AZƏrbaycan respublikasinin müvafiq qanunveriCİLİYİNİN

1.1.

 

Qiymət və vergi tədbirləri 

Çərçivə Konvensiyası 

Maddə 6. Tütünə tələbatın azaldılması üçün qiymət və vergi tədbirləri 

1. Tərəflər təsdiq edirlər ki, qiymət və vergi tədbirləri əhalinin müxtəlif qrupları, xüsusən 

də gənclər tərəfindən tütünün istifadəsinin azaldılması yolunda effektiv və mühüm vasitədir. 

2. Tərəflərin vergitutma siyasətini müəyyənləşdirmək və  təyin etmək sahəsində suveren 

hüququna xələl gətirmədən Tərəflərdən hər biri tütünə qarşı mübarizə ilə bağlı özünün milli 

səhiyyə  məqsədlərini nəzərə almalı  və müvafiq hallarda aşağıdakıları  əhatə edə biləcək 

tədbirləri tətbiq etməli və ya qüvvədə saxlamalıdır: 

(a) səhiyyə sahəsində tütündən istifadənin azaldılmasına istiqamətlənmiş  məqsədlərə nail 

olunmasına kömək etmək üçün vergi siyasətinin və məqsədəuyğun olduqda, qiymət 

siyasətinin həyata keçirilməsi; və 

(b) beynəlxalq səfərlər edən  şəxslərə vergidən və rüsumdan azad tütün məmulatı satışının 

və/və ya onlar tərəfindən gətirilməsinin qadağan olunması və ya məhdudlaşdırılması. 

 

Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi 

Maddə 190. Aksizli malların siyahısı və vergi dərəcələri

 

190.1. Aşağıdakı mallar aksizli mallara aid edilir: 

…. Tütün məmulatları; … 

190.3. Azərbaycan Respublikasında istehsal olunan …. tütün məmulatlarına aşağıdakı 

aksiz dərəcələri tətbiq eidlir: 

… 

190.3.7. siqarlar, ucları  kəsilən siqarlar və siqarilla (nazik siqarlar) - 1000 ədədinə             

10,0 manat; 

190.3.8. tütündən hazırlanan siqaretlər və onun əvəzediciləri - 1000 ədədinə 4,0 manat. -  

(bu maddə aksiz vergisinin tətbiqi tələbi baxımından qismən uyğun gəlir; vergilərin bütün 

tütün məmulatları üçün eyni olması tələbi baxımından isə uyğun gəlmir) 

 

Maddə 194. Aksizli mallar üzərində vergi nəzarəti 

194.1. Aksiz tutulan mallara, o cümlədən idxal mallarına aksiz markalarının tətbiqi 

qaydaları müvafiq icra orqanı tərəfindən müəyyən edilir. Belə aksizli malları markasız idxal 

etmək, saxlamaq (şəxsi məqsədlər üçün istisna olmaqla) və ya satmaq qadağandır və 

qanunvericilikdə müəyyən edilmiş məsuliyyətə səbəb olur. - (uyğun gəlir) 

 

 

 

 

11 

Maddə 188. Azadolmalar 

188.1. Aşağıdakılar aksizdən azad edilir: 

188.1.1. fiziki şəxsin fərdi istehlakı üçün ... 600 ədəd siqaretin idxalı ... - (qismən uyğun 

gəlir) 

 

“Tütün və tütün məmulatı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu  

Maddə14. Tütünün və tütün məmulatının idxalı və ixracı 

14.1. Xarici dövlətlərdən Azərbaycan Respublikasına dövlət reyestrində qeydiyyata 

alınmış, müəyyən edilmiş qaydada verilmiş uyğunluq sertifikatı və ya onun tanınması barədə 

şəhadətnaməsi olan və bu Qanunla müəyyənləşdirilən keyfiyyət tələblərinə cavab verən tütün 

və tütün məmulatı idxal oluna bilər. ... 

14.4. Tütünün və tütün məmulatın ixracı Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə və 

beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq həyata keçirilir.- (uyğun gəlir) 

Maddə 15. Tütünün və tütün məmulatının ticarəti 

15.1. Azərbaycan Respublikasında keyfiyyət göstəriciləri normativ sənədlərin tələblərinə 

və gigiyenik normativlərə cavab verən, müvafiq sertifikatları olan tütün və tütün məmulatı 

ticarət dövriyyəsinə daxil edilə bilər.- (uyğun gəlir) 

 

Şərh: 

Çərçivə Konvensiyasının 6-cı maddəsinin 1-ci bəndində tütünə  tələbatın azaldılması 

istiqamətində qiymət və vergi tədbirlərinin vacib və səmərəli vasitə olması xüsusi vurğulanır. 

Həmin maddənin 2-ci bəndində vergitutma siyasətinin müəyyənləşdirilməsi və  təyin 

olunması istiqamətində hər bir dövlətin suveren hüquqa malik olması qeyd olunur. Çərçivə 

Konvensiyası  Tərəflərin üzərinə onların suveren hüququna xələl gətirmədən vergitutma 

siyasətini müəyyənləşdirərkən tütünlə mübarizə  məqsədlərini nəzərə almaq öhdəlik qoyur. 

Çərçivə Konvensiyasının 6-cı maddəsi və 6-cı maddənin həyata keçirilməsinin Rəhbər 

Prinsiplərinin layihəsi

11

 həmin öhdəliyi reallaşdıra bilmək üçün dövlətlərin aşağıdakı bir sıra 

tədbirləri həyata keçirməli olmasını müəyyənləşdirir: 

-

 

Müvafiq vergi və qiymət siyasətinin həyata keçirilməsi;

 

-

 

Vergilərin bütün tütün məmulatları üçün eyni olması; 

-

 

Tütün məhsullarının istehsalı üçün lisenziya verilməsi; 

-

 

Tütün məmulatlarının fiskal markalanması; 

-

 

Vergidən və rüsumdan azad tütün məmulatı satışının və onun ölkəyə  gətirilməsinin 

qadağan olunması və ya məhdudlaşdırılması. 

 

 

                                                            

11

  Draft Guidelines for implementation of Article 6 of the WHO FCTC. FCTC/COP/6/7, 27 March 2014. 

12 

Müvafiq vergi və qiymət siyasətinin həyata keçirilməsi 

Tütün məmulatlarının qiymətinin bahalaşdırılması dövlət tərəfindən tütündən istifadənin 

azaldılmasına təsir göstərə biləcək  ən səmərəli müdaxilədir. Öz növbəsində vergi tütün 

məmulatlarının qiymətinə  təsir etmək baxımından dövlətin  əlində olan ən güclü vasitədir. 

Yüksək tütün vergiləri gənc və yeniyetmələri tütündən uzaq tutmağa imkan verir, eləcə  də 

əhalinin az təminatlı təbəqəsinin tütündən istifadəsini azaldır. Çərçivə Konvensiyasının 6-cı 

maddəsinin həyata keçirilməsinin Rəhbər Prinsiplərinin layihəsi tütün məmulatlarına aksiz 

vergisinin

12

 tətbiq olunmasını  dəstəkləyir və aksiz vergisini tütün məmulatlarının satış 

qiymətlərinin artmasına təsir edəcək ən əsas vasitə olaraq göstərir. Həqiqətən də aksiz vergisi 

dövlətin öz ərazisində tütün məmulatlarının satış qiymətinin yüksəldilməsinə təsir edə bilmək 

üçün sahib olduğu  ən səmərəli üsuldur. Rəhbər Prinsiplərin layihəsində  də qeyd olunduğu 

kimi tətbiq oluna biləcək digər vergilər tütün məmulatlarının satış qiymətinin artmasına təsir 

etsə də, məsələn, gəlir üzərində qoyulan vergi tütündən başqa digər mallara və xidmətlərə də 

tətbiq olunduğuna görə, onların satış qiyməti ilə müqayisədə tütün məmulatının satış 

qiymətinə heç bir təsir göstərmir. Bu baxımdan aksiz vergisi tütün məmulatlarına tətbiq 

olunacaq  ən yararlı vergi növü hesab olunur ki, aksiz vergisi spesifik olaraq tütün 

məmulatlarına qarşı yönəldilərək tütün məmulatlarının satış qiymətinin nəzərə çarpacaq 

dərəcədə artmasına təsir göstərir.  

Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə  gətirilən və bu ərazidən aparılan mallara 

aksizlərin tətbiqi Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə

13

 (daha sonra Gömrük 

Məcəlləsi) və Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə

14

 (daha sonra Vergi Məcəlləsi) 

uyğun həyata keçirilir. Öz növbəsində tütündən tutulan vergi dövlət büdcəsinin əhəmiyyətli 

hissəsini təşkil edir.

