Azərbaycan Texniki Universiteti Kurs işi


Dövlətlərarası Kiber Hücumlar



Yüklə 266,88 Kb.
səhifə4/9
tarix15.09.2023
ölçüsü266,88 Kb.
#143958
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Davud Kərimov kurs işi İST

Dövlətlərarası Kiber Hücumlar
Dövlətlərarası kiber hücumlara gəlincə, Amerika ilə Çin arasındakı kiber hücum hücumları bu sahədə ən parlaq nümunələrdir. Keçmiş ABŞ Prezidenti Obama çıxışında "Amerikanın indiki dövrdə barışı və firavanlığı kiber təhlükəsizliyə bağlıdır" deyərək kiber təhlükəsizliyin vacibliyini vurğuladı. Kiber hücumlar sahəsində lider olan Amerika ilə Çin arasındakı rəqabətə əlavə olaraq Hindistan, Rusiya, Çex Respublikası, Ukrayna, Almaniya, İndoneziya, Gürcüstan və Yaponiya kimi ölkələrin bu kiber hücumda bir-birləri ilə rəqabət etdiklərini görürük. Kiber müharibələr dövlətlər arasında kiber hücumlar baş verdikdə baş verir. Kiber müharibələrdə, ümumiyyətlə, məlumat sızıntısı, zəiflik aşkarlama, hədə-qorxu, siyasi və iqtisadi səbəblər, həmçinin hərbi məqsədlər üçün kiber hücumlar və kiber casusluq kimi məqsədlər üçün edilə bilər. Müharibədən bildiyimiz yeganə fərq, rəqəmsal sistemlərdə baş verməsi olan Kiber müharibələr nəticədə ölümlərə səbəb ola bilər. Həqiqi müharibələrdən fərqli bir strategiyaya sahib olan kiber müharibələrdə telefon dinləmə, gizli sənədlər, casusluq və casusluq kimi xüsusi təyinatlı əməliyyatların ön plana çıxdığını söyləyə bilərik. Kiber hücumlar yalnız dövlətlərə, təşkilatlara və təşkilatlara deyil. KOB-lara və hətta fərdlərə qarşı demək olar ki, hər cür hücumların edilə biləcəyini də müşahidə edirik. Kiber hakerlərin hədəf almadan maddi və mənəvi ziyana səbəb ola biləcək və ya yalnız ego məmnuniyyəti üçün zərər verə biləcək fərqli məqsədlər güdməsi, bugünkü texnologiya dünyasının qaçınılmaz bir təhlükəsizlik problemi olduğunu göstərir. Hər cür elektron media kiber hücumlardan təsirlənə bilər.
Fərdi şəxslərdən, KOB-lardan qurumlardan və ya hökumətlərdən tutmuş, kompüterlər, smartfonlar, internetə qoşulmuş cihazlar, yeni nəsil IOT cihazları, planşetlər kimi İnternetə qoşulmuş bütün sistemlər vasitəsilə hər cür sistem, demək olar ki, minlərlə zərərli virtual hücumlara məruz qala bilər.
[ https://nartrade.az ]
Kiber Hücum növləri hansılardır?
Hədəf yönümlü kiberhücumlar və hədəflənməmiş kripto virusları kimi fərqli kiber hücumlar mövcuddur. Kiber hücum əməliyyatları üç əsas başlıq altında araşdırılır.
1. Kəşf, məlumat toplama və tarama
2. Giriş əldə etmək və istismar etmək
3. Xidmət hücumlarının rədd edilməsi
1. Kəşf mərhələsində kiber təcavüzkarlar hədəf sistemlər haqqında məlumat toplayır və topladıqları məlumatları ikinci mərhələyə keçmək üçün istifadə edirlər. Sistemlərdəki zəifliklərin aşkarlanması, daxil olmaq üçün tələb olunan istifadəçi hüquqlarının müəyyənləşdirilməsi, əməliyyat sistemləri, firewall cihazları, IPS, IDS kimi müdaxilənin qarşısının alınması sistemləri və buna bənzər qorunmalar üçün lazım olan bütün məlumatlar toplanır. Xüsusilə hədəf bir təşkilat, təşkilat və ya KOB varsa, məlumat toplama mərhələsi ümumiyyətlə işçilərə yönəldilir. Kiber piratlar giriş əldə etmək üçün işçilərin LinkedIn, Facebook və Twitter hesablarındakı bütün məlumatları kopyalaya bilər.

Yüklə 266,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin