Мцяллифдян

 

1.4. Afrika 

Cənubi  Afrika  respublikası  (CAR).  Üzüm  Cənubi  Afrikaya 

1655-ci  ildə  Holland  müstəmləkəçiləri  tərəfindən  gətirilmiĢdir. 

1688-ci  ildə  fransızlar  müasir  CAR  ərazisində  möhkəmləndikdən 

sonra  üzümlüklərin  sahəsi  xeyli  geniĢlənmiĢ  və  Kap  Ģərablarının 

keyfiyyəti  yaxĢılaĢmıĢdır.  XIX  əsrin  əvvəllərində  buradan 

Ġngiltərəyə çoxlu miqdarda desert Ģərablar ixrac olunurdu. 1885-ci 

ildə  fillokseranın  yayılması  nəticəsində  üzüm  bitkisi  davamlı 

calaqaltılar əsasında salınmağa baĢlandı.  

CAR-da  əsasən  aĢağıdakı  üzüm  sortları  becərilir:  ağ  ġenin, 

Palomino,  Senso,  ağ  Kleret,  Qrin  qreyl,  Pedro  Lyus,  Pinotoj, 

Kolombar,  Kaberne-Sovinyon,  Rislinq,  Muskadel;  süfrə  sortları  – 

Ġsgəndəriyyə muskatı, ağ oval KiĢmiĢ, Barlinka, Alfons Vavella və 

b.  ġərab  sortları  üzümlüklərin  88%-ni,  süfrə  6%,  qurutmaq  üçün 

---

 

~ 42 ~ 

 

sortlar  6%-ni  təĢkil edir. Üzümlükləri  əsasən  suvarılandır və çoxu 

Ģpalerdə 

becərilir. 

Üzümü 

kooperativlər 

(84%), 

Ģəxsi 

mülkiyyətçilər  (12%)  və  milli  kommersiya  Ģirkətləri  (4%)  emal 

edir.  ġərab  istehsalına  görə  CAR  dünyada  altıncı  yerdə  durur 

(2004-cü il). 

ġərab üzüm sortlarının 50%-i üzüm arağı və digər spirtlər, 40%-

i natural (turĢ və kəmĢirin süfrə, oynaq və Ģpuçi) və 10%-i tünd və 

desert  Ģərablar  üçün  istifadə  olunur.  Natural  (təbii)  Ģərabların  çox 

hissəsi  (o  cümlədən,  95%  qırmızı  Ģərablar)  sahil  zonasında, 

tündləĢdirilmiĢ  –  Böyük  Kapda  hazırlanır.  Ən  yaxĢı  ağ  təbii 

Ģərablar  Rislinq,  Ağ  ġenen,  Ağ  Kleret;  qırmızı  –  Kaberne 

Sovinyon,  Senso  və  Pinotaj  üzüm  sortlarından  hazırlanır. 

Stellenbos  rayonunun  qırmızı  Ģərabları  burqundu;  Konstansiya 

vadisinin  Ģərabları  bordonu  xatırladır.  CAR  Portuqaliyada  qəbul 

edilən texnologiyada portveyn; ənənəvi ispan solera üsulu ilə xeres 

tipli  Ģərablar  hazırlayır.  Müasir  texnoloji  üsulların  –  soyuqla 

iĢləmə, nizamlanan qıcqırma, süni iqlimlə zirzəmidə yetiĢdirmə və 

s. tətbiqinə baxmayaraq, CAR Ģərabları üzümün yüksək Ģəkərliyinə 

və  aĢağı  turĢuluğuna  görə  Avropa  Ģərablarının  keyfiyyətini  verə 

bilmir.  1973-cü  ildən  Ģərabların  mənĢəyinə  (istehsal  olunduğu 

yerə)  görə  adlandırılma  sistemi  qəbul  olunmuĢdur.  CAR  öz 

məhsullarını əsasən Böyük Britaniyaya ixrac edir.  

CAR-ın  üzümçülük  və  Ģərabçılıq  üzrə  ən  iri  elmi  mərkəzi 

Enologiya  və  üzümçülük  üzrə  tədqiqat  institutudur  (Stellenbos 

Ģəhəri).  Burada  torpaqĢünaslıq,  seleksiya,  xəstəliklər  və  bitkiləri 

mühafizə,  üzümçülüyün  mexanikləĢdirilməsi,  həmçinin  kimyəvi 

tərkibinin öyrənilməsi və Ģərabın mikrobiologiyası üzrə tədqiqatlar 

aparılır.  Stellenbosda  meyvəçilik  institutu  da  yerləĢir  ki,  burada 

üzümün  qurudulması,  nematodlarla  mübarizəyə  dair  tədqiqatlar 

aparılır.  Üzümçü  alimlərdən–  Ġ.Van  Zil,  E.ArĢer,  D.Juber, 

D.Boqraç;  Ģərabçılıq  üzrə  –  K.di  Plessis,  R.EĢcnbrux,  E.LeRu, 

Q.Vaqeneri qeyd etmək olar.