Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 53

yaradıcılığının təsiri altında nağıllar da meydana gəlmişdi. Adətən 

nağıllar əkinçi əhalinin məişətini, həyatını və dünyagörüşünü əks 

etdirirdi. Bunlardan "İki qardaş haqqında nağıl", "Cadulanmış 

şahzadə", "Düz və əyri haqqında nağıl", "Gəmi qəzasına uğramış 

barədə nağıl", "Firon Xufu və cadugərlər" və s. göstərmək olar. 

Qədim misirlilər nağıl vasitəsilə xeyirxahlığı, müdrikliyi tərənnüm 

edirdilər, sadə adamın fərasətini,  ədalətini və  cəsarətini 

açıqlayırdılar. Nağıllarda allah və fironların qüdrətinin sarsılmaz 

olması ideyası  əks olunmuşdur,  əyanların zalımlığı  və  qəddarlığı 

təsvir edilmişdir. 

Birinci nağılda əhvalat iki qardaş - Bata və Anubis ətrafında 

baş verir. Hər iki qardaş birgə işləyir, böyük qardaş Anubis, kiçik 

qardaşı Bataya atalıq edir. Bir gün çöldə  səpin üçün taxıl azlıq 

edir, Anubis Batanı evə taxıl gətirməyə göndərir. Bata evə gələndə 

Anubisin arvadı onu yoldan çıxarmağa cəhd edir, lakin Bata 

nifrətlə onu rədd edir, taxılı götürüb çölə qayıdır. Axşam Anubisin 

arvadı ərinin qulağını doldurub Bataya şər atır. Anubis qardaşını 

öldürmək niyyətinə düşür. O, pəyədə gizlənir və Batanı gözləyir. 

Bata mal-qaranı evə gətirərkən inəklərdən biri Bataya qardaşının 

niyyətini açır. Bata qaçır, Anubis onu təqib edir. Allahlar Bataya 

kömək edir, qardaşlar arasında keçilməz çay yaranır. Ertəsi gün 

Bata qardaşına günahsız olduğunu sübut edir və uzaq ölkəyə 

yaşamağa gedəcəyini bildirir. Əgər Batanın başına iş  gələrsə, 

qardaşı bunu qabdan içdiyi suyun köpüklənməsindən biləcəkdi. 

Böyük qardaş qayıdır və arvadını öldürür. 

Bata uzaq ölkədə (Sidr ağacı dərəsində) evlənir. Ovçuluqla 

məşğul olur. Arvadına tövsiyə edir ki, dəniz kənarına getməsin, 

çünki dəniz onu uda bilər. Arvad ərinin nəsihətini yaddan 

çıxararaq dəniz sahilinə gedir. Dəniz coşur və onu təqib edir. O, 

çətinliklə xilas olur, lakin onun saçından bir tük dənizə düşür və 

su onu Misir sahilinə  gətirir. Dəniz zülfünün xoş  ətir iyini firon 

Narmerə çatdırır.  Ətir iyi fironun dəniz kənarında yuyulan pal-

paltarına keçir. Firon aqilləri toplayır və xoş iyin səbəbini soruşur. 

Firona izah edirlər ki, xoş iy sidr dərəsində yaşayan ilahə qadının 

zülfündən gəlir. Firon uzaq ölkəyə qoşun göndərir, ilahə arvadı 

tapdırır. Arvad Batanın həyat sirrini onlara acır və içərisində 

---