Азярбайъан республикасы

Partlayış təhlükəli zonanın sinfinə və sərhədinə
uyğun gələn rotoraltı boşluğu açıq və
çəpərlənmiş qazma vışkasının ətrafındakı sahə
(fəza) (şək.3).
Qeyd:
Rotoraltı boşluqdan (fəzadan) və qazma
meydançasından divar vasitəsi ilə ayrılmış qazma
bucurqadı sahəsi partlayış təhlükəsiz hesab
olunur.
__
10.
Şək. 6, 7-də göstərilmiş partlayış təhlükəli
zonanın sinfinə və sərhədinə uyğun gələn açıq və
bağlı texniki qurğuların, avadanlıqların ətrafındakı
açıq sahələr (fəza)
__
11.
Çəpərlənmənin hüdudlarında fontan armaturu
yerləşdirilmiş yarımbağlı sahələr (fəza)
2 zonası
12.
Şək. 8b-də göstərilmiş partlayış təhlükəli zonanın
sinfinə və sərhədinə uyğun gələn bağlı texniki
qurğulardakı, tutumlardakı və aparatlardakı qaz-
ları (buxarları) ötürən atqı borularının sonluqları-
nın ətrafındakı açıq sahələr (fəza) 
__
13.
Çəpərlənmənin hüdudlarında neft, neftlə emal
olunmuş qazma məhlulu, neft qazları və ya asan
alışan mayelər olan texniki qurğular, avadanlıqlar,
aparatlar, söndürücü (ayırıcı) quruluşların
qovşaqları quraşdırılmış yarımbağlı sahələr (fəza)
2 zonası
14.
Şək. 9-dakı parametrlərə uyğun, quyunun təmiri
üçün istifadə edilən aqreqatın ətrafındakı sahə
(fəza)
__
5.8.8. 1 və 0 zonalarında yerləşən otaqlar arasında dəliklərin 
(qapıların, pəncərələrin və s.) quraşdırılması qadağandır.
5.8.9. 0 zonasında olan otaqla bilavasitə əlaqəsi olan
bağlı otaq aşağıdakı şərtlərlə 1-ci zonaya aid edilə bilər:
377

---

-giriş özübağlanan qaz buraxmayan 1 zonası
istiqamətində açılan qapılardan yerinə yetirilirsə;
-ventilyasiya 0 zonasına nisbətdə izafi təzyiqi təmin
edirsə;
-idarəetmə postunda, daimi növbətçilik təşkil olunmaqla,
ventilyasiya dayandıqda, dərhal işə düşən siqnalizasiya sistemi
nəzərdə tutulubsa (varsa).
5.8.10. Bilavasitə 0 zonası ilə əlaqəsi olan bağlı otaq aşa-
ğıdakı şərtlərlə partlayış təhlükəsiz hesab oluna bilər:
-giriş, bufer hava mühiti əmələ gətirən (hava axını ventil-
yasiya vasitəsilə vurulur), ikiqat, özübağlanan, qaz
buraxmayan qapılardan yerinə yetirilirsə;
-ventilyasiya partlayış təhlükəli sahəyə (otağa) nisbətdə
izafi təzyiqi təmin edirsə;
-idarəetmə postunda, daimi növbətçilik təşkil olunmaqla,
ventilyasiya dayandıqda, dərhal işə düşən siqnalizasiya sistemi
olduqda.
Asan alışan və yanar mayelərin nəql edildiyi boru kəmər-
lərinin ancaq ayrı-ayrı hissələri otaqlardan keçirsə, orada
birləşdirici flanslar yoxdursa, borular divarlardan gilizlərdə,
kipləşdirilmiş halda çəkilmişsə və partlayış təhlükəli qatışıqların
otaqlara daxil olmasını istisna edirsə, həmin otaqlar partlayış
təhlükəsiz hesab edilirlər.
5.8.11. 1 zonası ilə bilavasitə əlaqəsi olan bağlı otaq
aşağıdakı şərtlərlə partlayış təhlükəsiz hesab oluna bilər:
-giriş özübağlanan, qaz buraxmayan, təhlükəsiz zonaya
açılan qapıdan yerinə yetirilirsə;
-ventilyasiya partlayış təhlükəli sahəyə (otağa) nisbətdə
izafi təzyiqi təmin edirsə;
-idarəetmə postunda, daimi növbətçilik təşkil olunmaqla,
ventilyasiya dayandıqda, dərhal işə düşən siqnalizasiya sistemi
olduqda.
378

---

5.8.12. Partlayış təhlükəli zonalarda quraşdırılan elektrik
avadanlığı normativ sənədlərin tələblərinə müvafiq
seçilməlidir.
5.8.13. Partlayış təhlükəli zonaları olan otaqlarda ventil-
yasiyanın quruluşu müvafiq tələblərə cavab verməlidir.
5.8.14. Partlayış təhlükəli qatışıqların siqnalizatorlarının
vericiləri və nümunəgötürücü qurğuları aşağıdakı yerlərdə
quraşdırılmalıdır:
-otaqların ventilyasiyası üçün hava götürülən yerlərdə;
-AAM və ya qazma məhlulunu vuran hər bir nasosun
yanında;
-quyuağzı ərazidə, döşəmədən 0,5 m çox olmayan hün-
dürlükdə;
-qazma məhlulunun hazırlandığı açıq tutumun üstündən
0,2 m-dən çox olmayan məsafədə və eyni zamanda tutumla
yanaşı, döşəmədən 0,5 m hündürlükdə;
-vibroələyin yaxınlığında – ondan 1 m-dən çox olmayan
məsafədə olmaqla 0,5 m-dən çox olmayan hündürlükdə;
-texnoloji aparatların yanında – buxar və qazların ayrılma
ehtimalı olan yerlərdə, neft qazları üçün mənbədən 0,5-0,7 m-
dən çox olmayan hündürlükdə, neft buxarları üçün
döşəmədən 0,5 m hündürlükdə;
-qazpaylayıcı batareyaların seksiyalarının yanında –
otağın azı 2 yerində (nöqtəsində), mənbədən 0,5-0,7 m-dən
çox olmayan hündürlükdə;
-AAM və yanar qazlar saxlanılan anbarlarda – hər otaqda
azı 1 ədəd;
-qazma meydançasının altında – qazma məhlulunun axı-
nını dəf edən qurğu yerləşən yerdən 1 m-dən çox olmayan
məsafədə, azı 4 nöqtədə.
Hidrogen sulfid qazının YVQ-sini qeydə alan qaz analiza-
torunun verici və ya nümunəgötürücü qurğuları qazma mey-
379

---

dançasının altında (bilavasitə qazma məhsulu çıxan yerdə) və
onun ayrılması ehtimal olunan otaqlarda quraşdırılmalıdır.