Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc

www.ziyouz.com
кутубхонаси
3
MILETLIK FALES 
(Miloddan avvalgi 625-547 yillar) 
Miletlik Fales o‘z zamonasidagi yetti donishmandning biri bo‘lgan. Aytishlaricha, Fales 
shu yetti donishmandning ichida yetakchilik qilgan. U birinchilardan bo‘lib tabiat haqida 
fikr yuritgan. Quyosh tutilishi uning oy bilan to‘silishi tufayli yuz berishini birinchi bo‘lib 
Fales anglagan, diametr aylanani teng ikkiga bo‘lishini isbotlab bergan. Fales 
falakiyotshunoslik bilan ham shug‘ullanib, quyosh tutilishini oldindan aytib bergan. 
Fales Misr ehromlarining balandligini ularning soyasiga qarab o‘lchagan. U yolg‘izlikda 
hayot kechirib, davlat ishlariga aralashmagan. Uning quyidagi asarlari ma’lum: 
«Quyoshning harakati haqida». 
«Tengkunlik haqida». 
Sitseron shunday guvohlik beradi: 
«Falsafa Falesdan boshlanadi, u birinchi edi». 
* * * 
Ko‘hna qo‘lyozmalarda Falesning xachiri bilan sodir bo‘lgan mana bu voqea hikoya qilinadi: 
«Ustiga bir necha qop tuz ortilgan xachir daryoni kechib o‘tayotganda bexosdan toyib ketadi. 
Natijada ivigan qoplardagi tuz erib, xachirning yuki yengillashib qoladi. Shundan so‘ng xachir 
daryodan kechib o‘tayotganda har safar atayin suvga bir sho‘ng‘ib olishni odat qiladi. Nihoyat Fales 
xachirning bu nayrangini sezib qolib, uning ustiga yung solingan qoplarni ortishni buyuradi. Xachir 
noiloj ayyorlikdan voz kechib, odatini tark etishga majbur bo‘ladi». 
* * * 
Fales shunday deb yozadi: 
Hamma narsaning ibtidosi suvdir. 
* * * 
Tangri hamma narsadan ko‘hnaroqdir. Chunki u yaratilmagan. 
* * * 
Yer suvda suzadi. 
* * * 
Xudoning na ibtidosi, na intihosi bor. U — Koinotning tafakkuri. Koinot jonli va ayni damda 
ilohiyotga to‘liqdir. 
* * * 
— Eng go‘zal narsa nima? 
— Odam. Chunki u Tangrining mahsulidir. 
— Eng tez narsa nima? 
— Aql. U hamma narsani ortda qoldiradi. 
— Hammadan donoroq narsa-chi? 
— Vaqt. Chunki yolg‘iz vaqtgina hamma narsani oydin-lashtiradi. 
— Hamma uchun eng umumiy narsa nima? 
— Umid. Chunki u hech vaqosi yo‘qlarda ham mavjud-dir. 
— Eng kuchli narsa nima? 
— Zaruriyat. Chunki u hamma narsaning ustidan huk-mronlik qiladi. 
— Eng qiyin narsa nima? 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf 
www.ziyouz.com
кутубхонаси
4
— O’zni anglash. 
— Eng oson narsa-chi? 
— O’zgalarga maslahat berish. 
— Kimni baxtli sanash mumkin? 
— Jismoniy sog‘lom, ruhiy xotirjam hamda iste’dodini o‘stira olgan kishini. 
— Baxtsizlikka dosh berishning oson yo‘li nima? 
— G’animlarning sendan-da yomon ahvolga tushib qolganiga guvoh bo‘lish. 
* * * 
Men uch narsa uchun taqdirdan minnatdorman: birinchidan, hayvon emas, inson bo‘lib tug‘ilganim 
uchun; ikkinchidan, ayol emas, erkak bo‘lib tug‘ilganim uchun; uchinchidan esa varvar emas, ellinlik 
bo‘lganim uchun. 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf