRİNƏ 
DEYİLİR: 
1)eyni vaxtda və yaxud ardıcıl olaraq, orqanizmə bir neçə zəhərin 
eyni yolla daxil olmasına 
2)Eyni zamanda, lakin müxtəlif yollarla zəhərin orqanizmə daxil 
olmasına 
29. 
ONKOLOJİ 
PEŞƏ 
XƏSTƏLİKLƏRİNİN 
PROFİLAKTİKASI 
ÜÇÜN 
APARILAN 
RADİKAL 
TƏDBİRLƏRƏ AİİDDİR. 
1)zərərli maddənin gigiyenik tənzimlənməsi 
2)avadanlıqların hermetikləşdirilməsi
3) əl əməliyyatlarının mexanikləşdirilməsi
4)fərdi mühafizə vasitələrindən istifadə 
5)qabaqcadan və dövrü tibbi müayinələrin aparılması 

Yüklə 1,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   54




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin