Azərbaycan tariXİ (ən qədim zamanlardan–xxi əsrin əvvəllərinədək) I mövzu: azərbaycan qəDİm dövrdə


Orta Tunc dövrü e.ə. III minilliyin axırı və II minilliyin əv. başlamış, II minilliyin ortalarına qədər



Yüklə 393,13 Kb.
səhifə8/153
tarix02.01.2022
ölçüsü393,13 Kb.
#39328
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   153
C fakepathmuhazire tarix (3)

Orta Tunc dövrü e.ə. III minilliyin axırı və II minilliyin əv. başlamış, II minilliyin ortalarına qədər davam etmişdir. Orta Tunc dövründə sosial və əmlak bərabərsizliyi artmış, tayfalar arasında əlaqələr genişlənmiş, iri yaşayış məskənləri yaranmışdır. İlkin şəhər mərkəzləri də yaranmış və müdafiə divarları ilə əhatə olun­muşdur: Naxçıvandakı İkinci Kültəpə, Oğlanqala, Urmiya sahilindəki Göytəpə, Qarabağdakı Üzərliktəpə. Qədim Naxçıvan şəhəri Orta Tunc dövründə, 3500 il b.ə. tanınmışdır. Artıq təbə­qə­ləşmə gedirdi (2-3 otaqlı evlərin olması bunu sübut edirdi). Bağçılıq və bostançılıq kimi yeni təsərrüfat sahələri yaranmışdı. Süni su­varma kanalları yaradılmışdır. Üzümçülük və şərabçılıq mey­dana gəlmişdir. Maldarlığın inkişafı əhalinin ət və süd məhsullarına olan tələbatını ödəməklə yanaşı, tayfalararası ticarətin artmasına şərait yaratmışdır. Sənətkarlığın müstəqil sahəyə çevrilməsi nəticəsində 2-ci böyük ictimai əmək bölgüsü-sənətkarlığın başqa istehsal sahələrindən ayrılması baş vermişdi. Naxçıvan yaxın­lığında II Kültəpədə dulusçuluq məhəlləsi və dulus sobaları tapıl­mışdır. Qablar naxışlarla bəzədilərkən rəngli boyalardan istifadə edilmişdir. Filizçıxarma işi geniş inkişaf etmişdir. Əridilmiş metalı xüsusi qəliblərə tökərək müxtəlif əmək alətləri, silah, bəzək əşyaları hazırlayırdılar. Döymə və lehimləmə üsullarından istifadə olun­muş­dur. Toxuculuq, sümükişləmə, gön-dəri işləmə və daşişləmə kimi sənət sahələri də inkişaf etmişdir. Ovçuluq və balıqçılıq köməkçi məş­ğu­liyyət sahələri idi. Orta Tunc dövründə Azərbaycan ərazi­sində yaşamış qəbilə və tayfalar böyük tayfa ittifaqlarında birləş­mişlər. İri tayfa ittifaqlarının vahid mər­kəzləri var idi. Onlara nüfuz­lu, varlı adamlar başçılıq edirdi. Əhalinin dini inamları, mərasim və ayinləri qəbir abi­dələrinin quruluşunda (daş qutular, kurqanlar), dəfn adətlərində (ölü­lərin yandırılması, onların üzərinə qırmızı boya çəkilməsi və s.) əks olunmuşdu. Qaya təsvirlərinin bir çoxu ibtidai ov­sunla bağlı olmuşdur. Saxsı qabların, metal əşyaların və bəzək şey­lə­rinin üzəri həndəsi naxışlar, heyvan və bitki rəsmləri ilə bəzə­dilmişdir.


Yüklə 393,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   153




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin