F. M. Şİrzadov tribotexniKİ avadanliq və vasiTƏLƏR

 
 
Şəkil 3.7. Karbonun miqdarından asılı olaraq, alına bilən 
strukturlar və tərkibində 0,2% karbon olan poladın 
soyutma sürətindən asılı olaraq, onda yarana biləcək 
strukturlar.
 
Soyutma sürətindən və tərkibdə olan karbonun 
miqdarından asılı olaraq, müxtəlif strukturların 
Karbonun miqdarından asılı olaraq, 
martensitin əmələgəlmə temperaturu
Soyutma sürətindən asılı olaraq, 
müxtəlif strukturların əmələ gəlməsi
Polad C20 
Ferrit 
Perlit 
Martensit 
M
ar
te
n
si
t 
F
er
rit
+
tr
o
o
st
it 
F
er
rit
+
tr
o
o
st
it 
+
b
ey
n
it 
Başlanma
S
o
n
Martensit 
Sorbit 
Troostit 
Aralıq mərhələ 

---

63 
yaranma temperaturunun və bərkliyinin dəyişmə 
sahəsi şək. 3.8.- də verilmişdir.
 
 
Şəkil 3.8. Soyutma sürətindən və tərkibdə olan karbonun 
miqdarından asılı olaraq, müxtəlif strukturların yaranma 
temperaturunun və bərkliyinin dəyişməsi.
 
Materialın soyutma sürətindən asılı olaraq, onun 
tərkibində martensitin miqdarı dəyişir. Azalan 
martensit miqdarı materialın bərkliyinin azalmasına, 
artan martensit miqdarı isə materialın bərkliyinin 
artmasına səbəb olacaqdır.
Materialın termiki emalı ilə onun strukturunun 
modifikasiyasına aid nümunə şək. 3.9.- da təqdim 
olunmuşdur.
Şək. 3.10.- da tərkibində olan karbonun 
miqdarından asılı olaraq, müxtəlif materialların fərqli 
emal sahələri təsvir olunmuşdur. 
Karbonun miqdarı
Bər
kl
ik
, 
H
V
Soyutma sürəti
Km- 100% martensit 
Kf- birinci perlitin əmələ gəlməsi 
Kp- tamamiylə ferrit-perlit

---

64