Quyidagi ishlar, ya’ni:
- harbiy yoki muqobil xizmat to‘g ‘risidagi qonunlar asosida;
( 0 ‘zbekiston Respublikasining “Umumiy harbiy majburiyat va harbiy
xizmat to ‘g ‘risida”gi Qonuni 32-moddasining to ‘rtinchi qismi, 37-
moddasi va 40-moddasining beshinchi qismi.)
- favqulodda
holat yuz bergan sharoitlarda; ( 0 ‘zbekiston
Respublikasining “Aholini va hududlami tabiiy hamda texnogen
xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to‘g ‘risida”gi
Qonunining 16, 24 va 25-moddalari.)
- sudning qonuniy kuchga kirgan hukmiga binoan; ( 0 ‘zbekiston
Respublikasi Jinoyat-ijroiya kodeksining 42, 88, 155-moddalari va 13-
bobi (“Ozodlikdan mahrum etishga hukm qilingan shaxslar mehnati”)).
- qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda bajarilishi lozim
bo‘lgan ishlar
majburiy mehnat deb hisoblanmaydi.
M ehnat Kodeksi mehnat huquqlari
va burchlarining vujudga
kelishi yoki bekor bo‘lishi bilan bogMaydigan muddatning o ‘tishi uning
boshlanishi
belgilangan
kalendar
kunining
ertasidan
e’tiboran
boshlanadi.
Jamoa shartnomasi
— korxonada ish beruvchi bilan xodimlar
o ‘rtasidagi
mehnatga
oid,
ijtimoiy-iqtisodiy
va
kasbga
oid
munosabatlami tartibga soluvchi normativ hujjatdir.
Jamoa kelishuvi
— muayyan kasb, tarmoq, hudud xodimlari
uchun mehnat shartlari, ish bilan ta ’minlash
va ijtimoiy kafolatlar
belgilash borasidagi majburiyatlami o ‘z ichiga oluvchi normativ
hujjatdir.
Jamoa
shartnomalari
va
kelishuvlari
xodimlar
bilan
ish
beruvchilaming mehnatga oid munosabatlarini shartnoma asosida
tartibga
solishga
va
ulaming
ijtimoiy-iqtisodiy
manfaatlarini
muvofiqlashtirishga yordam berish maqsadida tuziladi.
Unumli va ijodiy mehnat qilishga bo ‘lgan o ‘z qobiliyatlarini
tasarruf etish va qonun hujjatlari bilan
taqiqlanmagan har qanday
184
faoliyat bilan shug‘ullanish har kimning mutlaq huquqidir. Ixtiyoriy
ravishda ish bilan band bo ‘lmaslik javobgarlikka tortish uchun asos
bo‘lolmaydi.
Har kim ish beruvchiga bevosita murojaat qilish yoki mehnat
organlarining bepul vositachiligi orqali ish joyini
erkin tanlash huquqiga
egadir.
Ishsizlar
— o ‘n olti yoshdan to pensiya bilan ta ’minlanish
huquqini olishgacha bo‘lgan yoshdagi, haq to‘lanadigan ishga yoki
daromad keltiradigan m ashg‘ulotga ega bo‘lmagan, ish qidirayotgan va
ish
taklif etilsa, unga kirishishga tayyor bo‘lgan yoxud kasbga
tayyorlashdan, qayta tayyorlashdan o ‘tishga yoki malakasini oshirishga
tayyor
bo‘lgan
mehnatga
layoqatli
shaxslar
(bundan
ta ’lim
muassasalarida ta’lim olayotganlar mustasno).
Birinchi marta ish qidirayotgan, kasbi (mutaxassisligi) bo ‘lmagan
shaxslar uchun dastlabki kasb tayyorgarligini
talab qilmaydigan ish,
bunday ishni topib berish imkoniyati bo ‘lmagan taqdirda esa, ulaming
yoshi va boshqa xususiyatlarini hisobga olgan holda haq to ‘lanadigan
boshqa ish, shu jumladan vaqtinchalik ish
Dostları ilə paylaş: