Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc



Yüklə 0,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə169/184
tarix03.10.2023
ölçüsü0,67 Mb.
#151940
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   184
Saida Jo\'rayeva. Haqiqat manzaralari. 96 mumtoz faylasuf

www.ziyouz.com
кутубхонаси
206
IOGANN GOTTLIB FIXTE 
(1762-1814) 
 
Fixte Germaniyaning Rammenau shahrida istiqomat qiluvchi kambag‘al hunarmand 
oilasida dunyoga kelgan. U tasodif tufayligina savod chiqarish imkoniyatiga ega bo‘lgan. 
Miltits ismli baron undagi qobiliyatni sezib, homiylik qilgan. 
1774 yilda Fixte Shulpfortdagi maktabga boradi. Biroq baxtga qarshi shu yili uning 
homiysi hayotdan ko‘z yumadi. Fixte muhtojlik tufayli o‘qishni tashlashga majbur bo‘ladi 
va xonadonlarda muallimlik qila boshlaydi. Shu bilan birga Leyptsig, Yen, Vittenberg 
shahrida ilohiyot va huquqdan ma’ruzalar tinglaydi. 
1790 yilda bir talabaga Kant falsafasidan ta’lim berish asnosida kutilmaganda o‘zining 
ham fikri tiniqlashib, qarashlari o‘zgaradi. Taqdirni qarangki, ko‘p fursat o‘tmay, Fixte 
Kant bilan uchrashib unga o‘zining «Yangilikning atroflicha tanqidi» deb nomlangan ilk 
asarini taqdim etishga muvaffaq bo‘ladi. Kant esa kutilmaganda yosh muxlisiga 
xayrixohlik ko‘rsatib, bu asarni nashr etish uchun tavsiyanoma beradi hamda Dantsigda 
xonadon o‘qituvchisi bo‘lib ishga joylashishida yordam ko‘rsatadi. 
Kantning tavsiyasi bilan chop etilgan asari Fixtega katta shuhrat keltiradi. 1794 yilda u 
Yen universitetining professori bo‘ladi. Bu lavozimga Fixte o‘sha vaqtda Sakson Veymar 
gertsogligida vazir bo‘lib ishlayotgan Gyotening tavsiyasiga ko‘ra o‘tkazilgan edi. 1798 
yilda Fixte o‘zini asossiz ravishda g‘oyaviy o‘zboshimchalikda ayblaganlarga norozilik 
sifatida universitetni tark etadi. 1810 yilda u Berlinda yangi tashkil etilgan Oliy 
maktabning birinchi rektori etib saylanadi. 
Fixte 1814 yili ichterlama xastaligi tufayli vafot etdi. Uning qabriga o‘rnatilgan 
yodgorlikka injildan olingan quyidagi go‘zal so‘zlar bitilgan: «Ustozlar samo yoritgichi 

Yüklə 0,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   184




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin