Azərbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti

Mövzu 4. Jurnalistika və qlobal ekoloji problemlər 
 
Ekologiya problemi anlayışı. Ekoloji problemlər 
insanların praktik fəaliyyətinin nəticəsi kimi. Ekoloji 
problemlərin qlobal xarakter alması. Qlobal iqlim istiləşməsi, 
stratosferdə ozon qatının dağılması, su ilə bağlı ekoloji 
problemlər, enerji istehsalının ekoloji nəticələri, turş 
yağıntılar, orqanizmlərin bioloji (genetik) müxtəlifliyinin 
azalması başlıca ekoloji problemlər kimi. Atmosferin, bio-
sferin, hidrosferin çirklənməsinin ağır nəticələri. Bunların 
aradan qaldırılması yolları. İnsan fəaliyyətinin mühüm prob-
lemlərindən biri olan maddi-texniki, kimyəvi radiasiyalı  və 
psixoloji parametrlərlə  fərqlənən yeni ətraf mühitin for-
malaşması. Nadir, sıradan çıxmış, yaxud çıxmaqda olan hey-
vanlar və bitkilər aləmi nümunələrinin “Qırmızı kitab”da 
qeydə alınması. 
 
İnsan fəaliyyəti nəticəsində meydana gələn bioloji 
gərginliyin ümumi xüsusiyyətləriniin  getdikcə qlobal xarak-
ter alması. Cəmiyyətlə  təbiətin qarşılıqlı münasibətlərinin 
yeni mərhələyə qədəm qoyması. 
 Torpağın eroziyası, korlanması, texniki yükünün 
artması nəticəsində məhsuldarlığın aşağı düşməsi. 
 
Dünyada ekoloji vəziyyəti sağlamlaşdırmaq üçün 
təbiətin qorunması üzrə beynəlxalq texnoloji mexanizm 
yaratmaq zərurəti.  Ətraf mühitin çirklənməsinə imkan 
verməyən texnologiyalar yaratmağın vacibliyi. Tədiətin qo-
runması ilə  məşğul olan birliklərin, partiyaların yaradılması. 

---

33 
 
“Yaşıllar hərakatı”. Dünyada ekoloji təmizliyin tənzim olun-
masında beynəlxalq qeyri-hökümət təşkilatlarının rolu. 
Müstəqil Azərbaycan Respublikasının ekoloji vəziy-
yəti. Ekoloji mühiti sağlamlaşdırmaq üçün görülən tədbirlər. 
Ölkənin ali qanunvericilik orqanının bu sahədə  qəbul etdiyi 
qanunlar, onların yerinə yetirilməsinin gedişi. Bu istiqamətdə 
həlli tələb olunan ciddi problemlər. 
Ekoloji jurnalistika anlayışı. Ekoloji jurnalistikanın 
yaradıcılıq sahəsi kimi formalaşması və inkişafı: retrospektiv 
nəzər. Ekoloji qəzet və televiziya jurnalistikasının ümumi və 
fərqli cəhətləri. Ekoloji jurnalistikanın  əsas vəzifələri və 
mövzu istiqamətləri. 
Ekoloji problemlərin həlli uğrunda mübarizədə  KİV-
in rolu. Dövri nəşrlərdə, radio, televiziya verilişlərində eko-
loji mövzuda çıxışların formaları, janr və  sənətkarlıq xüsu-
siyyətləri. 
Ekoloq-jurnalistlər üçün irəli sürülən ümumi 
yaradıcılıq tələbləri: jurnalist-ekoloq sənətkarliği; universal 
jurnalist müşahidəsi metodu; sənədlərlə  iş; janr müxtəlifliyi; 
jurnalist tədqiqatı metodu; ekoloji təhlil, ekoloji monitorinq; 
jurnalistin informasiya təminatı. 
Ekoloji mövzuda yazan jurnalistlərin istifadə etdikləri 
təbliğatçılıq işi formaları.