MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

Tullantıların  zəhərlilik  dərəcəliyinin   

qiymətləndirilməsi 

Atmosfer havasının işlənmiş qazlarla çiklənməsini azaltmaq üçün avtomobillərin vəziyyətinə gündəlik texni-

ki nəzarət keçirilməlidir. Xəttə buraxılan maşınların sazlıgını yoxlamaq bütün avtobobil təsərüffatlarının vəzifə-

si və borcudur. Texniki xidmətin aşagı səviyyədə olması, nəzarətin olmaması atmosfer havasının zərərli maddə-

lərlə çirklənməsini artırır.  

Hazırda zəhərlilik dərəcəsini azaltmaq məqsədilə avtomobillərin konstruksiyasını  təkmilləşdirməklə yanaşı 

onlara texniki xidmətin səviyyəsini artırmaq və avtomobillərin texniki vəziyyətinnə  nəzarəti təkmilləşdirmək 

günün aktual məsələsi hesab olunur.  

Hazırda dünyada avtomobillərin havaya buraxdığı tullantıların normaya uyğun miqdarı 3 əsas  standartla   

tənzimlənir. 

1993-cü ildə    təsdiq olunmuş Avropa beynəlxalq standartı, bütün Avropa dövlətlərində  fəaliyyət göstərir, 

həm də bütün dünyada etibarlıdır. 

Daha sərt amerika standartı, son vaxtlar nəzarət üsulunu sadələşdirmək üçün onu avropa standartı ilə birləş-

dirmək planlaşdırılır. 

Yaponiyada işləyən (fəaliyyətdə olan) ən ciddi standart, həmçinin bütün dünyada etibarlıdır. 

Rusiya ekoloji təhlükəsizlik standartı hazırkı dünya tələbələrinə nəinki uyğun gəlmir, hətta ondan 15 il geridə 

qalır. Hələ indiyə qədər 1978-ci ilin standartı fəaliyyət göstərir.  

1997-ci ildə «Moskva şəhərinin  ətraf mühitini sağlamlaşdırmaq» planı  təsdiq olundu, bu proqrama əsasən 

800 min avtomobil ekoloji nəzarətdən keçirildi. Zəhərli tullantısı normanı keçən maşınların istismarı qadağan 

olundu.  

1997-ci ildən Moskva hökuməti hər il müəyinəsini keçirməklə bütün nəqliyyat sistemini texniki nəzarətdən 

keçirir. Belə texniki müayinələr  zərərli tullantıları 16%, səsin səviyyəsini 18% azaldır.