Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир

ZEYTUNUN ӘHӘMİYYӘTİ BARӘDӘ

Allah‐taalanın insanlara yolladığı müqəd ‐

dəs «Qurani‐Kərim»in 8‐ci surəsində zeytu‐

nun xeyirli bitki olduğu göstərilir. Bu onu

göstərir ki, insanlar bu bitkinin xeyirli olma ‐

sını çox qədim zamanlardan başa düşüblər.

Zeytun meyvələrinin quru lətində 50–73% yağ

var. Bitki yağları içərisində zeytun yağı ən

yüksək kaloriyə malikdir. İ.A.Jiqareviçin yazdı ‐

 ğına görə, bu yağda 930 kilokalori olduğu

halda kərə və ərinmiş yağlarda 750–780, qoz

yağında 350, şəkərdə isə cəmi 158 kilokalori

var. Bundan başqa zeytun meyvəsinin

tərkibində şəkər, «C» vitamini, A‐karotin‐pro ‐

vi tamini, B2 vitamin qrupu və insan orqaniz ‐

minə lazım olan çoxlu mineral duzlar var. Son

illər Azərbaycan alimləri tərəfindən zeytun

yarpaqlarında bir sıra bioloji maddələr:

qlükozid, flavonoid, üzvi turşular olduğunu

müəyyən etmişlər. Zeytun meyvəsinin ayrı‐

ayrı hissələrinin tərkibində kimyəvi maddə ‐

lərin miqdarı eyni olmur. Zeytun meyvə

hissələrinin  tərkibində kimyəvi maddələrin

miqdarı faizlə paylanır (cədvəl 1).

Meyvədə yağın əksəriyyəti meyvənin lət

hissəsində toplanır. Deməli, meyvə nə qədər

Meyvənin hissələri

Su

Yağ

Yaş 

zülal

Sulu 

karbonlar

Kül

Lət hissəsində

20,64

60,0

6,8

9,9

2,66

Qabığında

4,2

5,2

15,6

70,3

4,16

Toxumunda

6,2

12,3

13,8

65,6

2,16

---

iri olarsa, toplanan yağın miqdarı da (mey ‐

vənin quru çəkisinə nisbətən) o qədər çox olur.

Zeytun yarpaqları ürək xəstəliyinin

müalicəsində çox faydalıdır. Yarpaqlardan

hazırlanan cövhərdən qan təzyiqinin aşağı

salınmasında, tənəffüs orqanlarının müali 

‐

cəsində, ürək‐damar sisteminin fəaliyyətinin

yaxşılaşdırılmasında istifadə edilir. Zeytun

yarpağının dəmləməsi və ya şirəsi qız dır manı

aşağı salır, qanaxma hallarında  imalə şəklində

istifadə edilir.

Yetişməmiş meyvəsinin təpitməsi baş

dərisinin kəpək verməsinin qarşısını alır. Zey‐

tun yağı mədəni yumşaldır, öd daşı və

qaraciyər sancıları zamanı istifadə edilir.

Böyrək və sidik kisəsinin xırda daşlarını

tökmək üçün 14 misqal zeytun yağını isti su

ilə qatıb qəbul edirlər. Әzələ ağrıları zamanı

bədəni zeytun yağı ilə yağlamaq məsləhət

görülür. Zeytun yağı komponent kimi yanıq

məlhəmlərinin tərkibində sağaldıcı dərman

kimi işlədilir.

Zeytunun nazik zoğlarını saxsı qaba

yığaraq kömürləşənə qədər yandırır, bundan

sürmə kimi istifadə edirlər. Zoğları yandıran

zaman ondan çıxan su dəri xəstəlikləri və

başqa yaralar üçün xeyirlidir.