MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

60 milyon dollar ayırmışdır. Bu pul aerozol və soyuducu texnika istehsal edən müəssisələrə verilmiş və onlara 

karbon Aerozol proplentə keçməyə imkan yaratmağa kömək etmişdir. İlk dəfə belə aerozolların istifadəsini Ne-

vinnomıssk aksioner cəmiyyəti tətbiq edərək ildə 40 milyon aerozol qablamaları buraxır. 

1990-1996-cı ildə Rusiyada ODM-in istehsalı 10 dəfə azaldılaraq 205 min tondan 13 min tona endirilmişdir. 

1997-ci ildə İsveç höküməti Ümumdünya bankından Rusiyanın 7 fabrikinə freonların istehsalının dayandırılması 

üçün 1 milyon dollar ayırmışdır. 

1997-ci ildə Monreal protokolunun təsdiqindən 10 il keçmişdir. Həmin dövr ərzində Yerin ozon təbəqəsi-

nin mühafizəsi üzrə geniş beynəlxalq əməkdaşlıq yerinə yetirilmişdir. Beynəlxalq cəmiyyətlərin razılaşdırılmış 

gücü ilə həmin illər ərzində ozon qatı üçün təhlükəli olan maddələrin istehsalı və istifadəsi 2 dəfədən çox azal-

mışdır. Atmosferdə ozonu dağıdan maddələrin miqdarının artması dayandırılmışdır. Alimlərin fikrincə bu iş da-

---

 

130

vam etdirilərsə yaxın illərdə ozon qatının bərpa olunması prosesi başlanacaq və 21 – ci əsrin ortalarına qədər öz 

təbii halına düşəcək. 1997-ci ildə Rusiya Federasiyası (RF) hökümətinin qərarı ilə ozon qatının mühafizəsi üzrə 

İdarələrarası komissiya təşkil olundu. Bu komissiya aşağıdakı qəbul edilən proqramın yerinə yetirilməsində ca-

vabdeh sayılır: 

-

 

İnsanın təsərrüfat fəaliyyəti və digər proseslərin təsirilə ozon qatının vəziyyətinin dəyişilməsinin uçotu və 

nəzarəti üzrə müşahidələrin aparılması; 

-

 

Ozon qatının vəziyyətinə təsir göstərən maddələrin atılmasının norma həddini müəyyənləşdirmək və ona 

riayət etmək; 

-

 

Ozon qatını dağıdan maddələrin istehsalı və istifadəsini nizama salmaq; 

-

 

Göstərilən tələbləri pozmağa cavabdeh şəxslərə qarşı tədbirlər görmək. 

Atmosferin ozon qatının vəziyyətinə zərərli təsir göstərən kimyəvi maddələrin və istehsal tullantılarının siyahısı RF-nın ət-

raf mühitin mühafizəsi sahəsində xüsusi təyin olunmuş dövlət təşkilatları tərəfindən təsdiq edilir. 

Sənayedə dövlət proqramının yerinə yetirilməsi üzrə kifayət qədər effektiv tədbirlər görülür. Məsələn, soyu-

ducu texnika istehsalçıları freonların ozon üçün zərərsiz maddələrlə əvəz olunmasına artıq başlanmışdır: pro-