Bakı Dövlət Universiteti Filologiya fakültəsi

Açar sözlər: S.Əlizadə, Azərbaycan dili, dil tarixi, klassik irs, poetika. 
 
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAAN YALÇIN 
Fırat Üniversitesi (Türkiye) 
TÜRKOLOJİNİN GÜNCEL SORUNLARI AYDIN MEMMEDOVʼUN ARAŞTIRMALARINDA 
 
Aydın Mirsaleh Oğlu Memmedov, Azerbaycan’da Türkoloji alanında öne çıkan ve Türkolojinin en 
gerekli meselelerini dile getirmiş olan önemli bilim adamlarından biridir. 16 Ocak 1944 yılında Şeki’nin Kiş 
köyünde dünyaya gelmiş ve 10 Nisan 1991’de vefat etmiştir. 
Memmedov, 1960 yılında bugünkü adıyla Bakü Devlet Üniversitesi olan Azerbaycan Devlet 
Üniversitesi’nin Filoloji Fakültesine kaydolmuş ve buradan başarılı bir şekilde mezun olmuştur. 
Memmedov, Türk Dillerinde Samit Sözler: Sözünü ve Ses Birleşmeleri adlı tezi ile 1980 yılında 
doktor unvanı kazanmıştır. Memmedov’un dille ilgili çalışmaları daha çok fonetik, morfoloji ve dil tarihi 
sahalarında yoğunlaşmıştır. Ancak Memmedov sadece dille ilgili değil aynı zamanda edebiyat ve tercüme 
alanlarında da eserler vermiştir. 
Memmedov’un dil tarihi ile ilgili olarak Azerbaycan Türkçesinin erken tarihine ışık tuttuğu ve 1983 
yılında Azerbaycan Filologiyası Meseleleri dergisinde yayımladığı “Azerbaycan Dilinin Erken Tarihine 
Dair Materiallar: Sümer Türk Leksik Paralelleri” adlı makalesi ile Ekim 1989’da Elazığ’da toplanan “II. 
Sovyet-Türk Kollokyumu”nda sunmuş olduğu “Edebî Türk Dillerinin Etnografya, Kültür Tarihi ve Dil 
Bilimi Bakımından İncelenmesi” başlıklı bildirisi oldukça önemli çalışmalar arasındadır. Ayrıca “Sözümüz 
Eşidilecek” adlı kitabı ve yine “Sözün Aydını: Meqaleler, Tercümeler ve Müsahibeler Toplusu” adlı 
çalışmaları da son derece dikkat çekicidir. 
Memmedov’un Türkolojiye, Azerbaycan ve Türk diliyle ilgili olarak bizzat yazmış olduğu eserlerle 
yapmış olduğu katkılar yanında sosyal, kültürel ve siyasî katkıları da bulunmaktadır. Bu anlamda 
“Sovetskaya Turkologiya” dergisinin baş redaktörlüğünü yapmış ve Bakü’de açılan Tercüme Merkezi’nin de 
kuruculuğunu üstlenmiş, “Azerbaycan Filologiyası Meseleleri” adlı derginin yayımlanmasında da büyük rol 
oynamıştır. 
Azerbaycan Yazarlar Birliği’nin sekreterliğini yürütmüş olmanın yanı sıra Azerbaycan Halk 
Hareketi’nin önde gelen isimlerinden ve önemli destekçilerinden olan Memmedov, Türkolojiye, Türklüğe ve 
Azerbaycan’ın siyasî, sosyal ve kültürel hayatına çok önemli katkılarda bulunmuş büyük bir alimdir.