Øÿêèë 8.8. Ìöõòÿëèô äþâð âàõòëàðûíäà Ô-11 (CFCI3) âÿ Ô-12
(CF2CI2) òóëëàíòûëàðû. Äöç õÿòëÿð èëëèê àðòûìû óéüóí ýÿëèð 5, 10
âÿ 20%
Bu proseslər ozonun təbii yolla parçalanma və bərpaolunma intensivliyini dəyişdirir . Lakin parçalanma pro-
sesi üstünlük təşkil edən zaman mənfi balans yaranır və bərpa olunan ozon itirilən ozonun yerini doldura bilmir .
Məhz hazırda strotosferdə baş verən mənfi ozon balansının əmələ gəlməsini dayandırmaq üçün müxtəlif yollar
axtarılır.
8.9.2. Ozon qatının mühafizəsi yolları
1982 –ci ilin yanvarında UNEP (BMT – nin Ətraf mühit proqramı) ozon qatının qorunması haqqında Qlobal
Konvensiyanın layihəsinin hazırlanması üçün xüsusi hüquqi və texniki ekspertlər qrupunun ilk müşavirəsini ça-
ğırdı.Bu müşavirə Konvensiya üçün prinsipal əsasları müəyyən etdi.UNEP – in himayəsi altında keçirilən üç il
aktiv danışıqlardan sonra Konvensiya 1985 – ci ilin martında Vyana şəhərində (Avstriyanın raytaxtı) qəbul edil-
di.Konvensiyanın 21 – ci maddəsinə görə, tərəflər insan sağlamlığını və ətraf mühiti ozon qatının yeyilməsi ilə
əlaqədar təsirlərdən qorumağa borcludur.
1987-ci ildə 56 ölkənin hökümətləri Monreal (Kanada) protokolunu imzaladılar. Bu protokola əsasən yaxın
onillikdə ozon qatını dağıdan flor üzvi birləşmələrin və digər ozon dağıdıcı maddələrin(ODM) istehsalını 2 dəfə
azaltmağı öhdələrinə götürdülər. Sonrakı razılaşmalar, yəni 1990-cı ildə Londonda, 1992-ci ildə Kopenhagendə
ODM-in istehsalının tədricən və 1997 – ci ildə Manrealda dayandırılması irəli sürüldü.
1996-cı ildə sənaye cəhətdən inkişaf etmiş ölkələr freonların istehsalını tamamilə dayandırdı (həmçinin hal-
lonları, tetraxlorid - karbonu). İnkişaf etməkdə olan ölkələrə, o cümlədən Rusiyaya bu addımı 2010-cu ildə at-
mağı xahiş etdilər.
Qeyd edək ki, Rusiya ozon dağıdıcı maddələrin (ODM) ən iri istehsalçısı və istifadəçisi olub, 1990-cı ildə
Dostları ilə paylaş: | 
