O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov

5.11-rasm. Bir va ikki o’qli shataklovchilarning tirkama va osma 
qurilmalari. 
a) skreyper; b) tuproq tashuvchi; v) kran; g) sement va suyuqliklar 
uchun moslama; d) og’ir yuk tashuvchi moslama; ye) quvur o’rnatuvchi 
kran. 
а)
1
2
3
4
5


>26 
0
б)
7
6
8
9
10
12
13
14
11
5.12-rasm. Bir o’qli shataklagich. 
a) umumiy ko’rinishi; b) kinematik sxemasi. 
1-gidrotaqsimlagich, 2-tayanch, 3-vertikal shkvoren, 4-gidrotsilindr, 5-
moy nasosi,6-dvigatel, 7-kuch uzatma, 8-gidrotransformator, 9-
uzatmalar qutisi, 10-12- kardan vallar,11-differentsial, 13-yarim o’q, 
14-planetar reduktor. 
 
 
 

---

60 
6-BOB. GORIZONTAL VA QIYa YO’NALISHDA 
HARAKATLANUVCHI UZLUKSIZ YuK TRANSPORTLOVCHI 
MASHINALAR 
6.1. Lentali konveyerlar 
Lentali konveyerlar sochiluvchan, mayda bo’lakli, donador va o’rta 
donali materiallarni 16º...22º va maxsus lentalilar (ko’ndalang kesimi 
yoysimon) esa 30º...35º qiyalikda va gorizontal yo’nalishda yuklarni 
tashish uchun xizmat qiladi (6.1-rasm). Ularning yuk tashish masofasi 5, 
10, 15 m dan bir necha ming metrgacha, ish unumdorligi soatiga 50 dan 
bir necha ming tonnagacha bo’ladi. Lentali konveyerning tortuvchi va 
yuk olib yuruvchi jihozi sifatida rezinalangan cheksiz lenta, yurituvchi 
va 
taranglovchi 
ikkita 
chegara 
barabanlar 
xizmat 
qiladi. 
Konveyerlarning hisobiy uzunligi, barabanlarning markazlaridan o’lchab 
aniqlanadi. Lentali yuk tashish mashinalarining qo’zg’almas va 
qo’zg’aluvchi, ya’ni bir ish maydonidan ikkinchi ish maydoniga 
ko’zg’aluvchi turlari mavjud. Lentalarning eni, qo’zg’aluvchan 
konveyerlarda 0,4 ... 0,5 m, qo’zg’almaslarida esa 0,5 metrni tashkil 
etadi.