Tezislər / Theses

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
69
19 Mpa, temperatur da uyğun olaraq 24.5 C0 və 26.1 C0 olan hallarda Li Min 
modelinə əsasən hasilat 11.87 x104m3 olduğu halda, Törner modelində bu 
qiymət 26.1x104m3 təşkil edir ki, bu da onun digər modeldən daha effektiv 
olmasına səbəbdir. 
Quyudibi filtir zonada toplanmış maye probleminin həllində lift boruları 
(NKB - nasos-kompressor boruları) mühüm rol oynayır. Belə ki, qaldırıcı 
boruların həm diametrlərinə, həm də endirilmə dərinliyinə xüsusi tələblər 
qoyulur ki, bu da nəticə etibarı ilə süzgəc hissədə maye toplaşma problemi-
nin qarşısının alınmasında əhəmiyyətlidir. Bundan başqa sözü gedən qaldı-
rıcı borulara qoyulmuş tələblərin ödənməsi sayəsində lay enerjisi daha rasi-
onal sərf edilir, qaz amili azalır, quyuların fontanvurma dövrü artır və hətta 
quyularda baş verən digər mürəkkəbləşmə və qəza hallarının aradan 
qaldırılması məsələsi çox daha asanlaşır. 
Lift borularının diametrlərinin hesablanması üçün verilən modellərin 
analizindən Kırılov modeli ilə hesablanmış diametrin ən kiçik olması, bu sa-
yədə də sürüşməyə sərf olunan basqı itkilərinin minimuma enməsi müşahidə 
olunmuşdur. 
İstinad
1. [T.Ş.Salavatov, Ş.Z.İsmayılov, “Dəniz qaz və qazkondensat yataqlarının işlənməsi 
nəzəriyyəsi və istismar texnologiyası”, Dərslik, Bakı-2019, s. 209.] 
2. [T.Ş.Salavatov, Ş.Z.İsmayılov, S.İ.Mansurova,”Dəniz yataqlarının neft-qaz laylarının və 
quyularının qazohidrodinamik tədqiqat üsulları”, Bakı-2019, s.12-16.] 
3. [Ş.S.Orucov, “Dəniz neft-qaz və qaz-kondensat yataqlarının işlənməsi və istismarı zamanı 
yaranan problemlərin həlli üsulları”, BMU, V International Scientific Conference Of Young 
Researchers Bakı-2021, s.210-215.]