15

 Azərbaycan Respublikasında gömrük orqanları  tərəfindən alınan 

gömrük rüsumlarından,  əlavə  dəyər vergisindən və aksizlərdən  əldə edilən vəsait dövlət 

büdcəsinə köçürülür.

16

 

Vergi Məcəlləsinə  əsasən aksiz – aksizli malların satış qiymətinə daxil edilən vergidir.

17

 

Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal edilən, yaxud idxal olunan aksizli mallardan 

vergi tutulur.

18

 Vergi  Məcəlləsinin 190.1-ci maddəsi tütün məmulatlarını aksizli mallar 

siyahısına daxil edir.

19

  

                                                            

12

 Aksiz dolayı vergi olub, aksizli malların satış qiymətinə daxil edilir. Çoxmərhələli ƏDV-dən fərqli olaraq, 

  aksiz aksizli malın istehsalçısı və ya aksizli malı respublikaya idxal edən şəxs tərəfindən büdcəyə bir dəfə 

 ödənilir və faktiki olaraq aksiz istehlakçısının üzərinə düşür. Daha ətraflı bax: Vəliyev D.Ə., Balakişiyeva 

 Y.N., 

Rəbibəyli İ.R., İmanov E.E., Qarabalov E.M. Vergi Hüququ. Bakı, 2003, səh. 285.  

13

 Azərbaycan Respublikasında Gömrük Məcəlləsinin təsdiq olunması haqqında Azərbaycan Respublikasının 

 Qanunu. 

№ 164-IVQ, 24 iyun 2011-ci il. 

14

  11 iyul 2000-ci il tarixli 905-IQ nömrəli “Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin təsdiq edilməsi, 

 qüvvəyə minməsi və bununla bağlı hüquqi tənzimləmə  məsələləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının 

 Qanunu 

ilə təsdiq edilmişdir. 

15

  Draft Guidelines for implementation of Article 6 of the WHO FCTC. FCTC/COP/6/7, 27 March 2014, page 2. 

16

 Maddə 396, Gömrük Məcəlləsi.  

17

   Maddə 182.1, Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi. 

18

   Maddə 182.2, yenə orada. 

19

   Maddə 190.1, yenə orada. 

13 

Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan 

Respublikasının Qanunu

20

 10 yanvar 2015-ci il tarixində qüvvəyə minənə qədər 

Azərbaycan 

Respublikasında istehsal olunan bütün növ tütün məmulatlarına tətbiq edilən aksiz dərəcəsi 

12,5 faiz idi. Qeyd edək ki, ÜST-nin Tütündən Vergitutma haqqında Texniki Bələdçisi tütün 

məmulatları üzərində aksiz vergisinin tütün məmulatlarının pərakəndə qiymətinin  ən azı        

70 faizi qədər olmasını tövsiyə edir.

21

 Vergi  Məcəlləsinə 30 dekabr 2014-cü il dəyişikliyi 

nəzərdə tutur ki, siqarlar, ucları  kəsilən siqarlar və siqarilla (nazik siqarlar) üçün - 1000 

ədədinə 10,0 manat; tütündən hazırlanan siqaretlər və onun əvəzediciləri üçün - 1000 

ədədinə 4,0 manat aksiz dərəcəsi tətbiq olunur. Vergi Məcəlləsində daha əvvəl nəzərdə 

tutulan 12,5 faiz aksiz dərəcəsi ilə müqayisədə yeni tətbiq olunan dərəcələr tütün 

məmulatlarının qiymətinin daha da artmasına təsir etsə  də yeni aksiz dərəcələri də Texniki 

Bələdçinin tövsiyəsini tam əks etdirmir. Bu baxımdan hesab edirik ki, Azərbaycan 

Respublikasının tütün məmulatlarına aksiz vergisinin tətbiq edilməsinə dair müddəaları 

Çərçivə Konvensiyasının tələblərinə qismən uyğun gəlir (Eləcə də aşağıda bax: “Vergilərin 

bütün tütün məmulatları üçün eyni olması”). 

Azərbaycan Respublikasının  ərazisinə  gətirilən siqarlar, ucları  kəsilən siqarlar, siqarilla 

(nazik siqarlar) və tütündən hazırlanan siqaretlər və onun əvəzediciləri üçün 1000 ədədə        

(50 qutu) 1,8 ABŞ dolları aksiz dərəcəsi müəyyən edilmişdir.

