Gidravlikaning o’rganish sohasi va tarixi suyuqliklarning modellari haqida

7.7. Bosim yo’qotilishini umumlashtirish.

Gidravlik sistemalarda umumiy qarshilik uning qismlaridagi ayrim qarshiliklarning yig’indisidan iborat. Misol: quvurda bir qancha qarshiliklar (tirsak, jo’mrak, diafragma, eshikcha va x.k) bo’lib ularni xarakterlovchi mahalliy qarshiliklar koeffitsiyentlari ₁, ₂, ₃, …, _n bo’lsin. Agar quvurni uzunligi l, diametri D va sarfi Q bo’lsa, undagi ishqalanish qarshiligi

Mahalliy qarshiliklar quyidagicha bo’ladi:




Bularni qo’shib umumiy qarshilikni topamiz.

Oxirgi munosabatda qavs ichidagi qiymat Quvurdagi ishqalanish va mahalliy qarshilik koeffitsiyentlari yig’indisidan iborat bo’lib, sistemaning qarshilik koeffitsiyenti deyiladi:

Bu holda sistema uchun

qarshiliklarni bunday qo’shish uchun mahalliy qarshiliklar bir-biridan ma’lum masofada bo’lishi kerak, ya’ni har bir mahalliy qarshilik avvalgisidan Shunday masofada bo’lishi kerakki, unga kelayotgan oqim avvalgi mahalliy qarshilikdan o’tishdagi hosil bo’lgan turli o’zgarishlar ta’siridan holi bo’lgan (turgunlashgan) bo’lishi kerak. Misol: turbulent tartibda oqayotgan suyuqlik, laminar oqimli Quvurga kirgandan keyin Shunday masofani o’tishi kerakki, bunda tezlikning laminar oqimga tegishli taqsimlanishi vujudga kelishi kerak. Shuningdek, biror mahalliy qarshilikdan o’tayotganda buzilgan laminar oqimning yana turg’unlashivu biror masofani o’tgandan so’ng sodir bo’ladi.
Turg’unlashuv masofasi quyidagi formula bo’yicha hisoblanishi mumkin:
l_t =0,693 Re^0,25 D
Bu yerda: D-Quvurning ichki diametri
Quvurning kirish qismi juda yaxshi silliqlanganda laminar oqimning turgunlashuv qismi 0,29 ReD gacha kamayadi.
Amalda mahalliy qarshiliklar bir-biridan to’g’ri chiziqli bo’lak bilan ajratilib, ular orasidagi masofani l< (10-20) D ga tenglashtirishga harakat qilinadi