Sana f sinf

8- sinf

I. Mavzu: Сhizmachilik kursiga kirish

II. Darsning maqsadi: o’quvchilarga chizmachilikni mazmunini o’rgatish

A) Darsning ta’limiy maqsadi: O’quvchilarga o’tgan mavzular bo’yicha nazariy va amaliy bilimlar berish. Kattaliklar hamda ularning o’zaro bog’lanishi haqidagi ta’limiy tushunchalar berib, malaka va ko’nikmalarni orttirib, bilimlarni chuqurlashtirib, kengaytirib mustahkamlash.
B) Darsning tarbiyaviy maqsadi: O’quvchilarning milliy iftihor ruhida tarbiyalash vatanimizni iqtisodiy jihatdan rivojlanishiga hissa qo’shish, fanni qunt bilan o’rganib maktabda olingan bilim buyuk kelajak uchun muhim omil ekanini tushuntira bilish.
D)Darsning rivojlantiruvchi maqsadi: O’quvchilarni nazariy bilimlarni amalda qo’llashga, mustaqil fikrlashga o’rgatish. O‘quvchilarning asosiy matematigi zamo bilimlaridan foydalanish haqidagi bilim va tasavvurlarini kengaytirish.
E) Shakllantirilayotgan kompitensiyalar: ijtimoiy faol fuqarolik, mantiqiy tahlil.
III. Dars turi: O’tgan mavzularni mustahkamlash
IV. Darsda foydalangan metodlari: Interfaol, matbuot-ahborot mustaqil ish. Aqliy hujum, savol-javob, induksiya, deduksiya
V. Jihozlar: darslik, kompuyter elektron darsligi, didaktik materiallar, kodoskop, har xil fizik jismlar, plakatlar, tehnik ko’rgazmalar.
VI. Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – 2 min. 2. O’tilganlarni takrorlash – 3 min
3. Masalalar yechish – 22 min
Har bir fanning paydo po’lish tarixi uni qanchalik muhim ahamiyatga ega ekanligidan, qadamiyligidan jamiyatning taraqqiyotga qo’shayotgan hissasidan dalolat beradi.
Ibtidoy odamlar o’z xis tuyg’ularini g’orlardagi devorlarga, tog’lardagi qoyalarga chizish yordamida turli tasvirlar orqali muhirlashga harakat qilganlar. Bu chizg’-tasvirlar chizmachilikning ibtidoiy boshlanishi hisoblanib, o’sha davrdagi odamlar yaratgan dastlabki chizgilar ularni fikr yuritishga majbur qilib, ongini rivojlantirishga turtki bo’lganligi ehtimol. Demak insoniyat tarixida ilk bor yaratgan fan chizmachilik fan chizmachilik (chizmalar chizish) bo’lganligiga dalolat beradi oladi.
Qadimda misrliklar turar joylarini, saroylarni ibodatxonalarni qurishda eng oddiy usul bilan bo’lsa-da, bu inshoatlarning shakl va o’lchamlarini tasvirlay olganlar. Qadim zamon papiruslari,
Qoyalarga o’yib ishlangan rasmlar, devorlardagi naqqoshlik, xattotlik san’ati va shunga o’xshash
tasvirlar o’sha davr xalqlarining chizma sohasidagi birinchi tushunchalarini aks ettiradi. Shaharlarning saqlanib qolgan planlari, binolarning plan va fasadlari hamda turli hujjatlar buning
dalilidir.
Chizmachilikka oid dastlabki ma’lumotlar eramizdan 300 yil muqaddam paydo bo’lgan. Rim me’mori va muhandisi Mark Vitruviy (miloddan avvalgi 1-asrning ikkinchi yarm)
Tekislikda binolarning tasvirlarini yasah yo’llarini ishlab chiqqan. Bu bilan u to’g’ri burchakli proyeksiyalar yasash ishiga asos slogan.
O’zbekistonda Quyimozor va Oqtomda arxeologlar tomonidan qazish ishlari olib borilganda eramizdan oldingi 2-1-mingyilliklarga taalluqli odamning olddan va yonidan ko’rinish tasviri topilgan. VI-VII asrga oid kumush idishda binoning me’moriy fasadi tasvirlangan.
VII asrdan XVasrgacha O’rta Osiyoda fanning barcha sohalarida katta ilmiy yutuqlarga erishilgan. Masalan, mashhur olim Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy (783-850) yunon olimi Ptolemey tomonidan bayon qilingan ba’zi masalalarni aniq emasligini chizmalar orqali isbotlab bergan.