Microsoft Word s?may?kitab?sas doc

partiyasının xadimləri İngiltərəni müdafiə edirdilər. Liberal 
mütərəqqilər, demokratlar, sosialistlər də İngiltərə meylli idilər. 
Bütün müharibə ərzində bu partiyalar passiv mövqedə idi və 
kütlələrlə əlaqəni kəsmiş, öz ümidlərini xarici dövrlərə 
bağlamışdılar. 
Siyasi həyatın sol cəbhəsində Milli-azadlıq cəbhəsi 
dururdu. Onun Milli Azadlıq Ordusu var idi. Aparıcı qüvvə 
Kommunist partiyası idi (400 min üzvü var idi). 250 min üzvü 
olan Aqrar partiyası da sol cəbhədə idi. Müharibənin sonunda 
ölkə ərazisinin 1/3 hissəsində yerləşən ingilis qoşunları 
Yunanıstandan çıxarıldı. Başqa ərazilər əvvəldən ELAS-ın
(Yunanıstan xalq azadlıq ordusu) hakimiyyəti altında idi.
1946-1949-cu illərin vətəndaş müharibəsi. Yunanıstan 
xalq azadlıq qüvvələri 1944-cü ilin martında Karpenisidə Xalq 
hökuməti təşkil etdilər. 1944-cü ilin sentyabrın 2-də başda 
Papandreu olmaqla «milli birlik» hökuməti təşkil edildi. 1944-

---

349
cü ilin oktyabrın 4-də Yunanıstan faktiki olaraq alman 
qoşunlarından azad olduqdan sonra buraya ingilis qoşunları 
daxil oldular. Tezliklə İngiltərə komandanlığı ELAS dəstə-
lərinin tərksilah edilməsi haqqında əmr verdi. 
1945-ci ilin aprelin 9-da yunan hökumətinin başında 
mühafizəkar Pulqaris durdu və vətənpərvərlərə qarşı kütləvi 
təqibə başladı. Daxili siyasi vəziyyət vətəndaş müharibəsinə 
gətirib çıxartdı. İqtisadi çətinlik və antifaşistlərə qarşı terror və 
təqiblər buna səbəb oldu. 1945-ci ildə kommunistlərin başçılığı 
ilə Afina, Pirey, Solonikdə kütləvi çıxışlar oldu. Yunan 
xalqının təzyiqi və beynəlxalq ictimai rəyi əsasında 1945-ci ilin 
noyabrında mötədil burjua partiyalarının nümayəndələrindən 
ibarət hökumət təşkil olundu. Hökumətə liberal partiyanın 
lideri Sofulis başçılıq edirdi. Lakin monarx-faşist dairələri 
yunan demokratlarını məhv etməyə başladılar. Təkcə 1945-ci 
ildə 1289 vətənpərvər öldürüldü. 
1946-cı ilin martın 31-də Sofulis hökuməti parlament 
seçkiləri təyin etdi. Vəziyyət daha da gərginləşdi. Bununla 
əlaqədar bir neçə nazir istefa verdi. Kommunistlər və digər 
demokratik təşkilatlar seçkiləri baykot etməyi qərara aldılar. 
Seçkilərdə «xalq» (monarxist) partiyası qələbə çaldı və onun 
lideri Saldaris 1946-cı il aprelin 18-də yeni hökumət təşkil etdi.
Ölkədə vətəndaş müharibəsi başlanmış oldu. Seçkilərdən 
bir qədər sonra vətənpərvərlərlə hökumət qoşunları arasında 
toqquşma baş verdi. 1946-cı ilin oktyabrında Markos Vafiadis
başda olmaqla partizan dəstələri Yunanıstan Demokratik 
Ordusu ilə birləşdi. 
1947-ci il aprelin 1-də Yunanıstan kralı II Georq öldü və 
taxta onun qardaşı Pavel keçdi. 1947-ci ilin yanvarından yunan 
hökumətinə xalq partiyasının lideri D.Maksimos başçılıq etdi. 
O, qanlı rejim yaratdı. 1947-ci ildə Türkiyə və Yunanıstanla 
əlaqədar Trumen doktrinası verildi. 1947-ci ildə Mərkəzi 
Yunanıstanda hökumət 60 min ordu topladı. Demokratik ordu 
isə 15 min idi. Lakin buna baxmayaraq hökumət qoşunlarının 

