Şəkil 3.9. Eyni markalı poladın emalı ilə onun mikrostrukturunun dəyişdirilməsi. Şək 3.10. Karbonun miqdarından asılı olaraq, müxtəlif emal üsullarının temperatur sahələri. Normal közərtmə (800-
920
0
C): perlit və ferrit
Bərkitmə:
martensit - iynələri
Kobud dənəcikli közərtmə (950-
1100
0
C): enli martensit - iynələri
Bir dəfə tabalma: çoxlu qalıq
austenit parlaq sahələr
İki dəfə tabalma: qalıq austenit
martensitə çevrilir
Tərkibdə karbonun miqdarından asılı olaraq, martensitin bərkliyi 400...900HV olur
C<0.5% olarsa, həcmi
martensit, C≥1% olarsa,
lövhəşəkilli martensit
alınır.
Tablama sürəti artdıqca
struktur narınlaşır.
Karbon məcburi həll
olub, α- kristal
qəfəsində tetroqonal
xəta yaradır
Materialın közərdilərək emalından əlavə həmçinin, tabalma əməliyyatı da vardir ki, bu zaman material rekristallaşma
temperaturundan aşağı temperaturda qızdırılıb müxtəlif sürətlərlə (dəq-saat) soyudulur. Məqsəd- qalıq gərginliklərin
azaldılmasıdı (məsələn: qaynaqdan sonra bərkitmədən), plastikliyin artırılması.
Diffuziya közərtmə (1050-1250 0 C) Kobud dənəcik alma (950-1150 0 C) Tabalma (900-1150 0 C) Normal közərtmə (800-920 0 C) Yumşaq közərtmə (620-840 0 C) Rekristallizasiya (500-700 0 C) Gərginliyi azaltma (500-650 0 C) Hidrogendən azad etmə (≈250 0 C) Karbonun miqdarı Em a l te m per a
