Baki universitetiNİn xəBƏRLƏRİ №2 Sosial-siyasi elml

II. 

İmbesillik. 

Oliqofreniyanın ağırlaşmış formaları olmadıqda,  imbesillikdən əziyyət 

ç

əkən uşaqlar və yeniyetmələr bəzən fiziki əməyin elementar formalarına yiyə-

l

ənməyə qabil olurlar (sadə karton işləri, kəsmək, yapışdırmaq, müxtəlif məişət 

m

əmulatları üçün sadə detalların rənginə və ölçüsünə görə və s.işlər). Ağır for-

ma

lı imbesillik zamanı isə, hətta istehsalat əməyinin sadə növlərini öyrətmək 

bel

ə mümkün deyil. İmbesillik zamanı intellektual defektin ifadə tərzi müxtə-

lif

dir. Ağıl kəmliyinin nisbətən yüngül dərəcələrində debilliklə defferensiyası 

mü

əyyən çətinliklər törədir. Belə hallarda uşaqları yardımçı məktəblərin diaq-

nostik sinifl

ərinə göndərmək məqsədə uyğundur. Bu zaman ağıl kəmliyi özünü 

daha az büruz

ə verir. Onlar artıq qavradıqları xarici mühit haqda müəyyən əla-

m

ətləri  sanki  toplayır  və  müəyyən  informasiya  ehtiyatına  malik  olurlar.  Ele-

mentar cüml

ələrlə nitq mümkündür. Özünə xidmətin elementar vərdişləri var-

dır.  Emosional  sferada  artıq  özünəqiymətvermə, incidikdə  həyəcan keçirmə, 

on

ları ələ saldıqda mənfi emosional halkeçirmə müşahidə olunur. İmbesil uşaq-

lara b

əzən oxu elementlərini öyrətmək mümkündür. 

 

İmbesillikdən əziyyət çəkən uşaqların nevroloji strukturunda müxtəlif 

simptomlar (k

əllə-beyin sinirləri patologiya və digər qabıqaltı pozuntular özü-

nü göst

ərir), patoloji reflekslər tez-tez olur. Ağır formalarında isə paretik po-

100 

 

---

zun

tular:  qıcolma,  ürəkkeçmə  ola bilər. Fiziki simada debillikdə  olduğundan 

tez-tez b

ədən quruluşunun displaziyası, serebral-endokrin pozuntular müşahidə 

olu

nur. İmbesil uşaqlar öz təhsillərini xüsusi məktəblərdə davam etdirirlər.