---

350
keçirdiyi əməliyyat baş tutmadı. Rumeliya və Qərbi 
Makedoniyada xalq silahlı qüvvələri onlara sarsıdıcı zərbə 
vurdular. 1947-ci ilin mayında Qramos rayonunda hökumət 
qoşunları məğlubiyyətə uğradılar. Bununla əlaqədar olaraq 
Maksimos hökuməti istefaya getdi. 1947-ci ilin sentyabrın 7-də 
liberal və xalq partiyasının nümayəndələrindən ibarət hökumət 
təşkil edildi. 
1947-ci ilin dekabrında kommunist və digər demokratik 
təşkilatlar qanundankənar hesab edildilər, 62 demokratik qəzet 
bağlandı. 1947-ci ilin sonunda 30 min vətəndaş, 20 min əsgər 
və zabit hərbi düşərgələrə göndərildi. 15 min adam həbs edildi. 
5322 adam edam edildi. Silahlı mübarizə zamanı azad edilmiş 
yerlərdə xalq hakimiyyət orqanları təşkil edilmişdi. Orada 
1947-ci ilin dekabrın 23-də başda general Markos Vafiadis 
olmaqla Müvəqqəti Demokratik hökumət təşkil edilmişdi. Bu 
hökumətdə kommunistlər əksəriyyət təşkil edirdi.
Yunanıstan Azadlıq Ordusuna (YAO) qarşı növbəti 
hücum əməliyyatı 1948-ci ilin yazında başladı. İyunda onlar 
hücuma keçdilər. Xalq silahlı qüvvələri mühasirəyə alındığı 
üçün Vitsi rayonunda toplaşdılar. 1949-cu il avqustunda 
hökumət qoşunları Vitsini tutdular. 1949-cu ilin avqustun 
sonunda YAO-nun dəstələri Qramos rayonunda məğlubiyyətə 
uğradılar və onların qalıqları Yunanıstanı tərk etdilər. 
Bununla mühafizəkar qüvvələr amerikan-ingilis 
imperializminin köməyi ilə demokratik qüvvələri üzərində
qələbə çalmış oldular.
Yunanıstanın xarici imperializmin təsiri altına 
düşməsi. Vətəndaş müharibəsindən sonra ölkədə iqtisadi 
vəziyyət daha da pisləşdi. 47 min yaşayış evi, 240 sənaye 
müəssisəsi, 15 min kənd təsərrüfatı obyekti dağıldı. 
Heyvanların sayı 1,5 milyon baş azaldı, 1800 kənd dağıldı. 400 
min adam həbs edildi və hərbi düşərgələrə göndərildi. 6 min 
vətənpərvər güllələndi. 60 min nəfər ölkəni tərk edib xaricə 
getdi. 

---

351
Lakin bütün bunlara baxmayaraq demokratik qüvvələr 
daxili irticaya və beynəlxalq imperializmə qarşı mübarizəni 
davam etdirirdilər. 
1949-cu ilin oktyabrında tətillər başlandı və 1951-ci ilə 
qədər fasilələrlə davam etdi. Nətiəcədə fəhlələr əmək haqqının 
artmasına, iş şəraitinin yaxşılaşmasına, işsizlərə köməyə nail 
oldular. 
Sülh uğrunda, ölkənin milli suverenliyi uğrunda mü-
barizə də gücləndi. 
Ölkənin siyasi həyatında mühafizəkar və demokratiya 
qüvvələri arasında ciddi mübarizə başlandı. 1950-ci ilin martın 
5-də olmuş parlament seçkilərində liberallar müvəffəqiyyət qa-
zandılar. General Plastirasın sədri olduğu liberallar partiyası və 
Suderosun başçılıq etdiyi Mərkəz partiyasının birgə təşkil et-
dikləri Milli-mütərəqqi ittifaq hakimiyyətə gəldi. Müharibədən 
sonra Yunanıstan uzun müddət geridə qalmış aqrar ölkə olaraq 
qaldı. Bu ölkənin iqtisadiyyatında sənayenin payı 19% idi. 
1951-ci ildə Vahid demokratik partiya (VDP) təşkil 
olundu. Bu partiya kommunistlər, sosialistlər, sol demokratları 
birlişdirirdi. 1951-ci ilin parlament seçkilərində onlar 180 min 
səs topladılar. 1951-ci ildə sağ mühafizəkar qüvvələrdən 
general Papaqosun başçılığı altında monarxist «Yunan yığımı»