Основы пакета

 
226
vaqt oralig‗ida 2 – abonent o‗z paketini uzatishni tamom qilishi kerak emas, aks 
holda 2 – abonent paketlar to‗qnashuvi haqida bexabar qoladi (kolliziya holatidan). 
Shuning uchun paketni minimal ruxsat etilgan tarmoqdagi vaqti 2L/V tashkil 
qilishi kerak, ya‘ni signalni tarmoqning to‗liq uzunligidan o‗tish vaqtidan ikki 
hissa katta bo‗lishi kerak (yoki tarmoq uzunligining eng uzun yo‗liga). Bu vaqt 
signalni tarmoqda aylanma ushlanish vaqti deb yuritiladi, yoki PDV (Path Delly 
Value). Aytib o‗tish kerakki, bu vaqt oralig‗ini tarmoqdagi turli voqealarni 
universal o‗lchovi deb qarash mumkin. 
3.15–rasm. Paketni minimal uzunligini hisoblash.
Tarmoq adapteri kolliziya holatini, ya‘ni paketlar to‗qnashuvi holati 
aniqlashi haqida alohida to‗xtalib o‗tishi o‗rinlidir, oddiy taqqoslash, ya‘ni obyekt 
uzatayotgan axborot bilan tarmoqdagi aniq axborotni solishtirish imkoni faqat 
oddiy NRZ kodi ishlatilganda mumkin, lekin NRZ ancha kam ishlatiladi. 
Manchester-II kodini ishlatilganda (u odatda CSMA/CD axborot almashinuvini 
boshqarish usulida qo‗llaniladi deb bilinadi) butunlay boshqacha yondashish talab 
etiladi. Aytib o‗tilganidek Manchester-II kodida har doim o‗zgarmas doimiy qismi 
mavjuddir, uning kattaligi signalning umumiy balandligining yarmiga tengdir 
L 
1 
V 
2 
3 

---

 
227
(agarda signalning ikki holatidan biri nol bo‗lsa). Biroq ikki yoki undan ko‗p 
paketlar to‗qnashgan holatda (kolliziya) bu qoida bajarilmaydi (11.5–rasm). 
 
3.16–rasm. Manchester II kodi ishlatilganda kolliziya
holatini aniqlash.
Paketlar har doim bir-biridan farq qiladi va vaqt bo‗yicha surilgandir. Aynan 
o‗zgarmas doimiy qismning chiqish kattaligi o‗rnatilgan qiymatidan farq qilishiga 
qarab har bir tarmoq adapteri tarmoqda kolliziya holati mavjudligini aniqlaydi. 
Axborot almashinuvini boshqarish usulini halqa topologiyasiga tanlashning 
o‗z xususiyatlari mavjuddir. Bu holda muhimi shuki, halqaga uzatilgan har qanday 
paket ketma-ket har bir abonentdan o‗tib ma‘lum vaqtdan so‗ng yana shu nuqtaga 
qaytib keladi, ya‘ni paket uzatgan abonentga (chunki topologiya yopiq). Sababi 
«shina» topologiyasi singari signal ikki tarafga tarqalmaydi. Aytib o‗tish kerakki 
«halqa» topologiyasi tarmoqda bir va ikki yo‗nalishga axborot uzatishi mumkin. 
1-paket 
2-paket 
Yig‗indisi 1+2 
0 
0 
0 
0 
U
m 
U=U
m
/2 
Um
/2 
0 
U
m 

---