~ 233 ~
10.4.
Kimyəvi üsulla işləməklə şərabın duruldulması
(Sarı qan duzu, metaşərab turşusu,polivinilpirrolidin)
Sarı qan duzu ilə iĢləmə (SQD) Ģərabdan ağır metal kationlarını,
xüsusən dəmiri kənar etmək üçün aparılır. Ağır metal duzlarının
artıqlığı Ģərabın dad və sabitliyinə pis təsir göstərir, Ģirə bulanır,
spesifik nöqsanlar yaranır.
Sarı qan duzu (K
4
Fe (CN)
6
3H
2
O) Ģərabda olan metal kationları
ilə asanlıqla qarĢılıqlı kimyəvi təsirdə olub, həll olmayan və
çöküntü verən sianidin birləĢməsi əmələ gətirir. Sarı qan duzu
Ģərabda olan dəmir duzları ilə berlin abısı adlanan çöküntü verir.
Bu birləĢmə kolloid təbiətli olub, Ģirənin zülal maddələrini sorbsiya
edir. Ona görə də sarı qan duzu ilə iĢlənən Ģirədə zülali maddələrin
də miqdarı azalır.
Sarı qan duzu ilə iĢləmə, Ģəraba zəhərli birləĢmələr düĢməsin
deyə, xüsusi ehtiyatlılıq və nəzarət tələb edir. Ona görə də bu iĢ,
kifayət qədər dəqiq texnokimyəvi nəzarət təmin edən avadanlıq və
laboratoriyalara malik müəssisələrdə aparıla bilər. ĠĢləmə textoloji
təlimatın tələblərinə ciddi surətdə riayət etməklə həyata keçirilir.
Hər bir Ģərab partiyasına sarı qan duzunun əlavə olunan dozası,
təlimata uyğun sınaq iĢlənməsi ilə müəyyən olunur. Sarı qan duzu
ilə iĢlənmə Ģərabda 3 mq/dm
3
-dan çox ağır metal kationları
olduqda aparılır. ĠĢləmək üçün,yalnız isti suda (35-40
0
C) yeni
hazırlanmıĢ sarı qan duzundan istifadə olunmalıdır.
Sarı qan duzu məhlulu vurulduqdan sonra Ģərab ən azı 1 saat
intensiv qarıĢdırılmalıdır. Sonra ağır metalların və sarı qan
duzunun artıq miqdarının olub-olmadığını yoxlamaq üçün orta
nümunədə nəzarət analizi aparılır. ĠĢlənən materialda sarı qan duzu
olarsa, həmin material iĢlənməmiĢ materialla kupaj olunur.
ĠĢlənmiĢ Ģərab, durulmaq üçün 20 günə qədər sakit saxlanır,
sonra Ģərab çöküntüdən dekantasiya olunur və süzgəcdən keçirilir.
Hazır Ģərab çöküntüdən ayrıldılqdan ən azı 10 gün sonra realizə
olunmalıdır.
ĠĢlənmiĢ Ģərab dekantasiya olunduqdan sonra qalan çöküntü
~ 234 ~
süzgəcdən, yaxud sentirifuqadan keçirilir, süzüntü iĢlənmiĢ Ģərabın
əsas kütləsi ilə qruplaĢdırılır. Yerdə qalan və əsasən berlin
abısından ibarət sıx çöküntü isə kimyəvi zavodlara verilir, yaxud
məhv edilir.
Dostları ilə paylaş: