Bakı Dövlət Universiteti Filologiya fakültəsi
Yüklə 1,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Açar sözlər: Yusif Seyidov, Azərbayçan dilçiləri, Müasir Azərbaycan dili, sintaksis, söz birləşmələri.
DOS. BÖYÜKXANIM EMİNLİ, GÜNEL HAQVERDİ Sumqayıt Dövlət Universiteti BDU-da MÜASİR TÜRKOLOGİYA MƏKTƏBİNİN YARADICISI PROFESSOR FƏRHAD ZEYNALOV Yüzlərlə dahilər yetişdirən Bakı Dövlət Universiteti Azərbaycan elminə böyük töhfələr vermişdir. 1919-cu ildə təsis edilmiş, öncə Azərbaycan Dövlət Universiteti adlanan bu universitet Azərbaycanın elm tarixində silinməz izlər buraxmışdır. Universitetin yetişdirdiyi alimlər arasında filologiya eləmləri doktoru, professor Fərhad Ramazan oğlu Zeynalovun xidmətləri olduqca böyükdür. Türkologiyanın elm səviyyəsinə yüksəlməsi, Azərbaycanda türkoloji məktəbin yaranması onun adı ilə bağlıdır. 1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) Ümumi dilçilik kafedrasının dosenti olmuş bu böyük şəxsiyyət 1969-cu ildə həmin universitetdə Türkologiya kafedrasını yaratmışdır. O, türk dillərində əsas və köməkçi nitq hissələrinin təsnifi, türk dillərinin müqayisəli qrammatikası, qədim türk yazılı abidələrinə dair tədqiqatları ilə türkologiya sahəsində bir çox mövcud problemləri həll etmiş oldu. Professor F.R.Zeynalov yaratdığı kafedraya rəhbərlik etdiyi illərdə türk dillərinin, o cümlədən oğuz dillər qrupuna aid olan Azərbaycan dilinin yüksək səviyyədə tədris olunmasına xüsusi diqqət yetirmişdir. Onun türk dillərinin araşdırılması sahəsində apardığı tədqiqatlar doğma dilimizin daha mükəmməl formada araşdırılmasına və tədris olunmasına şərait yaratmışdır. Professor F.R.Zeynalov ilk dəfə əsas və köməkçi nitq hissələrinin ardıcıl və sistemli şəkildə təsnifatını vermişdir. Alimin elmi-pedaqoji fəaliyyəti zamanı apardığı araşdırmalar “Müasir türk dillərində bağlayıcılar”, “Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası”,“Türkologiyanın əsasları”, “Müasir türk dillərində köməkçi adlar”, “Müasir türk dillərində qoşmalar”, “Müasir türk dillərində modal sözlər”, “Söz sonluqları leksik- qrammatik kateqoriya kimi”, “Türk dillərində sifətin kateqoriyaları, ifadə formaları” və s. məqalə və tezisləri, eləcə də monoqrafiyalar və dərsliklərində əksini tapmışdır. Onun bütün əsərləri dövrünə görə dilçilikdə mövcud aktual problemlərin həlli istiqamətində yazılmışdır. 1981-ci ildə nəşr olunmuş “Türkologiyanın əsasları” dərsliyi xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Bu kitab, nəinki ölkəmizin universitetlərində, hətta Türkiyənin bəzi universitetlərində mükəmməl bir dərslik olaraq tələbələrin marağına səbəb olmuşdur. Dərslikdə türk dillərinin mənşəyi və dil xüsusiyyətləri haqqında geniş məlumatlar verilmiş, türk dillərinin əlifbası dövrlərə görə qruplaşdırılmışdır. Fərhad Zeynalovun türkologiya sahəsində göstərdiyi xidmətlər əvəzsiz və danılmazdır. Fərhad Zeynalovun yaratdığı türkologiya kafedrası bu gün də öz fəaliyyətini davam etdirir, elmi kadrların yetişdirilməsinə xidmət edir. Yüklə 1,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|