Şərq ruhunun Qərb həyatı

Mən yüksəyə qalxmasam və uzağa getməsəydim sizi necə görə bilərdim?

Uzaq olmadan, həqiqətən yaxın olmaq mümkündürmü?

Bəziləriniz isə fikirlərini sözsüz bildirirdilər mənə:

“Ey Qərib, Qərib, ey əlçatmaz yüksəkliklərin vurğunu, nə üçün qar­talların yuva qurduğu zirvələrdə yaşayırsan axı?

Niyə mümkünsüzü arzulayırsan?

Hansı fırtınanı öz toruna keçirmək istəyirsən?

Hansı əcaib quşu tutmaqdır məqsədin?

Gəl, bizə qoşul.

Aşağı en və bizim çörəyimizlə aclığını doyur bizim şəra­bı­mızla yatırt susuzluğunu”.

Qəlblərinin tənhalığında deyirdilər onlar bu şeyləri;

Lakin onların tənhalığı daha dərin olsaydı, onlar bilər­di­lər ki, mən yalnız sizin sevincinizin və ağrınızın sirrini axtarır, yal­­nız sizin göy­lərdə gəzən böyük məninizi ovlamaq istəyir­dim.

Lakin ovçunun özü də ov idi;

Zira, oxlarımın çoxu öz sinəmi tapmaq üçün yayımı tərk edirdi.

Uçan, həm də sürünürdü;

Ona görə ki, qanadlarımı günəşdə gərəndə, onların kölgəsi yerə tıs­bağa kimi düşürdü.

Mən, həm imanlı, həm də şübhəli idim.

Zira, tez-tez barmağımı yaramın üstünə qoyurdum ki, sizə daha çox inanım və daha yaxşı tanıyım sizi.

Bu inam və bu biliklə də deyirəm:

Siz öz bədəninizin əsiri deyilsiniz və evlərə, yaxud tarlalarınıza bağ­lanmamısınız.

Sizin məniniz dağlardan yüksəkdə yaşayır, küləklərlə səyahət edir.

O, günəşdə qızınmaq üçün bayıra çıxan və özünü gizləmək üçün qa­ranlıqda yer eşən bir məxluq deyil.

O, nəsə azad bir şeydir, ruhdur, yeri saran və efirdə hərəkət edən.

Əgər bu sözlər anlaşılmazdırsa, onları aydınlaşdırmağa ça­lış­ma­yın.

Bütün şeylərin əvvəli qarışıq və dumanlıdır, amma sonu yox.

Mən çox şad olaram, məni bir başlanğıc kimi xatırlasanız.

Həyat və bütün canlılar dumanlıqda yaranırlar, kristalda yox.

Kim bilir, bəlkə kristal durulmuş dumandır elə?

İstərdim ki, məni xatırlayanda yadınıza salasınız:

Sizdə sizə ən zəif və qarışıq görünən ən güclü və aydın olandır.

Məgər sümüklərinizi qaldıran və onları bərkidən nəfəsiniz olma­dı­mı?

Məgər indi xatırlaya bilmədiyiniz yuxu qurmayıbmı şəhərinizi? Gördüyünüz bu cah-cəlalı o yaratmayıbmı?

Əgər siz, o nəfəsin qabarmalarını görə bilsəydiniz, gözünüzə baş­qa heç nə görünməyəcəkdi.

Əgər siz, o yuxunun pıçıltısını eşidə bilsəydiniz, başqa səslər qu­la­­ğınıza yetişə bilməyəcəkdi.

Lakin siz nə eşidir, nə də görürsünüz. Və bu da yaxşıdır.

Gözlərinizi örtən pərdəni elə onu toxumuş əllər də qal­dı­ra­caq­dır.

Qulaqlarınıza girmiş o palçığı da, onu qarışdıran barmaqlar çı­xa­racaqdır.

Bax, onda siz görəcəksiniz.

Bax, onda eşidəcəksiniz.

Lakin əsla korluğu tanımış olduğunuza görə heyfslənmə­yə­cək­si­niz və bir vaxtlar kar olduğunuza görə də peşmançılıq çək­mə­yə­cək­si­niz. Zira, həmin gün bütün şeylərin gizli mətləbləri açılacaqdır sizə.

Siz işığa şükür etdiyiniz kimi qaranlığa da şükürlər söylə­yə­cək­si­niz.»

Bunları söyləyərək o, ətrafına baxdı və gəminin kapi­ta­nı­nın sü­ka­nın yanında duraraq gah küləklə dolu yelkənlərə, gah da uzaqlara nə­zər saldığını gördü.

O dedi:

«Gəminin kapitanı səbirli, çox səbirlidir.

Külək əsir və yelkənlər də çırpınır.

Hətta sükan belə istiqamət istəyir.

Bunlara baxmayaraq, kapitanım sakitcə susmağımı gözləyir.