22

 Burada əsas məqsəd aksizli 

malın gömrük dəyərindən asılı olmayaraq malın miqdarına müvafiq olaraq vergiyə  cəlb 

olunmasıdır. Hesab edirik ki, Çərçivə Konvensiyasına uyğunluğun tam təmin edilməsi üçün 

bu aksiz dərəcəsinin daha da artırılması məqsədəmüvafiqdir.  

Onu da qeyd edək ki, sənayedə emal olunmuş digər tütün və tütünün sənaye  əvəzediciləri; 

“homogenləşdirilmiş” və ya “bərpa edilmiş” tütün; tütün ekstraktları və essensiyalarının idxal 

rüsumu 1 kq üçün 1 ABŞ dollarıdır, tütün xammalı  və tütün tullantıları üçün isə rüsum 

gömrük dəyərinin 15%-ni təşkil edir.

23

 Vergi  tutulan  əməliyyat vaxtı - Azərbaycan 

Respublikası ərazisində istehsal olunan mallar üçün malların istehsal binasının hüdudlarından 

kənara buraxıldığı vaxt, malların idxalı üçün isə aksizli malların gömrük xidmətinin 

nəzarətindən çıxdığı vaxt hesab olunur.

24

 Azərbaycan Respublikasında aksizli mallar idxal 

                                                            

20

 Maddə 190.3.7., Vergi Məcəlləsi. 

21

  WHO Technical Manual on Tobacco Tax Administration. WHO, 2010, P. 53.

 

http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563994_eng.pdf?ua=1

 

22

 Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2005-ci il 15 noyabr tarixli, 209 nömrəli qərarı ilə 

 

təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasının  ərazisinə  gətirilən aksizli malların aksiz dərəcələri. Vergi 

 

Məcəlləsinin 190.2-ci maddəsinə  əsasən Azərbaycan Respublikasına idxal edilən aksizli mallara 

 aksizlərin dərəcələri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı (Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti) 

 

tərəfindən müəyyən edilir. 

23

 “Azərbaycan Respublikasında ixrac-idxal əməliyyatları üzrə gömrük rüsumlarının dərəcələri, gömrük 

 

rəsmiləşdirilməsinə görə alınan yığımların miqdarı haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər 

 

Kabinetinin 2001-ci il 12 aprel tarixli 80 nömrəli qərarı. 

24

 Maddə 186, Vergi Məcəlləsi. 

14 

edildikdə aksiz gömrük orqanları  tərəfindən gömrük rüsumlarının tutulduğu qaydada 

tutulur.

25

 

 

Vergilərin bütün tütün məmulatları üçün eyni olması 

Çərçivə Konvensiyasının 6-cı maddəsinin həyata keçirilməsinin Rəhbər Prinsiplərinin 

layihəsi vergilərin bütün tütün məmulatları üçün eyni olmasını tövsiyə edir. Qeyd etmək 

maraqlıdır ki, Tütün məmulatlarının aksiz dərəcələrinin dəyişdirilməsi haqqında Azərbaycan 

Respublikası Nazirlər Kabinetinin 9 iyun 1998-ci il tarixli qərarı ilə müxtəlif dərəcəli 

siqaretlər üçün müxtəlif aksiz dərəcələrinin tətbiq olunmasını aradan qaldırılmışdır. 

Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə 30 dekabr 2014-cü il dəyişikliyi ilə siqarlar, 

ucları kəsilən siqarlar və siqarilla (nazik siqarlar); və tütündən hazırlanan siqaretlər və onun 

əvəzediciləri üçün fərqli aksiz dərəcələrinin nəzərdə tutulması

26

 Çərçivə Konvensiyasının 

tələblərinə uyğun gəlmir. Siqaretlərin dərəcələrinə görə  fərqli aksiz tətbiq olunması  aşağı 

keyfiyyətli siqaretlərin daha ucuz olmasına və bununla da həssas qruplar üçün onların daha 

əlçatan olmasına  şərait yaradır. Rəhbər Prinsiplərin layihəsinə  əsasən vergi sistemləri elə 

qurulmalıdır ki, tütün məmulatlarından istifadə edənlərin qiymətdən asılı olaraq eyni 

kateqoriyadan daha ucuz məmulatlardan istifadəyə keçməsini stimullaşdırmağı minimuma 

endirsinlər.

27

 Məhz bu baxımdan Vergi Məcəlləsinin 190.3.7 və 190.3.8-ci maddələri Çərçivə 

Konvensiyasının vergilərin bütün tütün məmulatları üçün eyni olması tələbinə uyğun gəlmir. 

