O'simliklarni oziqla= ntirishdagi azotning eng muhim manbai birinchi navbatda tuproqdir.= . Turli tuproq va iqlim zonalarining muayyan sharoitlarida tuproq azotli o'= simliklar bilan ta'minlanadi. Shu munosabat bilan podzol zonasining kambag'= al tuproqlaridan azot bilan ta'minlangan nisbatan qudratli va oddiy qora tu= proqlarga yo'naltirilgan tuproq azotining resurslarini ko'paytirish tendent= siyasi mavjud. Engil qumli va qumli qumli tuproqlar azotda juda zaifdir.
Tuproqdagi azotning asosiy zahiralari 5 foizgacha azotni o'z ichiga olg= an gumusga joylashtirilgan. Shuning uchun tuproqdagi gumusning miqdori va u= ndan kuchli bo'lgan tuproq qatlami qanchalik ko'p bo'lsa, azot bilan hosiln= i yaxshiroq ta'minlash. H=C3=BCmus juda chidamli modda bo'lib, mineral tuzl= arning chiqishi bilan mikroorganizmlar tomonidan parchalanishi juda sekin. = Shuning uchun, tuproq tarkibidagi azotning taxminan 1 foizi o'simliklarning= suvda eriydigan mineral birikmalaridir.
tabiatda azot aylanishi
Tuproqdagi organik az= ot faqat mineralizatsiyadan so'ng o'simliklar uchun mavjud. - Tupr= oqning mikroorganizmlar tomonidan tuproqning organik moddalaridan energiya = manbai sifatida foydalaniladigan jarayon. Organik azotning mineralizatsiyas= i jadalligi tuproqning fizikokimyoviy xususiyatlariga, namlik, harorat, sha= mollatish va hokazolarga bog'liq.
Azot atmosferadan atmosfera yog'inl= ari va to'g'ridan-to'g'ri havodan, azotni mustahkamlovchi moddalar yordamid= a, ba'zi bakteriyalar, qo'ziqorinlar va algalar yordamida ham paydo bo'lish= i mumkin. Ammo bu azot nisbatan kichik bo'lib, uzoq yillar davomida o'rim-y= ig'imsiz va toza erlarda to'planish natijasida azotli oziqlanishda muhim ro= l o'ynashi mumkin.
O'simlik hayotida azot
O'simliklarning barcha organik modd= alari tarkibida azot mavjud emas. Masalan, eng keng tarqalgan birikma tolas= i tarkibida emas, u o'simlik sintezlagan shakar, kraxmal, moylarda yo'q. Am= mo aminokislotalar va ulardan hosil bo'lgan oqsillar tarkibida azot bor. Bu= ndan tashqari, oqsillarni qurish va organizmning nasliy xususiyatlarini oli= b borish uchun alohida ahamiyatga ega bo'lgan har qanday tirik hujayraning = ikkinchi muhim moddasi bo'lgan nuklein kislotalar ham kiradi. Jonli kataliz= atorlar - fermentlar - oqsil tanalari. Azot xlorofilda mavjud bo'lib, o'sim= liklar quyosh energiyasini iste'mol qila olmaydi. Azot o'simliklarda paydo = bo'lgan lipidlar, alkaloidlar va boshqa ko'plab organik birikmalarga kiradi= .
Vegetativ organlardan Azotning ko'p qismi yosh barglardir, = lekin azot yoshi yangi paydo bo'lgan yosh barg va surgunlarga aylanadi. Keyinchalik, gullarni changlatish va mevalarni ekishdan so'ng, oqsill= ar shaklida to'planadigan reproduktiv organlarga azotli birikmalarning tobo= ra ko'proq aniq harakatlanishi kuzatiladi. O'simliklar pishishi vaqtida veg= etativ organlar azotda sezilarli darajada kamayadi.
Ammo o'simliklar = ortiqcha azotli ovqatlanishni talab qilsa, u barcha organlarda juda ko'p mi= qdorda to'planadi, o'simlik massasining jadal rivojlanishi kuzatiladi, bu e= sa kamolotni kechiktiradigan va hosil o'stirilgan hosilning umumiy hosilida= istalgan mahsulotning nisbatlarini kamaytirishi mumkin.
Oddiy azot o= ziqlanishi nafaqat hosilni oshiradi, balki sifatini oshiradi. Bu protein ta= rkibida va qimmatli oqsillarning miqdori oshishiga olib keladi.
Odatd= a azot bilan ta'minlangan madaniyat tez sur'atlar bilan o'sib boradi, ularn= ing barglari zich quyuq yashil rang va katta hajm bilan ajralib turadi. Aks= incha, azotning etishmasligi o'simlikning barcha a'zolarini o'sishiga to'sq= inlik qiladi, barglar ochiq yashil rangga ega (azot bilan o'simlikning zaif= manbai tufayli shakllanmagan kichik xlorofil bor) va ko'pincha kichik bo'l= adi. O'simlik tushishi, oqsillarning tarkibida urug'lar kamayadi. Shuning u= chun, tuproqdagi organik azot etishmasligi bilan, O'simliklar o'sim= liklarining normal azotli ovqatlanishini ta'minlash zarurati qishloq xo'jal= igi uchun juda muhim vazifa hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: