Pedagogs international research journal

“
PEDAGOGS
”
 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
35
qatlamsimon, plastinkalari yupqa, tez-tez uchraydi, yosh mevali tanalarda ular oq yoki 
engil bo'lishi mumkin, pishganida qora rangga aylanadi [5; c. 192
—
198. 6; c-192-198]. 
Qalpoqning qoldiqlarida yoriqlar yoki 
bo’rtma
lar ko'rinishidagi blyashka 
ko'rinishiga ega bo'lishi mumkin, ba'zan juda kichik yoki yo'q. Ba'zan oyoqchasida tez 
tushadigan tor membranali halqa bor, kamdan-kam hollarda uning bazasida 
o’q
ning 
kichik qoldiqlari ko'rinadi. Spora kukuni qora rangda. Ko'pgina turlar sporalarning 
pishganidan keyin plitalar va butun qopqoqning avtolizlanishi bilan tavsiflanadi.
O’sish joylari:
Saprotroflar ozuqa moddalariga boy substratlarda o'sadi: go'ng 
uyumlari (koprofil zamburug'lar), chirindi, unumdor, chirindiga boy tuproq, chirigan 
yog'och va o'simlik qoldiqlari.
Kimyoviy xususiyatlari va farmakologiyasi:
Go'ng qo'ng'izi qo'ziqorinining xushbo'yligi 3-oktano, 3-oktanol, 1-okten-3-ol, 1-
oktanol, 2-metil-2-penten-4-olid, 1-dodekanol va kapril kislotasi bilan ifodalanadi. n-
biturik va izobutirik kislotalar tufaylidir [10; p. 269]. 
Qo'ziqorin ekstrakti mikroelementlar, polifenollar, ishqoriy oqsillar mavjudligi 
sababli antioksidant xususiyatlarga ega [30; p.798; 17; p.1486; 27; p. 804.]. Ushbu 
xususiyatlar tufayli go'ng qo'ng'izi qo'ziqorinini qabul qilish gepatotsitlarda uglerod 
tetraklorid ta'sirida oksidlovchi stressning rivojlanishiga to'sqinlik qiladi[17; 254, 
p.4571]. 
Go'ng qo'ng'izi qo'ziqorini antibakterial xususiyatlarga ega - [24, p.1118]. 
Fermentlangan go'ng qo'ng'izi triglitseridlari yallig'lanishga qarshi va og'riq 
qoldiruvchi ta'sirga ega - [18; 265, p.52]. 
Go'ng qo'ng'izi qo'ziqorinining etil asetat ekstrakti tuxumdon saraton 
hujayralariga zararli ta'sir ko'rsatadi - [23; p.470; 24; p. 136]. 
Go'ng 
qo'ng'izi 
qo'ziqorinining 
polisaxaridlari 
immunomodulyatsion 
xususiyatlarga ega - [23; p.1133]. 
Go'ng qo'ng'izi qo'ziqorini tanasidan ajratilgan eriydigan polisaxarid CCPa-1 
immunomodulyator va antitumor xususiyatlarga ega [12, p. 423; 9; p. 465; 16, p. 353]. 
Eksperimental tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, qo'ziqorinlarni tana vazniga 50 mg / 
kg dozada kunlik iste'mol qilish spirtli ichimliklar bilan jigar hujayralarining 
shikastlanishini oldini oladi - [20; 246, p.1002]. 
Sun'iy va tabiiy yo'l bilan o'stirilgan go'ng qo'ng'izi toksik xususiyatga ega emas 
va biologik faol moddalarga boy oziq-ovqat mahsuloti bo'lib xizmat qilishi mumkin - 
[26; p. 296]. Go'ng qo'ng'izi qo'ziqorinining tanasida rux va misning konsentratsiyasi 
ruxsat etilgan chegaralarda bo'lib, toksik omil emas 
–
[8; p.188]. 
Vanadiy bilan boyitilgan go'ng qo'ng'izi qo'ziqorini gipoglikemik, hipolipidemik 
ta'sirga ega va bu maqsadlar uchun to'rt valentli vanadiy kamroq zaharli - [15; p. 196; 
14; p. 39; 13; p.278-283.; 128, 283-bet; 18; p. 185; 19; p. 284]. Eksperimental 
tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, vanadiy bilan boyitilgan go'ng qo'ng'izi qo'ziqorini 

---