Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRL
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mütləq məqsəd
- göstəricinin qiyməti (“göstəricinin məqsəd tutulan qiyməti”) ilə ifadə edilir. Məsələn, P=0,1 (P
göstəricisinin qiyməti
0,1-ə bərabərdir); P=[0; 100]
(P göstəricisinin qiyməti [0;100]
parçasında dəyişir); P= 300 (P göstəricisinin qiyməti 300-dən kiçik ola bilməz).
- göstəricinin qiymətini bilavasitə özündə əks etdirmir, ancaq nəzərdə tutur. Nail olunması müəyyən vaxtla məhdudlaşan nisbi məqsəd aşağıdakılarla ifadə oluna bilər: • Nisbi növ göstəricinin qiyməti ilə; • Mütləq artımla; • Nisbi artımla; • Rəqəmlərlə ifadə olunmamış artımla. Müddət üzrə məqsədləri - qısamüddətli və uzunmüddətli məqsədlərə ayırmaq olar. Qısamüddətli məqsədlərə nail olunma müddəti rəhbərlik tərəfindən KMS-nin təhlil dövrünü aşmır. Nail olunma müddəti rəhbərlik tərəfindən KMS-nin təhlil dövrünü aşan məqsədləri uzunmüddətli məqsədlər adlandırmaq olar. ISO 9001-2008 standartı baxımından qısamüddətli məqsədlər - “nail olunan” məqsədlər, uzunmüddətli məqsədlər isə “can atılan” məqsədlərdir. Prinsipcə, mütləq və nisbi məqsədlər də müddətli məqsədlərdir, çünki məqsədlərə nail olunma müddəti göstərilmədikdə onların icrasına nəzarət etmək mümkün deyil. Qısamüddətli məqsədlər çox vaxt bir il üçün müəyyənləşdirilir. Bu, rəhbərlik tərəfindən KMS-nin təhlil müddəti ilə bağlıdır. Uzunmüddətli məqsədlər bir neçə il üçün müəyyənləşdirilir. Ancaq bu zaman məqsədlərə nail olunma istiqamətində irəliləyiş barədə hər
il qərar
vermək üçün
müvafiq meyarlar müəyyənləşdirilməlidir. Uzunmüddətli məqsəd qısamüddətli məqsədlərin məcmusu olduqda uzunmüddətli məqsədin faizi şəklində nisbi məqsəd kimi yeni qısamüddətli məqsəd növü yaranır.
61
Keyfiyyət göstəriciləri subyektiv olaraq yüksək müəyyən edilərsə, bu halda onlardan istifadə çətinlik törədir. Ona görə də birinci qrup məqsədlərin qoyuluşunda kəmiyyət göstəricilərindən istifadə olunur. İ kinci qrup məqsədlər nöqtəvi xassələr üçün müəyyən edilir. Bu o deməkdir ki, proses (və ya KMS) bu xassəyə ya malikdir ya da yox (rərəmsal şəkildə 1 və ya 0). Baxılan halda yalnız başlanılmasına nəzarət oluna bilən hər hansı hadisəni məqsəd hesab etmək olar. Məsələn, “KMS-nin 2008-ci ildə sertifikatlaşdırılması” ikinci qrup məqsəddir, çünki sertifikatlaşdırılmanın aparılması faktını sertifikatlaşdırma üzrə orqan tərəfindən verilmiş sertifikatla təsdiq etmək olar. Yalnız birinci qrup üçün məqsədlərə nail olunma dərəcəsi barədə danışmaq olar. İkinci qrup üçün məqsədlərə nail olunma dərəcəsini hesablamaq olar, ancaq bu subyektiv, qərar qəbul edən konkret şəxsin fikrindən tam asılı olacaq. Keyfiyyət sahəsində düzgün formalaşdırılmamış (ölçülə bilməyən) məqsədlərin bəzi nümunələri təhlil edilmişdir. Keyfiyyət sahəsində məqsədlər müxtəlif səbəblərdən düzgün formalaşdırılmaya bilər, lakin onların içərisində ə sasən iki səbəbə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır: • ISO 9001-2008 standartının tələblərini düzgün başa düşülməməsi; • Keyfiyyət üzrə məqsəd göstəricisinin düzgün seçilməməsi (nail olunmasına nəzarət etmək mümkün olmayan məqsədlər qoymaq). Keyfiyyət sahəsində düzgün formalaşdırılmamış (ölçülə bilməyən) məqsədləri (cədvəl 2) iki qismə bölmək olar: • Konkret olmayan məqsədlər; • Qeyri-korrekt formalaşdırılmış məqsədlər. Konkret olmayan məqsədlər dedikdə məqsədin aid olduğu obyekti (KMS, istehsal həcmi, məhsulun keyfiyyəti, istehsalın stabilliyi və s). xarakterizə edən göstəricilərin müəyyənləşdirilməməsi və ya bununla əlaqədar həyata keçirilməsi vacib olan işlərin görülməməsi başa düşülür. Qeyri-korrekt məqsədlər - birinci qrupda göstəricinin mütləq qiyməti məlum olmayan məqsədlər və nailolma müddəti göstərilməmiş birinci və
ikinci qrup
məqsədlərdir. Keyfiyyət idarəetməsinin inkişafına baxdığımız zaman istehsal formalarının 62
dəyişməsi ilə bağlı keyfiyyət idarəetmə prinsiplərinin də dəyişdiyi görülməkdədir. Bir neçə nəfərin işlədiyi sex tipli istehsalatdan sistemli istehsalata keçilməsi, dəyişikliyə məruz qalan keyfiyyət idarəetmə prinsipləri, müştərinin ön plana çıxdığı, məhsul çeşidinin çoxaldığı, rəqabətin artdığı günümüzdə daha geniş və sistemli hala gəlmişdir. Getdikcə artan rəqabət şərtlərində, şirkətlər istər Ümumi Keyfiyyət İ darəetməsini tədbiq etsin, istərsə də ISO 9000 Standartlarından hər hansı birinə sahib olsun, müvəffəqiyyət qazana bilmələri üçün keyfiyyət idarəetməsini tədbiq edərkən əhəmiyyət vermələri vacib olan əsas prinsiplər vardır. Keyfiyyət İ darəetməsinin əsasını meydana gətirən bu prinsipləri, hər bir şirkət mənsub olduğu sektora, böyüklüyünə, imkanlarına, bazarın vəziyyətinə və buna bənzər faktorlara görə müəssisəsinə uyğunlaşdıraraq, özünə ən münasib keyfiyyət idarəetmə sistemini qurmalıdır. Başqa sözlə, bu əsas prinsiplər, bir şirkət daxilində keyfiyyət idarəetməsinin qurulmasına işıq tutacaq, yol göstərəcək faktorlardır. Keyfiyyət idarəetməsini şərtləndirən əsas prinsiplər aşağıdakılardır: • Müştəriyönlülük; • Liderlik; • Müəssisə daxilində hər kəsin iştirakı; • Proses yanaşması; • İdarəetməyə sistemli yanaşma; • Daimi Yaxşılaşdırma; • Faktlara əsaslanan qərar qəbul edilməsi; • Tədarükçülərlə qarşılıqlı faydalı münasibətlər.
Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|