Individual rivojlanish biologiyasi fani zigota hosil bo‘lishidan organizmning tabiiy

Oositda moddalarning to’planishi
. Oogenez davrida ko‘plab ribosoma va 
t-RNK to‘planadi va bular faqat embrionhosil bo‘lganda keyin sarflanadi.Baqaning 
(Xenopus laevis) oositidaRNKning har hil turlari to‘planganligi tajribalarda 
kuzatilgan.O‘sishning oxirida sekundida 300000 ribosoma hosil bo‘ladi.Shuning 
bilan birgalikda unda 4.10
4
hildagi i-RNK borligi ham aniqlangan. 
Oositda oqsil to’planishi.
Kichik (sitoplazmatik) o‘sish davrida faqat 
oldindan mavjud bo‘lgan oqsillar sintezlanadi.Bu davrda ribosoma oqsili va 
tubulin oqsili ko‘proq sintezlanadi. Shuningdek, sitoplazmatik membrana va 
mitoxondriya miqdori ham ortadi. 

---

78 
Oositdagi sariqlik moddasining 90%i oqsildan iborat. Bunday tuxumlar 
qushlar, repteliyalar, amfibiyalat, baliqlar va ba‘zi umurtqasiz hayvonlarda 
uchraydi. Sariqlik moddasi murakkab lipofosfoprotein modda bo‘lib, ooplazmada 
granula yoki plastinka holida kristallanadi. 
Sariqlikning tarkibida 2 tomonda:lipovitellin vafosvitin bo‘ladi.Lipovitellin 
lipoproteid modda bo‘lib, tarkibida 20% lipid bor.Fosvitin fosfoprotein bo‘lib, 
tarkibida oqsil va fosfat bor.Bir molekulali povitellin ikki molekula fosvitin bilan 
birikib, sariqlik plastinkasini hosil qiladi.Bu plastinkaning markazi qattiq,chetlari 
yumshoq bo‘ladi.Tashqi tomondan qalin membrana bilan qoplangan. 
Oositda hosil bo’ladigan organoid va makromolekula manbai. 
Hasharotlar, baliqlar,amfubiyalar, qushlar oositida sintetik jarayonning ortishi hosil 
bo‘layotgan moddalarning oositga ko‘proq to‘planishiga olib keladi. Oositdagi 
zahira moddalar: 1)oositning o‘zidan; 2)tuxumdonning maxsus tpofosit 
hujayralaridan; 3)ganodadan tashqaridan, ya‘ni boshqa organlardan tuxumdonga 
va oositga to‘planishi mumkin. 
Hujayraning 
sintetik 
faolligi 
genlar 
transkripsiyasiga 
bog‘liq. 
Hujayradamoddalar to‘planishi genlar funksiyasining intensivligiga yoki genlar 
sonining ortishiga, ba‘zan har ikkalasiga bog‘liq bo‘ladi.