Azərbaycan Respublİkasının Aİlə Məcəlləsİ

[86]
134.11. 10 ya
şı tamam olmuş uşağın adı və soyadı onun öz razılığı ilə dəyişdirilə bilər.
[87]
134.12. M
əhkəmə uşağın mənafeyinə uyğun olaraq, bu Məcəllənin 76—78-ci maddələrində qeyd edilən vəsaitin
keçmi
ş övladlığa götürəndən tutulub uşağa verilməsi haqqında qətnamə qəbul edə bilər.
134.13. Az
ərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan uşağın əcnəbilər və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər tərəfindən
övladlı
ğa götürülməsi ləğv edildikdə, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə ayrı qayda
n
əzərdə tutulmamışdırsa, müvafiq icra hakimiyyəti orqanı Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan uşağın Azərbaycan

---

Respublikasının 
ərazisinə qaytarılması üçün tədbirlərin görülməsi və ya övladlığa götürənin vətəndaşı olduğu (daimi
ya
şadığı) dövlətin qanunvericiliyinə uyğun yerləşdirilməsi məqsədilə övladlığa götürənin vətəndaşı olduğu (daimi
ya
şadığı) dövlətin səlahiyyətli orqanına məlumat verir. Azərbaycan Respublikasının ərazisinə qaytarılan uşaq bu
M
əcəllənin 114-116-cı maddələrinə uyğun olaraq yenidən uçota alınır və müəyyən olunmuş qaydada yerləşdirilir.
[88]
Madd
ə 135. Övladlığa götürmənin ləğvinin yolverilməzliyi
U
şaq yetkinlik yaşına çatdıqda övladlığa götürmənin ləğvinə yol verilmir. Lakin övladlığa götürən, övladlığa
götürül
ən və övladlığa götürülənin valideynləri (valideynlər sağdırsa, valideynlik hüquqlarından məhrum
olunmamı
şdırsa, məhkəmə tərəfindən fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab edilməmişdirsə) arasında qarşılıqlı razılığa
əsasən övladlığa götürmənin ləğvinə yol verilir.
20-ci f
əsil
U
şaqlar üzərində qəyyumluq və himayə
Madd
ə 136. Üzərində qəyyumluq və himayə təyin edilən uşaqlar
 
136.1. Q
əyyumluq və himayə valideynlərini itirmiş uşaqlara (bu Məcəllənin 114.1-ci maddəsi) onların saxlanması,
t
ərbiyə olunması, təhsil alması, habelə onların hüquq və vəzifələrinin qorunması məqsədilə müəyyən olunur.
136.2. Q
əyyumluq 14 yaşınadək, himayəçilik 14 yaşından 18 yaşınadək olan uşaqlar üzərində təyin edilir.
136.3. U
şaqlara qəyyumluq və himayə təyin edilməsi və bunun xitamı Azərbaycan Respublikasının mülki
qanunvericiliyi il
ə müəyyən edilir.
Madd
ə 137. Uşaqların qəyyumu (himayəçisi)
137.1. Yalnız yetkinlik ya
şına çatmış və tam fəaliyyət qabiliyyəti olan şəxslər qəyyum (himayəçi) təyin edilirlər.
137.2. U
şaqlara qəyyum (himayəçi) təyin edilərkən qəyyumun (himayəçinin) əxlaqı və başqa cəhətləri, onun
q
əyyumluq (himayə) vəzifəsini yerinə yetirə bilməsi, onun və ailəsinin uşaqla ünsiyyəti və münasibəti, habelə mümkünsə,
u
şağın öz arzusu nəzərə alınmalıdır.
137.3. Alkoqolik v
ə narkomanlar, qəyyumluq (himayə) vəzifələrini icra etməkdən kənarlaşdırılmış, valideynlik
hüquqları m
əhdudlaşdırılmış şəxslər, keçmiş övladlığa götürənlər, əgər onların təqsiri üzündən övladlığa götürmə ləğv
olunmu
şsa və səhhətinə görə uşağı tərbiyə etmək vəzifəsini həyata keçirə bilməyən şəxslər (bu Məcəllənin 120.1.1—
120.1.5-ci madd
ələri) qəyyum (himayəçi) ola bilməzlər.
Madd
ə 138. Sosial xidmət müəssisələrində yerləşən uşaqlar üzərində qəyyumluq (himayə) təyin edilməsi
[89]
138.1. Tam dövl
ət himayəsində olmaqla sosial xidmət müəssisələrində yerləşən uşaqlara qəyyum (himayəçi) təyin
olunmur. Bu v
əzifə həmin müəssisələrin rəhbərliyinə həvalə edilir.
[90]
138.2. U
şaqların müvəqqəti olaraq belə müəssisələrə yerləşdirilməsi qəyyumların (himayəçilərin) hüquq və
v
əzifələrini məhdudlaşdırmır.
138.3. Q
əyyumluq və himayə orqanları uşağın bu Məcəllənin 138.1-ci maddəsində göstərilən müəssisələrdə
saxlanmasına, t
ərbiyə və təhsilinə daimi nəzarət edir.
138.4. Bu M
əcəllənin 138.1-ci maddəsində göstərilən müəssisələrin məzunlarının hüquqlarının qorunması
q
əyyumluq və himayə orqanına həvalə edilir.
Madd
ə 139. Qəyyumluqda (himayədə) olan uşaqların hüquqları
139.0. Az
ərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsində nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla, qəyyumluqda
(himay
ədə) olan uşaqlar, aşağıdakı hüquqlara malikdirlər:
139.0.1. q
əyyumun (himayəçinin) ailəsində tərbiyə almaq, onlardan qayğı almaq, qəyyum (himayəçi) ilə birlikdə
ya
şamaq;
139.0.2. onların saxlanması, t
ərbiyəsi, təhsili, hərtərəfli inkişafı və insan ləyaqətinə hörmət edilməsi üçün şəraitlə
t
əmin olunmaq;
139.0.3. onlara dü
şən pensiya, müavinət, aliment və s. sosial ödənişləri almaq;
139.0.4. ya
şadıqları ev (mənzil) üzərində mülkiyyət hüququnu və ya ondan istifadə etmək hüququnu saxlamaq, ev
(m
ənzil) olmazsa, mənzil qanunvericiliyinə uyğun mənzil almaq;
139.0.5. bu M
əcəllənin 51-ci maddəsinə uyğun qəyyumun (himayəçinin) sui-istifadə hərəkətlərindən müdafiə
olunmaq;
139.0.6. bu M
əcəllənin 50-ci və 52-ci maddələri ilə nəzərdə tutulmuş hüquqlardan istifadə etmək.
Madd
ə 140. Valideyn himayəsindən məhrum olub Sosial xidmət müəssisələrində qalan uşaqların hüquqları