 

Tütün məhsullarının istehsalı üçün lisenziya verilməsi

  

Çərçivə Konvensiyasının 6-cı maddəsinin həyata keçirilməsinin Rəhbər Prinsiplərinin 

layihəsində tütünə vergi tətbiqinin səmərəli həyata keçirilməsi və tütün məmulatlarının 

qanunsuz satışının aradan qaldırılması üçün lisenziya verilməsi sisteminin tətbiqinin 

əhəmiyyəti qeyd olunur.

28

 “Tütün  və tütün məmulatı haqqında” Qanunun yuxarıda qeyd 

olunmuş 14 və 15-ci maddələri, eləcə  də Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 

1997-ci il 22 mart tarixli 24 nömrəli qərarı ilə  təsdiq olunmuş Azərbaycan Respublikası 

ərazisində bütün növ etil (yeyinti) spirtinin istehsalı, saxlanması, alkoqollu içkilərin və tütün 

məmulatının istehsalı üçün lisenziya verilməsi Qaydaları bu tələbə uyğun gəlir.  

 

Tütün məmulatlarının fiskal markalanması 

Çərçivə Konvensiyasının 6-cı maddəsinin həyata keçirilməsinin Rəhbər Prinsiplərinin 

layihəsində tütün məmulatlarının fiskal markalanması vergi qanunlarının təmin olunmasının 

möhkəmləndirilməsinin və tütün məmulatlarının qanunsuz ticarətinə  nəzarətin həyata 

keçirilməsinin uyğun vasitəsi kimi qeyd olunur. Azərbaycan Respublikasında tütün 

                                                            

25

 Maddə 191.3, Vergi Məcəlləsi. 

26

 Bax yuxarıda: Maddə 190.3.7 və 190.3.8, Vergi Məcəlləsi. 

27

  Draft Guidelines for implementation of Article 6 of the WHO FCTC. FCTC/COP/6/7, 27 March 2014, page 1. 

28

  Səh. 12, yenə orada. 

15 

məmulatlarını markasız idxal etmək, saxlamaq (şəxsi məqsədlər istisna olmaqla) və ya 

satmaq qadağandır və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş  məsuliyyətə  səbəb olur.

29

 

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 8 yanvar 2001-ci il tarixli 10 nömrəli Qərarı 

ilə təsdiq edilmiş Aksiz tutulan mallara, o cümlədən idxal mallarına aksiz markalarının tətbiqi 

Qaydalarına (daha sonra Aksiz markalarının tətbiqi Qaydaları) əsasən tütün məmulatları aksiz 

markaları ilə markalanmalıdır.

30

 Aksiz  markalarının üzərində Azərbaycan Respublikasının 

simvolları, seriya, sıra nömrəsi, təyinatı (“daxili istehsal”, “idxal” və yaxud “müsadirə”) və 

növü (“tütün məmulatı”) göstərilməlidr.

31

 Eyni seriyaya malik olan aksiz markalarının sıra 

nömrələri təkrarlanmamalı, “daxili istehsal”, “idxal” və “müsadirə” üçün nəzərdə tutulmuş 

aksiz markalarının rəngləri bir-birindən fərqlənməlidir.

32

 Tütün  məmulatlarına - “tütün 

məmulatı” aksiz markası  tətbiq olunur.

33

 Aksiz  markaları markalanmalı malların  şəffaf 

selofan örtüyünün (istehsalda nəzərdə tutulubsa) altında (müvafiq dövlət orqanları tərəfindən 

müsadirə olunmuş markalanmalı mallar istisna olmaqla) yapışdırılır. Məhsul istifadə üçün 

açıldıqda, həmin markalar təkrar istifadə üçün  

yararsız hala düşməlidir.

34

 Tütün məmulatının qutusu bərk olduqda, aksiz markası onun arxa 

tərəfinə yapışdırılmalı  və qapağın bir hissəsini yan tərəfindən  əhatə etməlidir. Tütün 

məmulatının qutusu yumşaq olduqda, aksiz markası onun üst tərəfinin mərkəz hissəsinə  və 

hər iki tərəfin hissələrinə yapışdırılmalıdır.

35

 Tütünün  və tütün məmulatının satışı tütün 

məmulatı aksiz markası ilə markalanmadıqda qadağan olunur.

36

 Eləcə  də, tütün məmulatı 

aksiz markası ilə markalanmadıqda onun hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən idxalına yol 

verilmir.

37

 Aksiz  markalarını digər şəxslərə ötürən, qanunsuz əldə edən və onları istifadə edən, 

saxtalaşdıran, saxta aksiz markalarını istifadə edən və bu Qaydalara riayət etməyən  şəxslər 

Azərbaycan Respublikasının mövcud qanunvericiliyinə uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.

38

 

İdxalçılara aksiz markaları, onların fəaliyyət göstərdikləri  ərazilərdə yerləşən gömrük 

orqanları  tərəfindən satılır

39

. Hesab edirik ki, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi 

tütün məmulatlarının markalanması ilə bağlı  Çərçivə Konvensiyasının tələblərinə  uyğun 

gəlir. 

 

 

                                                            

29

 Maddə 194.1, Vergi Məcəlləsi. 

30

  Bənd 2.1.4, Aksiz markalarının tətbiqi Qaydaları. 

31

  Bənd 3.1, yenə orada. 

32

  Bənd 3.2, yenə orada. 

33

  Bənd 4.2.4, yenə orada. 

34

  Bənd 4.7, yenə orada. 

35

  Bənd 4.10, yenə orada. 

36

 Maddə 15.3.2, “Tütün və tütün məmulatı haqqında” Qanun. 

37

 Maddə 14.3, yenə orada. 

38

  Bənd 5.2, Aksiz markalarının tətbiqi Qaydaları. 

39

 Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 22 mart tarixli, 24 nömrəli qərarı ilə  təsdiq 

 edilmiş Azərbaycan Respublikası  ərazisinə idxal olunan alkoqollu içkilərə, etil (yeyinti) spirtinə  və 

 tütün 

məmulatına aksiz markalarının tətbiq olunması Qaydaları.  

16 

Vergidən və rüsumdan azad tütün məmulatı satışının və onun ölkəyə gətirilməsinin qadağan 

olunması və ya məhdudlaşdırılması 

Çərçivə Konvensiyasının 8.2-ci maddəsinin (b) bəndi dövlətlərin üzərinə beynəlxalq səfərlər 

edən  şəxslərə vergidən və rüsumdan azad tütün məmulatı satışını qadağan etmək və ya 

məhdudlaşdırmaq öhdəliyi qoyur. Bu müddəa aeroportlarda rüsumsuz (duty free) dükanlarda 

tütün məmulatlarının bir qayda olaraq vergidən və rüsumdan azad satılmasının qarşısını 

almağa xidmət edir. Bu müddəa Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində öz əksini 

tapmamışdır, yəni mövcud qanunvericilik bu tələbi əks etdirməyərək Çərçivə Konvensiyasına 

uyğun gəlmir.  

 

Eyni zamanda 8.2-ci maddənin (b) bəndi dövlətlərin üzərinə beynəlxalq səfərlər edən şəxslər 

tərəfindən vergidən və rüsumdan azad tütün məmulatlarının gətirilməsini qadağan etmək və 

ya məhdudlaşdırmaq öhdəliyi qoyur. Azərbaycan Respublikasında fiziki şəxsin fərdi istehlakı 

üçün 600 ədəd (30 qutu) siqaretin idxalı aksizdən azaddır.

40

 Vergi Məcəlləsinin bu müddəası 

Çərçivə Konvensiyanın tələblərini tam əks etdirmək üçün ya beynəlxalq səfərlər edən şəxslər 

tərəfindən vergidən və rüsumdan azad tütün məmulatlarının gətirilməsini tamamilə qadağan 

etməli, ya da fərdi istehlak üçün aksizdən azad siqaretin idxalının həcminin azaldaraq 

məhdudlaşdırmanı daha da gücləndirməlidir. Bu baxımdan hesab edirik ki, bu müddəa 

Çərçivə Konvensiyasının tələblərini tam əks etdirməyərək ona qismən uyğun gəlir.  

 

  

Tövsiyələr: 

-

 

Tütün məmulatları üçün nəzərdə tutulan aksiz dərəcələri daha da artırılmalıdır; 

-

 

Bütün növ tütün məmulatları üçün eyni aksiz dərəcələri tətbiq olunmalıdır; 

-

 

Qanunvericilik rüsumsuz dükanlarda (duty free) tütün məmulatlarının vergidən və 

rüsumdan azad satışını qadağan etməlidir; 

-

 

Qanunvericilik beynəlxalq səfərlər edən  şəxslər tərəfindən vergidən və rüsumdan 

azad tütün məmulatlarının gətirilməsini qadağan etməli və ya daha da 

məhdudlaşdırmalıdır.