Bilal Həsənli Nazilə Abdullazadə

♦ Nümunədəki cədvəldən istifadə edərək aşağıdakı lirik 
şeirlərin ifadəli oxusuna hazırlaşın. 
 
 

---

180 
Şərti işarələr 
İfaçılıq vəzifəs
i
 
Nə ədalət, nə gerçək, / 
Vallah yoxdu / o gecə. 
Zülüm zalım / əlilə 
Haqqı boğdu / o gecə. // 
Kimə deyim / dərdimi?/ 
Qəsbkar namərdəmi?/ 
Yetmiş ilin / dərd-qəmi / 
Gözdən axdı / o gecə.// 
Analar / amanından / 
Sinələr oldu / şan-şan. / 
Şəhidlərin / qanından 
Şimşək çaxdı o gecə. // 
Nə deyək/ bu vəhşətə,/ 
Bu zülmə, /bu dəhşətə!
Allah bu/ müsibətə/ 
Necə baxdı/ o gecə?// 
 
Dinləyicilərə günahsız insanların 
şəhid olmasının şairdə doğurduğu 
dərd, kədər ovqatını aşılamaq. 
Orta tempdə 
Kədərli
Namərd qəsbkarların cinayətinə 
etiraz hissi oyatmaq. 
Aramla 
Hüznlü 
Anaların dərdinə şərik olmaq hissi 
aşılamaq. 
Aramla 
Hüznlü 
20 Yanvarda baş verən qırğını 
törədənlərə şairin nifrəti barədə 
təsəvvür yaratmaq, dinləyicilərdə 
etiraz hissi oyatmaq. 
Aramla 
Hərarətlə 
 
M.Füzulinin “Söz” qəzəl janrında, əruz vəznində yazılmışdır. 
Ədəbiyyatımızda söz haqqında çox əsər vardır. M.Füzulinin “Söz” 
qəzəlinin həmin əsərlər içərisində öz məzmunu, məna, ideya dərin-
liyi ilə seçilir. Şair əsərdə sözlə bağlı düşüncələrini, sözün cəmiy-
yətin, insanın, sənətkarın həyatında rolu barədə fikirlərini yüksək 
sənətkarlıqla ifadə etmiş, oxucunu sözün məna gözəlliyini duymağa 
səsləmişdir. 
Qəzəl əruz vəzninin rəməl bəhrindədir. Əsərin 
failatün 
təfiləsi 
(qəlibi) üzrə bölgüsü aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir: 
fAilAtün 
fAilAtün 
fAilAtün 
fAilün 
Xəlqə ağzın 
sirrini hər 
dəm qılır iz 
har söz... 

---

181 
Şeirdə şairin ədəbi, ictimai fikirləri, söz sənətinə verilən 
tələblər, sözə məsuliyyətli yanaşmaq, hər bir insanın sözə dəyər 
verməsinin zəruriliyi də öz əksini tapmışdır. Hər beytdə ifadə 
olunmuş fikirlərin aydınlaşdırılması əsərin ideyasının başa düşül-
məsi baxımından zəruridir. 
Qəzəlin ideya-məzmunun mənimsədilməsi məqsədilə beytlər-
dəki tanış olmayan sözlərin mənasının aydınlaşdırılması, ifadə olun-
muş fikirlərin aydınlaşdırılması məqsədilə sual və tapşırıqlardan 
istifadə edilir. Əsərin ideya-bədii təhlili aparıldıqdan sonra ifadəli 
oxu üzrə iş təşkil edilir.