Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

Müqayisə metodu 
Bu metodla aparılan ölçü etalon götürülmüş kəmiyyətlə müqayisə edilir. Müqayisə metodu öz 
növbəsində aşağıdakı növlərə bölünür: 

---

15 
Sxem 1.7

1. 
Sıfır metodu. 
2. 
Diferensial metod. 
3. 
Əvəzetmə metodu. 
4. 
Üst-üstə düşmə metodu. 
1. Sıfır metodu. Bu metodda nümunəvi Un kəmiyyəti ilə ölçülən Ux kəmiyyətinin fərqi ∆U sıfıra 
gətirilir. Yəni Un - Ux= ∆U 
Əgər ∆U=0 olarsa, onda (şəkil) U
X
=U
n
olar. 
Bu halda həmin fərqi ölçən cihaz deyil, onun olmadığını göstərən cihaz "sıfır-indikator" lazım 
olur. 
2.
Diferensial metod (fərq metodu). Bu halda ölçülən U
x
kəmiyyəti ilə nümunəvi U„ 
kəmiyyəti arasındakı fərq ölçülür. Yəni U
n
 - U
x
= ∆ U 
Bu metod ölçmə cihazının dəqiqliyindən yüksək dəqiqliklə ölçmə aparılmasına imkan verir. 
3.
Əvəzetmə metodu. Bu metodla ölçü apardıqda ölçülən kəmiyyət uyğun cihazları olan ölçmə 
dövrələrinə qoşularaq tənzimlənir və ya dövrədə müəyyən rejim yaradır. Sonra ölçülən kəmiyyət 
əvəzinə dövrəyə uyğun nümunəvi ölçü qoşulur. Dövrədə əvvəlki rejim yaranana qədər tənzim olunur. 
Bu hal ölçülən kəmiyyətin qiymətinin nümunəvi ölçüsünün qiymətinə bərabər olduğu anda 
mümkündür. İki ölçülən nəticəyə görə isə ölçülən kəmiyyətin qiyməti müəyyən olunur. 

Üst-üstə düşmə metodu. Bu metodda şkalanın müəyyən bölgələrinin və ya siqnalların 
üst-üstə düşməsindən istifadə edilir və o, ölçmə dəqiqliyini artırmaq üçün işlədilən cihazlarda geniş 
tətbiq olunur.

---

16 
1.4.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 

Karusel üsulundan istifadə edərək “Ölçmənin növlərini” təyin edin 
Sxem 1.8

BİBÖ iş üsulundan istifadə edərək “Bilavasitə qiymətləndirmə metodu ilə müqayisə 
metodunu” araşdırın və nəticə çıxarın. 
Bilirəm 
Bilmək istəyirəm 
Öyrəndim 
Cədvəl 1.2

Müqayisə metodunun növlərini müzakirə iş üsulundan istifadə edərək araşdırın və 
müzakirə edin. 

Bilavasitə qiymətləndirmə metoduna aid misallar göstərin. 
1.4.3. Qiymətləndirmə 
Öyrənmə prosesinə bağlı olan qiymətləndirmə meyarı: