A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov

 
 
 
 
10.1-rasm. Yo‘l polotnosini ikki tomonidan simmetrik kengaytirish
: 
A
-eski yo‘l polotnosi kengligi; 
a
-uni kengaytirish; 
B
-eski qatnov qismi; 
b
-uni 
kengaytirish; 
o’
-o‘simlik qatlami 
 
Tor yo‘lakchada grunt eski yo‘l poyining ustida olib kelinadi va pastga 
kengaytiriladigan polosaga tashlanadi. Bunday usulning kamchiligi-gruntni 
tekislash va zichlash qiyinligidir. Bu holda, yo‘l to‘shamasi, uni 
kengaytiriladigan qismi kengaytirilgan yo‘l poyining ustiga tushsa, grunt tabiiy 
zichlashgandan keyin, ma'lum vaqt o‘tib qurilishi mumkin. Bu vaqt yillar bilan 
o‘lchanadi va ayrim hollarda variantlarni tanlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega 
bo‘ladi.
Tor yo‘lakchada kengaytirish uchun maxsus mashinalar kerak bo‘ladi,
bu 
ishlab chiqarishni qimmatlashtiradi va murakkablashtiradi. Shuning uchun ikki 
tomonidan 2,0-2,5 m dan kam kengaytirish kerak bo‘lganda, bir tomondan 
kengaytirish (10.2-rasm) maqsadga muvofiqdir. Yangi yo‘lning kengaytirila-
digan qismi eski yo‘l poyi atrofiga joylashgani ma’qul.

---

148 
 
10.2-rasm. Yo‘l polotnosini bir tomonlama kengaytirish: 
a-yo‘l polotnosini kengaytirsh; b-qoplamani kengaytirish 
Kengaytirish 1,5-2 m dan kichik bo‘lishi ham mumkin. Bunda 
kengaytiriladigan qism yo‘l poyining eni me'yorga nisbatan 2-3 m ga 
kengaytiriladi yoki 0,5-1 m qiymatga kengaytirishdan voz kechiladi. Bunday 
kengaytirish uchun yo’l poyining mustahkamlangan qismini olish hamda yuk 
avtomobillari va yer mashinalari o‘tishi uchun, eski va yangi gruntdan kengligi 
2,5-3 mli yo‘lakcha xosil bo‘lguncha (10.3-rasm) qirqish kerak.