Ümumiyyətlə, işsizliyin iqtisadiyyata mənfi təsirini xarakterizə etmək üçün milli iqtisadiyyatın işsizlikdən itkiləri hesablanır:
= x
Əmək bazarında baş verən sosial proseslər işçi qüvvəsinin məşğulluq səviyyəsi, onun axını, sosial müdafiə səviyyəsi, həyat, əmək və istirahət şəraiti, əməyin ödənilməsinin quruluşu və dinamikası ilə xarakterizə olunur. Bütün bu kateqoriyalar bir birilə qarşılıqlı əlaqə və asıllılıqdadır.
Qeyd edək ki, insan inkişafı ilə bağlı son hesabatlarda, Azərbaycan insan potensialının inkişafı göstəricisinə görə “orta insan inkişafı” ölkələri qrupunu tərk edərək, “yüksək insan inkişafı” ölkələri kateqoriyasına daxil olmuşdur. Ümumiyyətlə, son illərdə ölkədə hər nəfərə düşən ÜDM-in həcminin artması və insan inkişafının yüksəlməsi yoxsulluq səviyyəsinin azalması ilə müşayiət olunmuşdur.
3.2 ÜDM-un həcminə görə Azərbaycan iqtisadiyyatının regionda və dünyada rolunun qiymətləndirilməsi
Respublikamız 2003-cü ildə ÜDM-in həcminə görə, dünyada 108-ci, adambaşına düşən ÜDM-in həcminə görə, 154-cü olduğu halda, 2013-cü ildə bu göstərici müvafiq olaraq 69 və 78 olub. Yəni, Azərbaycan ÜDM-in həcminə görə, dünyanın ən yaxşı 50 ölkəsi sırasında qərarlaşmağa çox yaxındır. Ölkə iqtisadiyyatının son 10 illik inkişaf bumu ÜDM-in nisbi artımının ən azı 2-2,5 dəfə yüksəlməsi üçün güclü zəmin yaradır. Proqnozlara görə, 2020-ci ilədək ölkəmizdə ÜDM-in həcmi 105 milyard manata catacaq.
Regional səviyyədə Ümumi Daxili Məhsulun proqnozunu vermək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikasının statistik göstəricilərindən istifadə edək.
