5 - Misol: 5-soat mintaqasida soat 8
00
bo’lsa 2-soat mintaqasida soat necha
bo’ladi.
Yechilishi:Mintaqalar raqami ayirmasi 5-2=3. Masalamizda vaqti aniqlanishi
kerak bo’lgan mintaqa tartib raqamidan kichik. Demak, mintaqalar ayirmasining
42
tartib raqami katta bo’lgan soat mintaqasi vaqtidan ayiramiz, ya’ni 8-3=5
00
soat
bo’ladi.
6-Misol: Toshkentda soat 16
00
bo’lsa, 130
0
sharqiy uzunlikda joylashgan
Yaponiyaning Nagasaki shahrida soat necha bo’ladi?
Yechilishi: Toshkent shahri uzunligi va nechanchi soat mintaqasida
joylashganligini aniqlashimiz kerak. Toshkent shahri 69
0
sharqiy uzunlikka ega.
Endi (2) formula orqali Toshkent nechanchi soat mintaqasida joylashganligini
aniqlaymiz.
M=69:15=4.6
Demak ,Toshkent 5-soat mintaqasida joylashgan.
Nagasaka shahrini qaysi soat mintaqasida joylashganligini ham yuqoridagi (2)
formula orqali aniqlaymiz (chunki Toshkent va Nagasaki shaharlari sharqiy yarim
sharda joylashgan).
M=130:15=8,6
Demak, Nagasaki 9-soat mintaqasida joylashgan;
-Soat mintaqalari raqamlari ayirmasini topamiz;
-Nagasaki shahridagi vaqtni aniqlaymiz. Vaqtni aniqlashi kerak bo’lgan nuqta
joylashgan soat mintaqasining tartib raqami vaqti aniq bo’lgan soat mintaqasi tartib
raqamidan katta, shuning uchun mintaqalar ayirmasini vaqti ma’lum bo’lgan
mintaqaga qo’shamiz, yani 16+5 = 21
00
.
Javob : Nagasaki shahrida soat 21
00
ekan.
Mustaqil yechish uchun topshiriqlar:
1. Agar 67
0
sh. u.da joylashgan Samarqand shahrida soat 12
25
bo’lgan bo’lsa
, 74
0
g. u. da joylashgan Nyu- Yorkda soat necha bo’lgan.
2. Agar 69
0
sh. u.da joylashgan Toshkent shahrida soat 15
40
bo’lgan bo’lsa,
139
0
sh. u. da joylashgan Tokioda soat necha bo’lgan.
3. Agar London shahrida soat 11
45
bo’lgan bo’lsa , 69
0
sh. u.da joylashgan
Toshkent shahrida va 17
0
g.u. da joylashgan Dakar ( Senegal poytaxti ) shahrida
soat necha bo’lgan.
|
