Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti “Menecment və Marketinq”

IV мярщяля. Йени ямтяянин мянасынын ишляниб щазырланмасы. Бу мярщялядя фирма сечилмиш идейаны ямтяянин мянасына чевирмяк цзяриндя иши давам етдирир. Бурада фирма базара тяклиф едяъяйи йени мцмкцн ямтяя барядя тясяввцр йарадыр. Ямтяянин истещлакчыларын баша дцшяъяйи формада вя онлар цчцн ящямиййятли олан мяфщумларла ифадя олунмуш варианты щазырланыр. Бу мярщялядя ямтяянин мянасы бир нечя алтернатив формада щазырланмалы, онларын истещлакчылары юзцня ъялб едя биляъяк хцсусиййятляри гиймятляндириляряк ян йахшылары сечилиб, даща габарыг шякилдя алыъыйа чатдырылмалыдыр. Нязярдя тутмаг лазымдыр ки, сон истещсалчы идейаны дейил, реал ямтяянин юзцнц алмалыдыр

Yeni əmtəələrini yaradilmasinda innovasiya prosesinin məqsədini aşağıdakı sekildə quruplasdirmaq olar:

• 
  qoyulmus məsələnin həlli üçün ixtiralarin yaranması;
  
• 
  yaradılmış ixtiraların reallaşdırılması və yeni həllərin tapılması üçün elmi – tədqiqat və təcrübi – konstruktor işlərinin ( ETTKİ ) aparılması;
  
• 
  məhsulun təcrübi nümunəsinin hazırlanması;
  
• 
  məhsulun seriyalarla istehsalının təşkil edilməsi;
  
• 
  satışın hazırlanması və təşkili;
  
• 
  yeni əmtəənin bazara çıxarılması və tətbiqi;
  
• 
  məhsulun rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi və daimi olaraq təkmilləşdirilməsi ilə yeni bazarlara çıxmaq və onlarda öz mövqeyini möhkəmləndirmək.
  

“Yeni əmtəələr” dedikdə, bir orijinal məmulatları, mövcud malların yaxşılaşdırılmış variantlarını, modifikasiyalarını və həmçinin yeni markaları – istehsalçı firmanın ETT-nin məhsullarını nəzərdə tutulur.

Təklif edilən yeni əmtəələrin geniş istehlak malları bazarında – 40%-i, sənaye təyinatlı əmtəələr bazarında – 20%-i, xidmətlər bazarında isə - 18%-i uğursuzluqla nəticələnir.

Yeni əmtəəni firma 2 yolla əldə edə bilər: birinci kənardan hansısa firma satın almaq, ikinciikinci özü tədqiqat apararaq və bunun üçün şöbə yaratmaqla yeni əmtəəyə nail olmaq. Birinciyə aid əlavə-lisenziya və patentdə almaq olar.

Йени ямтяянин йарадылмасы эетдикъя эцълянян базар игтисадиййаты шяраитиндя башга бярабяр шяртляр дахилиндя щям дя о вахт йцксяк нятиъяляр ялдя етмяйя имкан верир ки, елм тутумлу вя истещсал характерли орижинал мямулатлар йарадыларкян,инновасийа просесинин лап илк мярщялясиндя сифаришчинин вя истещсалчынын йцксяк ихтисаслы мцтяхяссисляри бу просеси бирэя щяйата кечирсинляр. Бу истещсалчыйа даими сатыш базары ялдя етмяйя вя даими сифаришчиси олмаьа шяраит йарадыр. Беля ки, сифаришчинин фирманын инновасийа просесинин бцтцн мярщялялярдя иштиракы имкан верир ки, истянилян мярщялядя ишин эедишиндя лазыми дцзялиш вя тяклифляр вериб онларын нязяря алынмасыны тяляб етсин. Чцнки истещсал характерли ямтяялярин йарадылмасынын тяшяббцскары сифаришчи олур, ямтяянин йарадылмасы цчцн техники тапшырыглары о юзц тяртиб едиб верир вя йа иърачы тяряфиндян тяртиб олунмуш техники тапшырыьы бир гайда олараг тясдиг едир. Бу, сифаришчи иля иърачы арасында даща сых ялагялярин йарадылмасына вя истещлакчыларын артан тялябатына ъаваб верян даща ъазибядар вя рягабятя давамлы мямулатын щяйат вясигяси алмасына эятириб чыхарыр.

Beləliklə firma bir tərəfdən yeni əmtəələrin yaradılmasında maraqlıdır, digər tərəfdən yeniliklərin müvəffəqiyyət qazanmaq şansı o qədər də böyük deyil. Çünki, ideyanın özlüyündə yaxşı olmasınabaxmayaraq, bazarın həcmi düzgün quraşdırılmayıb, pis reklamlaşdırılıb yaxud yüksək qiymət qoyulub.

Bu halları ardan qaldırmaq üçün mütəxəssis qrupları – yeni əmtəələrin yaradıcıları – yeniliklərin yaradılmasın hər bir mərhələsini diqqətlə işləliyib hazırlamalıdırlar. Bu proses 8 mərhələdən ibarətdir:

• 
  Ideyalarının yaranması.
  
• 
  İdeyaların seçilməsi.
  
• 
  Mənanın işlənib hazırlanması və onun yoxlanılması.
  
• 
  Marketinq strateqiyasının işlənib hazırlanması.
  
• 
  Istehsal və satış imkanlarının təhlili.
  
• 
  Əmtəənin işlənib hazirlanması.
  
• 
  Bazar şəraitində sınaqlar.
  
• 
  Kommersiya istehsalının təşkili.